तस्मिन् हते राक्षस सैन्य पाले
प्लवम् गमानाम् ऋषभेण युद्धे
भीम आयुधम् सागर तुल्य वेगम्
विदुद्रुवे राक्षस राज सैन्यम्

tasmin hate rākṣasa sainya pāle
plavam gamānām ṛṣabheṇa yuddhe
bhīma āyudham sāgara tulya vegam
vidudruve rākṣasa rāja sainyam

गत्वा तु रक्षो अधिपतेह् शशंसुह्
सेना पतिम् पावक सूनु शस्तम्
तच् च अपि तेषाम् वचनम् निशम्य
रक्षो अधिपह् क्रोध वशम् जगाम

gatvā tu rakṣo adhipateh śaśaṃsuh
senā patim pāvaka sūnu śastam
tac ca api teṣām vacanam niśamya
rakṣo adhipah krodha vaśam jagāma

सम्ख्ये प्रहस्तम् निहतम् निशम्य
शोक अर्दितह् क्रोध परीत चेताह्
उवाच तान् नैरृत योध मुख्यान्
इन्द्रो यथा च अमर योध मुख्यान्

samkhye prahastam nihatam niśamya
śoka arditah krodha parīta cetāh
uvāca tān nairṛta yodha mukhyān
indro yathā ca amara yodha mukhyān

न अवज्ना रिपवे कार्या यैर् इन्द्र बल सूदनह्
सूदितह् सैन्य पालो मे सानुयात्रह् सकुन्जरह्

na avajnā ripave kāryā yair indra bala sūdanah
sūditah sainya pālo me sānuyātrah sakunjarah

सो अहम् रिपु विनाशाय विजयाय अविचारयन्
स्वयम् एव गमिष्यामि रण शीर्षम् तद् अद्भुतम्

so aham ripu vināśāya vijayāya avicārayan
svayam eva gamiṣyāmi raṇa śīrṣam tad adbhutam

अद्य तद् वानर अनीकम् रामम् च सह लक्ष्मणम्
निर्दहिष्यामि बाण ओघैर् वनम् दीप्तैर् इव अग्निभिह्

adya tad vānara anīkam rāmam ca saha lakṣmaṇam
nirdahiṣyāmi bāṇa oghair vanam dīptair iva agnibhih

स;एवम् उक्त्वा ज्वलन प्रकाशम्
रथम् तुरम्ग उत्तम राजि युक्तम्
प्रकाशमानम् वपुषा ज्वलन्तम्
समारुरोह अमर राज शत्रुह्

sa;evam uktvā jvalana prakāśam
ratham turamga uttama rāji yuktam
prakāśamānam vapuṣā jvalantam
samāruroha amara rāja śatruh

स शन्ख भेरी पटह प्रणादैर्
आस्फोटित क्ष्वेडित सिम्ह नादैह्
पुण्यैह् स्तवैश् च अप्य् अभिपूज्यमानस्
स्तदा ययौ राक्षस राज मुख्यह्

sa śankha bherī paṭaha praṇādair
āsphoṭita kṣveḍita simha nādaih
puṇyaih stavaiś ca apy abhipūjyamānas
stadā yayau rākṣasa rāja mukhyah

स नीलजीमूतनिकाशरूपै
र्मांस अशनैह् पावक दीप्त नेत्रैह्
बभौ वृतो राक्षस राज मुख्यैर्
भूतैर् वृतो रुद्र;इव अमर ईशह्

sa nīlajīmūtanikāśarūpai
rmāṃsa aśanaih pāvaka dīpta netraih
babhau vṛto rākṣasa rāja mukhyair
bhūtair vṛto rudra;iva amara īśah

ततो नगर्याह् सहसा महा ओजा
निष्क्रम्य तद् वानर सैन्यम् उग्रम्
महा अर्णव अभ्र स्तनितम् ददर्श
समुद्यतम् पादप शैल हस्तम्

tato nagaryāh sahasā mahā ojā
niṣkramya tad vānara sainyam ugram
mahā arṇava abhra stanitam dadarśa
samudyatam pādapa śaila hastam

तद् राक्षस अनीकम् अतिप्रचण्डम्
आलोक्य रामो भुजग इन्द्र बाहुह्
विभीषणम् शस्त्रभृताम् वरिष्ठम्
उवाच सेना अनुगतह् पृथु श्रीह्

tad rākṣasa anīkam atipracaṇḍam
ālokya rāmo bhujaga indra bāhuh
vibhīṣaṇam śastrabhṛtām variṣṭham
uvāca senā anugatah pṛthu śrīh

