Chapter 13
Yuddha Kanda - Book Of War
रावणम् क्रुद्धमाज्ञाय महापार्श्वो महाबलः
मुहूर्त मनुसंचिन्त्य प्राञ्जलिर्वाक्य मब्रवीत्
rāvaṇam kruddhamājñāya mahāpārśvo mahābalaḥ
muhūrta manusaṃcintya prāñjalirvākya mabravīt
SYNONYMS
TRANSLATION
Perceiving Ravana enraged, a very strong demon named Mahaparsva thought for a while and with joined palms, spoke as follows:
यः खल्वपि वनम् प्राप्य मृगव्यालनिषेवितम्
न पिबेन्मधु सम्प्राप्य स नरो बालिशो ध्रुवम्
yaḥ khalvapi vanam prāpya mṛgavyālaniṣevitam
na pibenmadhu samprāpya sa naro bāliśo dhruvam
SYNONYMS
TRANSLATION
"That man indeed is a fool, who after reaching a forest inhabited by wild beasts and vicious elephants and having duly found honey, does not drink it."
ईश्वरस्येश्वरः को।अस्ति तव शत्रुनिबर्हण
रमस्व सह वैदेह्या शत्रूनाक्रम्य मूर्धसु
īśvarasyeśvaraḥ ko|asti tava śatrunibarhaṇa
ramasva saha vaidehyā śatrūnākramya mūrdhasu
SYNONYMS
TRANSLATION
"O,annihilator of enemies! Who is a lord to you, who are a lord of all? Setting your foot upon the heads of your enemies, take pleasure with Sita."
बलात्कुक्कुटवृत्तेन प्रवर्तस्व महाबल
अक्रम्याक्रम्य सीताम् वै ताम् भुङिक्स्व च रमस्व च
balātkukkuṭavṛttena pravartasva mahābala
akramyākramya sītām vai tām bhuṅiksva ca ramasva ca
SYNONYMS
TRANSLATION
"O, ruler endowed with a mighty prowess! Act in the mode of a cock, forcibly against her. Enjoy that Sita, by charging on her again and again and revel with her."
लब्धकामस्य ते पश्चादागमिष्यति किम् भयम्
प्राप्तमप्राप्तकालम् वा सर्वम् प्रतिविधास्यते
labdhakāmasya te paścādāgamiṣyati kim bhayam
prāptamaprāptakālam vā sarvam pratividhāsyate
SYNONYMS
TRANSLATION
"What fear will be there to you, after fulfilling your lust? All that comes or yet to come will be prevented (by us)."
कुम्भकर्णः सहास्माभिरिन्द्रजिच्च महाबलः
प्रतिषेधयितुम् शक्तौ सवज्रमपि वज्रिणम्
kumbhakarṇaḥ sahāsmābhirindrajicca mahābalaḥ
pratiṣedhayitum śaktau savajramapi vajriṇam
SYNONYMS
TRANSLATION
"Kumbhakarna and Indrajit of great might together with us are capable of keeping off even Devendra (god of celestials), wielding the weapon of a thunderbolt."
उपप्रदानम् सान्त्वम् वा भेदम् वा कुशलैः कृतम्
समतिक्रम्य दण्डेन सिद्धिमर्थेषु रोचये
upapradānam sāntvam vā bhedam vā kuśalaiḥ kṛtam
samatikramya daṇḍena siddhimartheṣu rocaye
SYNONYMS
TRANSLATION
"Overstepping the methods of giving away gifts or conciliation or even showing dissention being followed by right men, I like accomplishment of actions through hostile means."
इह प्राप्तान्वयम् सर्वान् शत्रूंस्तव महाबल
वशे शस्त्रप्रतापेन करिष्यामो न संशयः
iha prāptānvayam sarvān śatrūṃstava mahābala
vaśe śastrapratāpena kariṣyāmo na saṃśayaḥ
SYNONYMS
TRANSLATION
"O, ruler endowed with great might! We shall make all your enemies reaching here to surrender, by the power of our weapons. There is no doubt about it."
एवमुक्तस्तदा राजा महापार्श्वएन रावणः
तस्य सम्पूजयन्वाक्यमिदम् वचनमब्रवीत्
evamuktastadā rājā mahāpārśvaena rāvaṇaḥ
tasya sampūjayanvākyamidam vacanamabravīt
SYNONYMS
TRANSLATION
Appreciating the words spoken thus by Mahaparsva, King Ravana spoke the following words:
महापार्श्व निबोध त्वम् रहस्यम् किंचिदात्मनः
चिरवृत्तम् तदाख्यास्ये यदवाप्तम् पुरा मया
mahāpārśva nibodha tvam rahasyam kiṃcidātmanaḥ
ciravṛttam tadākhyāsye yadavāptam purā mayā
SYNONYMS
TRANSLATION
"O, Mahaparsva! Know a little secret about me. I shall tell you an incident, which occurred to me long ago."
