बहूनि नाम वर्षाणि गतस्य सुमहद्वनम्
शृणोम्यहं प्रीतिकरं मम नाथस्य कीर्तनम्

bahūni nāma varṣāṇi gatasya sumahadvanam
śṛṇomyahaṃ prītikaraṃ mama nāthasya kīrtanam

कल्याणी बत गाथेयं लौकिकी प्रतिभाति मे
एति जीवन्तमानन्दो नरं वर्षशतादपि

kalyāṇī bata gātheyaṃ laukikī pratibhāti me
eti jīvantamānando naraṃ varṣaśatādapi

राघवस्य हरीणां च कथमासीत्समागमः
कस्मिन्देशे किमाश्रित्य तत्त्वमाख्याहि पृच्छतः

rāghavasya harīṇāṃ ca kathamāsītsamāgamaḥ
kasmindeśe kimāśritya tattvamākhyāhi pṛcchataḥ

स पृष्टो राजपुत्रेण बृस्यां समुपवेशितः
आचचक्षे ततः सर्वं रामस्य चरितं वने

sa pṛṣṭo rājaputreṇa bṛsyāṃ samupaveśitaḥ
ācacakṣe tataḥ sarvaṃ rāmasya caritaṃ vane

यथा प्रव्रजितो रामो मातुर्दत्ते वरे तव
यथा च पुत्रशोकेन राजा दशरथो मृतः

yathā pravrajito rāmo māturdatte vare tava
yathā ca putraśokena rājā daśaratho mṛtaḥ

अपयाते त्वयि तदा समुद्भ्रान्तमृगद्विजम्
प्रविवेशाथ विजनं सुमहद्दण्डकावनम्

apayāte tvayi tadā samudbhrāntamṛgadvijam
praviveśātha vijanaṃ sumahaddaṇḍakāvanam

तद्धस्तिमृदितं घोरं सिंहवाग्रमृगाकुलम्
प्रविवेशाथ विजनं स महद्दण्डकावनम्

taddhastimṛditaṃ ghoraṃ siṃhavāgramṛgākulam
praviveśātha vijanaṃ sa mahaddaṇḍakāvanam

तेषां पुरस्ताद्बलवान्गच्छतां गहने वने
विनदन्सुमहानादं विराधः प्रत्यदृश्यत

teṣāṃ purastādbalavāngacchatāṃ gahane vane
vinadansumahānādaṃ virādhaḥ pratyadṛśyata

तमुत्क्षिप्य महानादमूर्ध्वबाहुमधोमुखम्
निखाते प्रक्षिपन्ति स्म नदन्तमिव कुञ्जरम्

tamutkṣipya mahānādamūrdhvabāhumadhomukham
nikhāte prakṣipanti sma nadantamiva kuñjaram

तत्कृत्वा दुष्करं कर्म भ्रातरौ रामलक्ष्मणौ
सायाह्ने शरभङ्गस्य रम्यमाश्रममीयतुः

tatkṛtvā duṣkaraṃ karma bhrātarau rāmalakṣmaṇau
sāyāhne śarabhaṅgasya ramyamāśramamīyatuḥ

शरभङ्गे दिवं प्राप्ते रामः सत्यपराक्रमः
अभिवाद्य मुनीन्सर्वाञ्जनस्थानमुपागमत्

śarabhaṅge divaṃ prāpte rāmaḥ satyaparākramaḥ
abhivādya munīnsarvāñjanasthānamupāgamat

पश्चाच्चूर्पणखा नाम रामपार्श्वमुपागता
ततो रामेण संदिष्टो लक्ष्मणः सहसोत्थितः

paścāccūrpaṇakhā nāma rāmapārśvamupāgatā
tato rāmeṇa saṃdiṣṭo lakṣmaṇaḥ sahasotthitaḥ

चतुर्दशसहस्राणि रक्षसां भीमकर्मणाम्
हतानि वसता तत्र राघवेण महात्मना

caturdaśasahasrāṇi rakṣasāṃ bhīmakarmaṇām
hatāni vasatā tatra rāghaveṇa mahātmanā