नाना पताका ध्वज शस्त्र जुष्टम्
प्रास असि शूल आयुध चक्र जुष्टम्
सैन्यम् नग इन्द्र उपम नाग जुष्टम्
कस्य इदम् अक्षोभ्यम् अभीरु जुष्टम्

nānā patākā dhvaja śastra juṣṭam
prāsa asi śūla āyudha cakra juṣṭam
sainyam naga indra upama nāga juṣṭam
kasya idam akṣobhyam abhīru juṣṭam

ततस् तु रामस्य निशम्य वाक्यम्
विभीषणह् शक्र समान वीर्यह्
शशंस रामस्य बल प्रवेकम्
महात्मनाम् राक्षस पुम्गवानाम्

tatas tu rāmasya niśamya vākyam
vibhīṣaṇah śakra samāna vīryah
śaśaṃsa rāmasya bala pravekam
mahātmanām rākṣasa pumgavānām

यो असौ गज स्कन्ध गतो महात्मा
नव उदित अर्क उपम ताम्र वक्त्रह्
प्रकम्पयन् नाग शिरो अभ्युपैति ह्य्
अकम्पनम् त्व् एनम् अवेहि राजन्

yo asau gaja skandha gato mahātmā
nava udita arka upama tāmra vaktrah
prakampayan nāga śiro abhyupaiti hy
akampanam tv enam avehi rājan

यो असौ रथस्थो मृग राज केतुर्
धून्वन् धनुह् शक्र धनुह् प्रकाशम्
करी इव भात्य् उग्र विवृत्त दम्ष्ट्रह्
स;इन्द्रजिन् नाम वर प्रधानह्

yo asau rathastho mṛga rāja ketur
dhūnvan dhanuh śakra dhanuh prakāśam
karī iva bhāty ugra vivṛtta damṣṭrah
sa;indrajin nāma vara pradhānah

यश् च एष विन्ध्य अस्त महा इन्द्र कल्पो
धन्वी रथस्थो अतिरथो अतिवीर्यह्
विस्फारयंश् चापम् अतुल्य मानम्
नाम्ना अतिकायो अतिविवृद्ध कायह्

yaś ca eṣa vindhya asta mahā indra kalpo
dhanvī rathastho atiratho ativīryah
visphārayaṃś cāpam atulya mānam
nāmnā atikāyo ativivṛddha kāyah

यो असौ नव अर्क उदित ताम्र चक्षुर्
आरुह्य घण्टा निनद प्रणादम्
गजम् खरम् गर्जति वै महात्मा
महा उदरो नाम स;एष वीरह्

yo asau nava arka udita tāmra cakṣur
āruhya ghaṇṭā ninada praṇādam
gajam kharam garjati vai mahātmā
mahā udaro nāma sa;eṣa vīrah

यो असौ हयम् कान्चन चित्र भाण्डम्
आरुह्य संध्या अभ्र गिरि प्रकाशम्
प्रासम् समुद्यम्य मरीचि नद्धम्
पिशाच;एष अशनि तुल्य वेगह्

yo asau hayam kāncana citra bhāṇḍam
āruhya saṃdhyā abhra giri prakāśam
prāsam samudyamya marīci naddham
piśāca;eṣa aśani tulya vegah

यश् च एष शूलम् निशितम् प्रगृह्य
विद्युत् प्रभम् किम्कर वज्र वेगम्
वृष इन्द्रम् आस्थाय गिरि प्रकाशम्
आयाति सो असौ त्रिशिरा यशस्वी

yaś ca eṣa śūlam niśitam pragṛhya
vidyut prabham kimkara vajra vegam
vṛṣa indram āsthāya giri prakāśam
āyāti so asau triśirā yaśasvī

असौ च जीमूत निकाश रूपह्
कुम्भह् पृथु व्यूढ सुजात वक्षाह्
समाहितह् पन्नग राज केतुर्
विस्फारयन् भाति धनुर् विधून्वन्

asau ca jīmūta nikāśa rūpah
kumbhah pṛthu vyūḍha sujāta vakṣāh
samāhitah pannaga rāja ketur
visphārayan bhāti dhanur vidhūnvan

यश् च एष जाम्बू नद वज्र जुष्टम्
दीप्तम् सधूमम् परिघम् प्रगृह्य
आयाति रक्षो बल केतु भूतह्
सो असौ निकुम्भो अद्भुत घोर कर्मा

yaś ca eṣa jāmbū nada vajra juṣṭam
dīptam sadhūmam parigham pragṛhya
āyāti rakṣo bala ketu bhūtah
so asau nikumbho adbhuta ghora karmā

यश् च एष चाप असि शर ओघ जुष्टम्
पताकिनम् पावक दीप्त रूपम्
रथम् समास्थाय विभात्य् उदग्रो
नर अन्तको असौ नग शृन्ग योधी

yaś ca eṣa cāpa asi śara ogha juṣṭam
patākinam pāvaka dīpta rūpam
ratham samāsthāya vibhāty udagro
nara antako asau naga śṛnga yodhī