पितामहस्य भवनम् गच्चन्तीम् पुञ्जिकस्थलाम्
चञ्चूर्यमाणामद्राक्षमाकाशे।अग्निशिखामिव
pitāmahasya bhavanam gaccantīm puñjikasthalām
cañcūryamāṇāmadrākṣamākāśe|agniśikhāmiva
SYNONYMS
TRANSLATION
"Once I saw a celestial nymph, Punjikasthala(by name) flashing like a flame, concealing herself in the sky and proceeding towards the abode of Brahma."
सा प्रसह्य मया भुक्ता कृता विवसना ततः
स्वयम्भूभवनम् प्राप्ता लोलिता नलिनी यथा
sā prasahya mayā bhuktā kṛtā vivasanā tataḥ
svayambhūbhavanam prāptā lolitā nalinī yathā
SYNONYMS
TRANSLATION
"She was made unclothed by me and was enjoyed forcibly. Thereafter, appearing like a crumpled lotus, she went to the abode of Brahma."
तच्च तस्य तदा मन्ये ज्ञातमासीन्महात्मनः
अथ सम्कुपितो वेधा मामिदम् वाक्यमब्रवी
tacca tasya tadā manye jñātamāsīnmahātmanaḥ
atha samkupito vedhā māmidam vākyamabravī
SYNONYMS
TRANSLATION
"I think that the matter was made known to the high soled Brahama and then the enraged Brahma spoke to me the following words:
अद्यप्रभृति यामन्याम् बलान्नारीम् गमिष्यसि
तदा ते शतधा मुर्धा फलिष्यति न संशयः
adyaprabhṛti yāmanyām balānnārīm gamiṣyasi
tadā te śatadhā murdhā phaliṣyati na saṃśayaḥ
SYNONYMS
TRANSLATION
"From today onwards, if you revel with any other woman forcibly, your head then undoubtedly will break asunder into a hundred pieces."
इत्यहम् तस्य शापस्य भीतः प्रसभमेव ताम्
नारोहये बलात्सीताम् वैदेहीम् शय्ने शुभे
ityaham tasya śāpasya bhītaḥ prasabhameva tām
nārohaye balātsītām vaidehīm śayne śubhe
SYNONYMS
TRANSLATION
"Fearing the curse given in this manner by Brahama, I am not violently making Sita the daughter of Videha, to mount on my beautiful bed forcibly."
सागरस्येव मे वेगो मारुतस्येव मे गतिः
नैतद्दाशरथिर्वेद ह्यापादयति तेन माम्
sāgarasyeva me vego mārutasyeva me gatiḥ
naitaddāśarathirveda hyāpādayati tena mām
SYNONYMS
TRANSLATION
"My swiftness is like that of an ocean. My movement is like that of a wind. Rama does not know this and hence he is indeed having an encounter with me."
को हि सिम्हमिवासीनम् सुप्तम् गिरिगुहाशये
क्रुद्धम् मृत्युमिवा।असीनम् सम्बोधयितुमिच्चति
ko hi simhamivāsīnam suptam giriguhāśaye
kruddham mṛtyumivā|asīnam sambodhayitumiccati
SYNONYMS
TRANSLATION
"If not otherwise, who wants to arouse me (for a combat) as one would awaken a lion asleep, sitting at a place in a mountain cave or arouse into activity an enraged Death?"
न मत्तो निर्गतान् बाणान् द्विजिह्वान् पन्न्गानिव
रामः पश्यति सम्ग्रामे तेन मामभिगच्चति
na matto nirgatān bāṇān dvijihvān panngāniva
rāmaḥ paśyati samgrāme tena māmabhigaccati
SYNONYMS
TRANSLATION
"Rama did not see the arrows, looking like two tongued serpents, coming forth from me. That is why he is marching against me for a battle"
क्षिप्रम् वज्रसमैर्बाणैः शतधा कार्मुकचुतैः
राममादीपयिष्यामि उल्कभिरिव कुञ्जरम्
kṣipram vajrasamairbāṇaiḥ śatadhā kārmukacutaiḥ
rāmamādīpayiṣyāmi ulkabhiriva kuñjaram
SYNONYMS
TRANSLATION
"I shall blaze up Rama swiftly with my arrows in hundreds resembling thunder bolts discharged from my bow, like tormenting an elephant with fire brands."
तच्चास्य बलमादास्ये बलेन महता वृतः
उदितः सविता काले नक्षत्राणाम् प्रभामिव
taccāsya balamādāsye balena mahatā vṛtaḥ
uditaḥ savitā kāle nakṣatrāṇām prabhāmiva
SYNONYMS
TRANSLATION
"Surrounded by great army, I shall take away that strength of Rama, as a rising sun at dawn takes away radiance of the stars."
इत्यार्षे श्रीमद्रामायणे आदिकाव्ये युद्धकाण्डे त्रयोदशः सर्गः
ityārṣe śrīmadrāmāyaṇe ādikāvye yuddhakāṇḍe trayodaśaḥ sargaḥ
SYNONYMS
TRANSLATION
"Even Devendra (lord of celestials) with thousand eyes or Varuna (king of the Universe) can not conquer me in battle. Once upon a time, this city of Lanka ruled by Kubera (Lord of riches) was conquered by me with the power of my arms."