एकेन सह संगम्य रामेण रणमूर्धनि
अह्नश्चतुर्थभागेन निःशेषा राक्षसाः कृताः

ekena saha saṃgamya rāmeṇa raṇamūrdhani
ahnaścaturthabhāgena niḥśeṣā rākṣasāḥ kṛtāḥ

महाबला महावीर्यास्तपसो विघ्नकारिणः

mahābalā mahāvīryāstapaso vighnakāriṇaḥ

राक्षसाश्च विनिष्पिष्टाः खरश्च निहतो रणे

rākṣasāśca viniṣpiṣṭāḥ kharaśca nihato raṇe

ततस्तेनार्दिता बाला रावणं समुपागता

tatastenārditā bālā rāvaṇaṃ samupāgatā

सा राममब्रवीद्दृष्ट्वा वैदेही गृह्यतामिति
अयं मनोहरह् कान्त आश्रमो नो भविष्यति

sā rāmamabravīddṛṣṭvā vaidehī gṛhyatāmiti
ayaṃ manoharah kānta āśramo no bhaviṣyati

ततो रामो धनुष्पाणिर्धावन्तमनुधावति
स तं जघान धावन्तं शरेणानतपर्वणा

tato rāmo dhanuṣpāṇirdhāvantamanudhāvati
sa taṃ jaghāna dhāvantaṃ śareṇānataparvaṇā

अथ सौम्या दशग्रीवो मृगं याते तु राघवे
लक्ष्मणे चापि निष्क्रान्ते प्रविवेशाश्रमं तदा

atha saumyā daśagrīvo mṛgaṃ yāte tu rāghave
lakṣmaṇe cāpi niṣkrānte praviveśāśramaṃ tadā

जग्राह तरसा सीतां ग्रहः खे रोहिणीम् इव
त्रातुकामं ततो युद्धे हत्वा गृध्रं जटायुषम्

jagrāha tarasā sītāṃ grahaḥ khe rohiṇīm iva
trātukāmaṃ tato yuddhe hatvā gṛdhraṃ jaṭāyuṣam

ततस्त्वद्भुतसङ्काशाः स्थिताः पर्वतमूर्धनि

tatastvadbhutasaṅkāśāḥ sthitāḥ parvatamūrdhani

ततः शीघ्रतरं गत्वा तद्विमानं मनोजवम्
आरुह्य सह वैदेह्या पुष्पकं स महाबलः

tataḥ śīghrataraṃ gatvā tadvimānaṃ manojavam
āruhya saha vaidehyā puṣpakaṃ sa mahābalaḥ

तां सुवर्णपरिक्रान्ते शुभे महति वेश्मनि

tāṃ suvarṇaparikrānte śubhe mahati veśmani

तृणवद्भाषितं तस्य तं च नैरृतपुंगवम्

tṛṇavadbhāṣitaṃ tasya taṃ ca nairṛtapuṃgavam

न्यवर्तत तदा रामो मृगं हत्वा तदा वने

nyavartata tadā rāmo mṛgaṃ hatvā tadā vane

मार्गमाणस्तु वैदेहीं राघवः सहलक्ष्मणः
गोदावरीमनुचरन्वनोद्देशांश्च पुष्पितान्

mārgamāṇastu vaidehīṃ rāghavaḥ sahalakṣmaṇaḥ
godāvarīmanucaranvanoddeśāṃśca puṣpitān

आसेदतुर्महारण्ये कबन्धं नाम राक्षसं
ततः कबन्धवचनाद्रामः सत्यपराक्रमः

āsedaturmahāraṇye kabandhaṃ nāma rākṣasaṃ
tataḥ kabandhavacanādrāmaḥ satyaparākramaḥ

तयोः समागमः पूर्वं प्रीत्या हार्दो व्यजायत

tayoḥ samāgamaḥ pūrvaṃ prītyā hārdo vyajāyata

रामः स्वबाहुवीर्येण स्वराज्यं प्रत्यपादयत्
वालिनं समरे हत्वा महाकायं महाबलम्

rāmaḥ svabāhuvīryeṇa svarājyaṃ pratyapādayat
vālinaṃ samare hatvā mahākāyaṃ mahābalam