यश् च एष नाना विध घोर रूपैर्
व्याघ्र उष्ट्र नाग इन्द्र मृग इन्द्र वक्त्रैह्
भूतैर् वृतो भाति विवृत्त नेत्रैह्
सो असौ सुराणाम् अपि दर्प हन्ता

yaś ca eṣa nānā vidha ghora rūpair
vyāghra uṣṭra nāga indra mṛga indra vaktraih
bhūtair vṛto bhāti vivṛtta netraih
so asau surāṇām api darpa hantā

असौ किरीटी चल कुण्डल आस्यो
नाग इन्द्र विन्ध्य उपम भीम कायह्
महा इन्द्र वैवस्वत दर्प हन्ता
रक्षो अधिपह् सूर्य;इव अवभाति

asau kirīṭī cala kuṇḍala āsyo
nāga indra vindhya upama bhīma kāyah
mahā indra vaivasvata darpa hantā
rakṣo adhipah sūrya;iva avabhāti

प्रत्युवाच ततो रामो विभीषणम् अरिम् दमम्
अहो दीप्तो महा तेजा रावणो राक्षस ईश्वरह्

pratyuvāca tato rāmo vibhīṣaṇam arim damam
aho dīpto mahā tejā rāvaṇo rākṣasa īśvarah

आदित्य;इव दुष्प्रेक्ष्यो रश्मिभिर् भाति रावणह्
सुव्यक्तम् लक्षये ह्य् अस्य रूपम् तेजह् समावृतम्

āditya;iva duṣprekṣyo raśmibhir bhāti rāvaṇah
suvyaktam lakṣaye hy asya rūpam tejah samāvṛtam

देव दानव वीराणाम् वपुर् न एवम् विधम् भवेत्
यादृशम् राक्षस इन्द्रस्य वपुर् एतत् प्रकाशते

deva dānava vīrāṇām vapur na evam vidham bhavet
yādṛśam rākṣasa indrasya vapur etat prakāśate

सर्वे पर्वत सम्काशाह् सर्वे पर्वत योधिनह्
सर्वे दीप्त आयुध धरा योधश् च अस्य महा ओजसह्

sarve parvata samkāśāh sarve parvata yodhinah
sarve dīpta āyudha dharā yodhaś ca asya mahā ojasah

भाति राक्षस राजो असौ प्रदीप्तैर् भीम विक्रमैह्
भूतैह् परिवृतस् तीक्ष्णैर् देहवद्भिर् इव अन्तकह्

bhāti rākṣasa rājo asau pradīptair bhīma vikramaih
bhūtaih parivṛtas tīkṣṇair dehavadbhir iva antakah

दिष्ट्यायमद्य पापात्मा मम दृष्टिपथम् गतः
अद्य क्रोधं विमोक्ष्यामि सीताहरणसम्भवम्

diṣṭyāyamadya pāpātmā mama dṛṣṭipatham gataḥ
adya krodhaṃ vimokṣyāmi sītāharaṇasambhavam

एवम् उक्त्वा ततो रामो धनुर् आदाय वीर्यवान्
लक्ष्मण अनुचरस् तस्थौ समुद्धृत्य शर उत्तमम्

evam uktvā tato rāmo dhanur ādāya vīryavān
lakṣmaṇa anucaras tasthau samuddhṛtya śara uttamam

ततह् स रक्षो अधिपतिर् महात्मा
रक्षांसि तान्य् आह महा बलानि
द्वारेषु चर्या गृह गोपुरेषु
सुनिर्वृतास् तिष्ठत निर्विशन्काह्

tatah sa rakṣo adhipatir mahātmā
rakṣāṃsi tāny āha mahā balāni
dvāreṣu caryā gṛha gopureṣu
sunirvṛtās tiṣṭhata nirviśankāh

इहागतम् माम् सहितम् भवद्भि
र्वनौकसश्चिद्रमित्दम् विदित्वा
शून्याम् पुरीम् दुष्प्रसहाम् प्रमथ्य
प्रधर्षयेयुः सहसा समेताः

ihāgatam mām sahitam bhavadbhi
rvanaukasaścidramitdam viditvā
śūnyām purīm duṣprasahām pramathya
pradharṣayeyuḥ sahasā sametāḥ

विसर्जयित्वा सहसा ततस् तान्
गतेषु रक्षह्सु यथानियोगम्
व्यदारयद् वानर सागर ओघम्
महा झषह् पूर्मम् इव अर्णव ओघम्

visarjayitvā sahasā tatas tān
gateṣu rakṣahsu yathāniyogam
vyadārayad vānara sāgara ogham
mahā jhaṣah pūrmam iva arṇava ogham

तम् आपतन्तम् सहसा समीक्ष्य
दीप्त इषु चापम् युधि राक्षस इन्द्रम्
महत् समुत्पाट्य मही धर अग्रम्
दुद्राव रक्षो अधिपतिम् हरि ईशह्

tam āpatantam sahasā samīkṣya
dīpta iṣu cāpam yudhi rākṣasa indram
mahat samutpāṭya mahī dhara agram
dudrāva rakṣo adhipatim hari īśah

तत् शैल शृन्गम् बहु वृक्ष सानुम्
प्रगृह्य चिक्षेप निशा चराय
तम् आपतन्तम् सहसा समीक्ष्य
बिभेद बाणैस् तपनीय पुन्खैह्

tat śaila śṛngam bahu vṛkṣa sānum
pragṛhya cikṣepa niśā carāya
tam āpatantam sahasā samīkṣya
bibheda bāṇais tapanīya punkhaih

तस्मिन् प्रवृद्ध उत्तम सानु वृक्षे
शृन्गे विकीर्णे पतिते पृथिव्याम्
महा अहि कल्पम् शरम् अन्तक आभम्
समाददे राक्षस लोक नाथह्

tasmin pravṛddha uttama sānu vṛkṣe
śṛnge vikīrṇe patite pṛthivyām
mahā ahi kalpam śaram antaka ābham
samādade rākṣasa loka nāthah

स तम् गृहीत्वा अनिल तुल्य वेगम्
सविस्फुलिन्ग ज्वलन प्रकाशम्
बाणम् महा इन्द्र अशनि तुल्य वेगम्
चिक्षेप सुग्रीव वधाय रुष्टह्

sa tam gṛhītvā anila tulya vegam
savisphulinga jvalana prakāśam
bāṇam mahā indra aśani tulya vegam
cikṣepa sugrīva vadhāya ruṣṭah

स सायको रावण बाहु मुक्तह्
शक्र अशनि प्रख्य वपुह् शित अग्रह्
सुग्रीवम् आसाद्य बिभेद वेगाद्
गुह ईरिता क्रौचम् इव उग्र शक्तिह्

sa sāyako rāvaṇa bāhu muktah
śakra aśani prakhya vapuh śita agrah
sugrīvam āsādya bibheda vegād
guha īritā kraucam iva ugra śaktih

स सायक आर्तो विपरीत चेताह्
कूजन् पृथिव्याम् निपपात वीरह्
तम् प्रेक्ष्य भूमौ पतितम् विसम्ज्मम्
नेदुह् प्रहृष्टा युधि यातु धानाह्

sa sāyaka ārto viparīta cetāh
kūjan pṛthivyām nipapāta vīrah
tam prekṣya bhūmau patitam visamjmam
neduh prahṛṣṭā yudhi yātu dhānāh

ततो गव अक्षो गवयह् सुदम्ष्ट्रस्
तथा ऋषभो ज्योति मुखो नलश् च
शैलान् समुद्यम्य विवृद्ध कायाह्
प्रदुद्रुवुस् तम् प्रति राक्षस इन्द्रम्

tato gava akṣo gavayah sudamṣṭras
tathā ṛṣabho jyoti mukho nalaś ca
śailān samudyamya vivṛddha kāyāh
pradudruvus tam prati rākṣasa indram

तेषाम् प्रहारान् स चकार मेघान्
रक्षो अधिपो बाण गणैह् शित अग्रैह्
तान् वानर इन्द्रान् अपि बाण जालैर्
बिभेद जाम्बू नद चित्र पुन्खैह्

teṣām prahārān sa cakāra meghān
rakṣo adhipo bāṇa gaṇaih śita agraih
tān vānara indrān api bāṇa jālair
bibheda jāmbū nada citra punkhaih

ते वानर इन्द्रास् त्रिदश अरि बाणैर्
भिन्ना निपेतुर् भुवि भीम रूपाह्
ततस् तु तद् वानर सैन्यम् उग्रम्
प्रच्चादयाम् आस स बाण जालैह्

te vānara indrās tridaśa ari bāṇair
bhinnā nipetur bhuvi bhīma rūpāh
tatas tu tad vānara sainyam ugram
praccādayām āsa sa bāṇa jālaih

ते वध्यमानाह् पतित अग्र्य वीरा
नानद्यमाना भय शल्य विद्धाह्
शाखा मृगा रावण सायक आर्ता
जग्मुह् शरण्यम् शरणम् स्म रामम्

te vadhyamānāh patita agrya vīrā
nānadyamānā bhaya śalya viddhāh
śākhā mṛgā rāvaṇa sāyaka ārtā
jagmuh śaraṇyam śaraṇam sma rāmam