सुग्रीवः स्थापितो राज्ये सहितः सर्ववानरैः
रामाय प्रतिजानीते राजपुत्र्यास्तु मार्गणम्

sugrīvaḥ sthāpito rājye sahitaḥ sarvavānaraiḥ
rāmāya pratijānīte rājaputryāstu mārgaṇam

आदिष्टा वानरेन्द्रेण सुग्रीवेण महात्मना
दशकोट्यः प्लवङ्गानां सर्वाः प्रस्थापिता दिशः

ādiṣṭā vānarendreṇa sugrīveṇa mahātmanā
daśakoṭyaḥ plavaṅgānāṃ sarvāḥ prasthāpitā diśaḥ

तेषां नो विप्रनष्टानां विन्ध्ये पर्वतसत्तमे
भृशं शोकाभितप्तानां महान्कालोअत्यवर्तत

teṣāṃ no vipranaṣṭānāṃ vindhye parvatasattame
bhṛśaṃ śokābhitaptānāṃ mahānkāloatyavartata

भ्राता तु गृध्रराजस्य सम्पातिर्नाम वीर्यवान्
समाख्याति स्म वसतिं सीताया रावणालये

bhrātā tu gṛdhrarājasya sampātirnāma vīryavān
samākhyāti sma vasatiṃ sītāyā rāvaṇālaye

सोअहं दुःखपरीतानां दुःखं तज्ज्ञातिनां नुदन्
आत्मवीर्यं समास्थाय योजनानां शतं प्लुतः

soahaṃ duḥkhaparītānāṃ duḥkhaṃ tajjñātināṃ nudan
ātmavīryaṃ samāsthāya yojanānāṃ śataṃ plutaḥ

तत्राहमेकामद्राक्षमशोकवनिकां गताम्
कौशेयवस्त्रां मलिनां निरानन्दां दृढव्रताम्

tatrāhamekāmadrākṣamaśokavanikāṃ gatām
kauśeyavastrāṃ malināṃ nirānandāṃ dṛḍhavratām

तया समेत्य विधिवत्पृष्ट्वा सर्वमनिन्दिताम्
अभिज्ञानं मया दत्तं रामनामाङ्गुलीयकम्

tayā sametya vidhivatpṛṣṭvā sarvamaninditām
abhijñānaṃ mayā dattaṃ rāmanāmāṅgulīyakam

अभिज्ञानं मणिं लब्ध्वा चरितार्थोअहमागतः
मया च पुनरागम्य रामस्याक्लिष्टकर्मणः

abhijñānaṃ maṇiṃ labdhvā caritārthoahamāgataḥ
mayā ca punarāgamya rāmasyākliṣṭakarmaṇaḥ

श्रुत्वा तां मैथिलीं हृष्टस्त्वाशशंसे स जीवितम्

śrutvā tāṃ maithilīṃ hṛṣṭastvāśaśaṃse sa jīvitam

उद्योजयिष्यन्नुद्योगं दध्रे लङ्कावधे मनः

udyojayiṣyannudyogaṃ dadhre laṅkāvadhe manaḥ

ततः समुद्रमासाद्य नलं सेतुमकारयत्

tataḥ samudramāsādya nalaṃ setumakārayat

प्रहस्तमवधीन्नीलः कुम्भकर्णं तु राघवः

prahastamavadhīnnīlaḥ kumbhakarṇaṃ tu rāghavaḥ

स शक्रेण समागम्य यमेन वरुणेन च

sa śakreṇa samāgamya yamena varuṇena ca

स तु दत्तवरः प्रीत्या वानरैश्च समागतः

sa tu dattavaraḥ prītyā vānaraiśca samāgataḥ

तं गङ्गां पुनरासाद्य वसन्तं मुनिसंनिधौ

taṃ gaṅgāṃ punarāsādya vasantaṃ munisaṃnidhau

इत्यार्षे श्रीमद्रामायणे आदिकाव्ये युद्धकाण्डे षड्विंशत्यधिकशततमः सर्गः

ityārṣe śrīmadrāmāyaṇe ādikāvye yuddhakāṇḍe ṣaḍviṃśatyadhikaśatatamaḥ sargaḥ