ततो महात्मा स धनुर् धनुष्मान्
आदाय रामह् सहरा जगाम
तम् लक्ष्मणह् प्रान्जलिर् अभ्युपेत्य
उवाच वाक्यम् परम अर्थ युक्तम्

tato mahātmā sa dhanur dhanuṣmān
ādāya rāmah saharā jagāma
tam lakṣmaṇah prānjalir abhyupetya
uvāca vākyam parama artha yuktam

कामम् आर्यह् सुपर्याप्तो वधाय अस्य दुरात्मनह्
विधमिष्याम्य् अहम् नीचम् अनुजानीहि माम् विभो

kāmam āryah suparyāpto vadhāya asya durātmanah
vidhamiṣyāmy aham nīcam anujānīhi mām vibho

तम् अब्रवीन् महा तेजा रामह् सत्य पराक्रमह्
गच्च यत्न परश् च अपि भव लक्ष्मण सम्युगे

tam abravīn mahā tejā rāmah satya parākramah
gacca yatna paraś ca api bhava lakṣmaṇa samyuge

रावणो हि महा वीर्यो रणे अद्भुत पराक्रमह्
त्रैलोक्येन अपि सम्क्रुद्धो दुष्प्रसह्यो न संशयह्

rāvaṇo hi mahā vīryo raṇe adbhuta parākramah
trailokyena api samkruddho duṣprasahyo na saṃśayah

तस्य चिद्राणि मार्गस्व स्वच् चिद्राणि च गोपय
चक्षुषा धनुषा यत्नाद् रक्ष आत्मानम् समाहितह्

tasya cidrāṇi mārgasva svac cidrāṇi ca gopaya
cakṣuṣā dhanuṣā yatnād rakṣa ātmānam samāhitah

राघवस्य वचह् श्रुत्वा सम्परिष्वज्य पूज्य च
अभिवाद्य ततो रामम् ययौ सौमित्रिर् आहवम्

rāghavasya vacah śrutvā sampariṣvajya pūjya ca
abhivādya tato rāmam yayau saumitrir āhavam

स रावणम् वारण हस्त बाहुर्
ददर्श दीप्त उद्यत भीम चापम्
प्रच्चादयन्तम् शरवृष्टि जालैस्
तान् वानरान् भिन्न विकीर्ण देहान्

sa rāvaṇam vāraṇa hasta bāhur
dadarśa dīpta udyata bhīma cāpam
praccādayantam śaravṛṣṭi jālais
tān vānarān bhinna vikīrṇa dehān

तम् आलोक्य महा तेजा हनूमान् मारुत आत्मजा
निवार्य शर जालानि प्रदुद्राव स रावणम्

tam ālokya mahā tejā hanūmān māruta ātmajā
nivārya śara jālāni pradudrāva sa rāvaṇam

रथम् तस्य समासाद्य भुजम् उद्यम्य दक्षिणम्
त्रासयन् रावणम् धीमान् हनूमान् वाक्यम् अब्रवीत्

ratham tasya samāsādya bhujam udyamya dakṣiṇam
trāsayan rāvaṇam dhīmān hanūmān vākyam abravīt

देव दानव गन्धर्वा यक्षाश् च सह राक्षसैह्
अवध्यत्वात् त्वया भग्ना वानरेभ्यस् तु ते भयम्

deva dānava gandharvā yakṣāś ca saha rākṣasaih
avadhyatvāt tvayā bhagnā vānarebhyas tu te bhayam

एष मे दक्षिणो बाहुह् पन्च शाखह् समुद्यतह्
विधमिष्यति ते देहाद् भूत आत्मानम् चिर उषितम्

eṣa me dakṣiṇo bāhuh panca śākhah samudyatah
vidhamiṣyati te dehād bhūta ātmānam cira uṣitam

श्रुत्वा हनूमतो वाक्यम् रावणो भीम विक्रमह्
सम्रक्त नयनह् क्रोधाद् इदम् वचनम् अब्रवीत्

śrutvā hanūmato vākyam rāvaṇo bhīma vikramah
samrakta nayanah krodhād idam vacanam abravīt

क्षिप्रम् प्रहर निह्शन्कम् स्थिराम् कीर्तिम् अवाप्नुहि
ततस् त्वाम् ज्नाति विक्रान्तम् नाशयिष्यामि वानर

kṣipram prahara nihśankam sthirām kīrtim avāpnuhi
tatas tvām jnāti vikrāntam nāśayiṣyāmi vānara

रावणस्य वचह् श्रुत्वा वायु सूनुर् वचो अब्रवीत्
प्रहृतम् हि मया पूर्वम् अक्षम् स्मर सुतम् तव

rāvaṇasya vacah śrutvā vāyu sūnur vaco abravīt
prahṛtam hi mayā pūrvam akṣam smara sutam tava

एवम् उक्तो महा तेजा रावणो राक्षस ईश्वरह्
आजघान अनिल सुतम् तलेन उरसि वीर्यवान्

evam ukto mahā tejā rāvaṇo rākṣasa īśvarah
ājaghāna anila sutam talena urasi vīryavān

स तल अभिहतस् तेन चचाल च मुहुर् मुहुह्
आजघान अभिसम्क्रुद्धस् तलेन एव अमर द्विषम्

sa tala abhihatas tena cacāla ca muhur muhuh
ājaghāna abhisamkruddhas talena eva amara dviṣam

ततस् तलेन अभिहतो वानरेण महात्मना

tatas talena abhihato vānareṇa mahātmanā

सम्ग्रामे तम् तथा दृष्ट्व रावणम् तल ताडितम्

samgrāme tam tathā dṛṣṭva rāvaṇam tala tāḍitam

अथ आश्वस्य महा तेजा रावणो वाक्यम् अब्रवीत्

atha āśvasya mahā tejā rāvaṇo vākyam abravīt

रावणेन एवम् उक्तस् तु मारुतिर् वाक्यम् अब्रवीत्

rāvaṇena evam uktas tu mārutir vākyam abravīt

सकृत् तु प्रहर इदानीम् दुर्बुद्धे किम् विकत्थसे

sakṛt tu prahara idānīm durbuddhe kim vikatthase

ततो मारुति वाक्येन क्रोधस् तस्य तदा अज्वलत्

tato māruti vākyena krodhas tasya tadā ajvalat

हनूमान् वक्षसि व्यूधे संचचाल हतह् पुनह्
विह्वलम् तम् तदा दृष्ट्वा हनूमन्तम् महा बलम्

hanūmān vakṣasi vyūdhe saṃcacāla hatah punah
vihvalam tam tadā dṛṣṭvā hanūmantam mahā balam

राक्षसानामधिपतिर्दशग्रीवः

rākṣasānāmadhipatirdaśagrīvaḥ

स शर ओघ समायस्तो नीलह् कपि चमू पतिह्
करेण एकेन शैल अग्रम् रक्षो अधिपतये असृजत्

sa śara ogha samāyasto nīlah kapi camū patih
kareṇa ekena śaila agram rakṣo adhipataye asṛjat

हनूमान् अपि तेजस्वी समाश्वस्तो महा मनाह्
विप्रेक्षमाणो युद्ध ईप्सुह् सरोषम् इदम् अब्रवीत्

hanūmān api tejasvī samāśvasto mahā manāh
viprekṣamāṇo yuddha īpsuh saroṣam idam abravīt

रावणो अपि महा तेजास् तत् शृन्गम् सप्तभिह् शरैह्
आजघान सुतीक्ष्ण अग्रैस् तद् विकीर्णम् पपात ह

rāvaṇo api mahā tejās tat śṛngam saptabhih śaraih
ājaghāna sutīkṣṇa agrais tad vikīrṇam papāta ha

तद् विकीर्णम् गिरेह् शृन्गम् दृष्ट्वा हरि चमू पतिह्
काल अग्निर् इव जज्वाल क्रोधेन पर वीरहा

tad vikīrṇam gireh śṛngam dṛṣṭvā hari camū patih
kāla agnir iva jajvāla krodhena para vīrahā

सो अश्व कर्णान् धवान् सालांश् चूतांश् च अपि सुपुष्पितान्
अन्यांश् च विविधान् वृक्षान् नीलश् चिक्षेप सम्युगे

so aśva karṇān dhavān sālāṃś cūtāṃś ca api supuṣpitān
anyāṃś ca vividhān vṛkṣān nīlaś cikṣepa samyuge

स तान् वृक्षान् समासाद्य प्रतिचिच्चेद रावणह्
अभ्यवर्षत् सुघोरेण शर वर्षेण पावकिम्

sa tān vṛkṣān samāsādya praticicceda rāvaṇah
abhyavarṣat sughoreṇa śara varṣeṇa pāvakim

अभिवृष्टह् शर ओघेण मेघेन इव महा अचलह्
ह्रस्वम् कृत्वा तदा रूपम् ध्वज अग्रे निपपात ह

abhivṛṣṭah śara ogheṇa meghena iva mahā acalah
hrasvam kṛtvā tadā rūpam dhvaja agre nipapāta ha

पावक आत्मजम् आलोक्य ध्वज अग्रे समवस्थितम्
जज्वाल रावणह् क्रोधात् ततो नीलो ननाद ह

pāvaka ātmajam ālokya dhvaja agre samavasthitam
jajvāla rāvaṇah krodhāt tato nīlo nanāda ha

ध्वज अग्रे धनुषश् च अग्रे किरीट अग्रे च तम् हरिम्
लक्ष्मणो अथ हनूमांश् च दृष्ट्वा रामश् च विस्मिताह्

dhvaja agre dhanuṣaś ca agre kirīṭa agre ca tam harim
lakṣmaṇo atha hanūmāṃś ca dṛṣṭvā rāmaś ca vismitāh

रावणो अपि महा तेजाह् कपि लाघव विस्मितह्
अस्त्रम् आहारयाम् आस दीप्तम् आग्नेयम् अद्भुतम्

rāvaṇo api mahā tejāh kapi lāghava vismitah
astram āhārayām āsa dīptam āgneyam adbhutam

ततस् ते चुक्रुशुर् हृष्टा लब्ध लक्ष्याह् प्लवम् गमाह्
नील लाघव सम्भ्रान्तम् दृष्ट्वा रावणम् आहवे

tatas te cukruśur hṛṣṭā labdha lakṣyāh plavam gamāh
nīla lāghava sambhrāntam dṛṣṭvā rāvaṇam āhave

वानराणाम् च नादेन सम्रब्धो रावणस् तदा
सम्भ्रम आविष्ट हृदयो न किंचित् प्रत्यपद्यत

vānarāṇām ca nādena samrabdho rāvaṇas tadā
sambhrama āviṣṭa hṛdayo na kiṃcit pratyapadyata

आग्नेयेन अथ सम्युक्तम् गृहीत्वा रावणह् शरम्
ध्वज शीर्ष स्थितम् नीलम् उदैक्षत निशा चरह्

āgneyena atha samyuktam gṛhītvā rāvaṇah śaram
dhvaja śīrṣa sthitam nīlam udaikṣata niśā carah

ततो अब्रवीन् महा तेजा रावणो राक्षस ईश्वरह्
कपे लाघव युक्तो असि मायया परया अनया

tato abravīn mahā tejā rāvaṇo rākṣasa īśvarah
kape lāghava yukto asi māyayā parayā anayā

जीवितम् खलु रक्षस्व यदि शक्नोषि वानर
तानि तान्य् आत्म रूपाणि सृजसे त्वम् अनेकशह्

jīvitam khalu rakṣasva yadi śaknoṣi vānara
tāni tāny ātma rūpāṇi sṛjase tvam anekaśah

तथा अपि त्वाम् मया मुक्तह् सायको अस्त्र प्रयोजितह्
जीवितम् परिरक्षन्तम् जीविताद् भ्रंशयिष्यति

tathā api tvām mayā muktah sāyako astra prayojitah
jīvitam parirakṣantam jīvitād bhraṃśayiṣyati

एवम् उक्त्वा महा बाहू रावणो राक्षस ईश्वरह्
संधाय बाणम् अस्त्रेण चमू पतिम् अताडयत्

evam uktvā mahā bāhū rāvaṇo rākṣasa īśvarah
saṃdhāya bāṇam astreṇa camū patim atāḍayat

सो अस्त्र युक्तेन बाणेन नीलो वक्षसि ताडितह्
निर्दह्यमानह् सहसा निपपात मही तले

so astra yuktena bāṇena nīlo vakṣasi tāḍitah
nirdahyamānah sahasā nipapāta mahī tale

पितृ माहात्म्य सम्योगाद् आत्मनश् च अपि तेजसा
जानुभ्याम् अपतद् भूमौ न च प्राणैर् व्ययुज्यत

pitṛ māhātmya samyogād ātmanaś ca api tejasā
jānubhyām apatad bhūmau na ca prāṇair vyayujyata

विसम्ज्नम् वानरम् दृष्ट्वा दशग्रीवो रण उत्सुकह्
रथेन अम्बुद नादेन सौमित्रिम् अभिदुद्रुवे

visamjnam vānaram dṛṣṭvā daśagrīvo raṇa utsukah
rathena ambuda nādena saumitrim abhidudruve

आसाद्य रणमध्ये तं वारैत्वा स्थितो ज्वलन्
धनुर्विष्फारयामास राक्षसेन्द्रः प्रतापवान्

āsādya raṇamadhye taṃ vāraitvā sthito jvalan
dhanurviṣphārayāmāsa rākṣasendraḥ pratāpavān

तम् आह सौमित्रिर् अदीन सत्त्वो
विस्फारयन्तम् धनुर् अप्रमेयम्
अभेहि माम् एव निशा चर इन्द्र
न वानरांस् त्वम् प्रति योद्धुम् अर्हसि

tam āha saumitrir adīna sattvo
visphārayantam dhanur aprameyam
abhehi mām eva niśā cara indra
na vānarāṃs tvam prati yoddhum arhasi

स तस्य वाक्यम् परिपूर्ण घोषम्
ज्या शब्दम् उग्रम् च निशम्य राजा
आसाद्य सौमित्रिम् अवस्थितम् तम्
कोप अन्वितम् वाक्यम् उवाच रक्षह्

sa tasya vākyam paripūrṇa ghoṣam
jyā śabdam ugram ca niśamya rājā
āsādya saumitrim avasthitam tam
kopa anvitam vākyam uvāca rakṣah

दिष्ट्या असि मे राघव दृष्टि मार्गम्
प्राप्तो अन्त गामी विपरीत बुद्धिह्
अस्मिन् क्षणे यास्यसि मृत्यु देशम्
संसाद्यमानो मम बाण जालैह्

diṣṭyā asi me rāghava dṛṣṭi mārgam
prāpto anta gāmī viparīta buddhih
asmin kṣaṇe yāsyasi mṛtyu deśam
saṃsādyamāno mama bāṇa jālaih

तम् आह सौमित्रिर् अविस्मयानो
गर्जन्तम् उद्वृत्त सित अग्र दम्ष्ट्रम्
राजन् न गर्जन्ति महा प्रभावा
विकत्थसे पापकृताम् वरिष्ठ

tam āha saumitrir avismayāno
garjantam udvṛtta sita agra damṣṭram
rājan na garjanti mahā prabhāvā
vikatthase pāpakṛtām variṣṭha

जानामि वीर्यम् तव राक्षस इन्द्र
बलम् प्रतापम् च पराक्रमम् च
अवस्थितो अहम् शर चाप पाणिर्
आगच्च किम् मोघ विकत्थनेन

jānāmi vīryam tava rākṣasa indra
balam pratāpam ca parākramam ca
avasthito aham śara cāpa pāṇir
āgacca kim mogha vikatthanena

स;एवम् उक्तह् कुपितह् ससर्ज
रक्षो अधिपह् सप्त शरान् सुपुन्खान्
ताम्ल् लक्ष्मणह् कान्चन चित्र पुन्खैश्
चिच्चेद बाणैर् निशित अग्र धारैह्

sa;evam uktah kupitah sasarja
rakṣo adhipah sapta śarān supunkhān
tāml lakṣmaṇah kāncana citra punkhaiś
cicceda bāṇair niśita agra dhāraih

तान् प्रेक्षमाणह् सहसा निकृत्तान्
निकृत्त भोगान् इव पन्नग इन्द्रान्
लन्का ईश्वरह् क्रोध वशम् जगाम
ससर्ज च अन्यान् निशितान् पृषत्कान्

tān prekṣamāṇah sahasā nikṛttān
nikṛtta bhogān iva pannaga indrān
lankā īśvarah krodha vaśam jagāma
sasarja ca anyān niśitān pṛṣatkān

स बाण वर्षम् तु ववर्ष तीव्रम्
राम अनुजह् कार्मुक सम्प्रयुक्तम्
क्षुर अर्ध चन्द्र उत्तम कर्णि भल्लैह्
शरांश् च चिच्चेद न चुक्षुभे च

sa bāṇa varṣam tu vavarṣa tīvram
rāma anujah kārmuka samprayuktam
kṣura ardha candra uttama karṇi bhallaih
śarāṃś ca cicceda na cukṣubhe ca

स बाणजालान्यपि तानि तानि
मोघानि पश्यांस्त्रिदशारिराजः
विसिस्मिये लक्ष्मणलाघवेन
पुनश्च बाणान्निशितान्मुमोच

sa bāṇajālānyapi tāni tāni
moghāni paśyāṃstridaśārirājaḥ
visismiye lakṣmaṇalāghavena
punaśca bāṇānniśitānmumoca

स लक्ष्मणश् च आशु शरान् शित अग्रान्
महा इन्द्र वज्र अशनि तुल्य वेगान्
संधाय चापे ज्वलन प्रकाशान्
ससर्ज रक्षो अधिपतेर् वधाय

sa lakṣmaṇaś ca āśu śarān śita agrān
mahā indra vajra aśani tulya vegān
saṃdhāya cāpe jvalana prakāśān
sasarja rakṣo adhipater vadhāya

स तान् प्रचिच्चेद हि राक्षस इन्द्रश्
चित्त्वा च ताम्ल् लक्ष्मणम् आजघान
शरेण काल अग्नि सम प्रभेण
स्वयम्भु दत्तेन ललाट देशे

sa tān pracicceda hi rākṣasa indraś
cittvā ca tāml lakṣmaṇam ājaghāna
śareṇa kāla agni sama prabheṇa
svayambhu dattena lalāṭa deśe