स तु तेन तदा क्रोधात्काकुत्स्थेनार्दितो रणे
रावणः समरश्लाघी महाक्रोधमुपागमत्

sa tu tena tadā krodhātkākutsthenārdito raṇe
rāvaṇaḥ samaraślāghī mahākrodhamupāgamat

स दीप्तनयनो रोषाच्चापमायम्य वीर्यवान्
अभ्यर्दयत्सुसङ्क्रुद्धो राघवं परमाहवे

sa dīptanayano roṣāccāpamāyamya vīryavān
abhyardayatsusaṅkruddho rāghavaṃ paramāhave

पूरितः शरजालेन धनुर्मुक्तेन सन्युगे
महागिरिरिवाकम्प्यः काकुस्थो न प्रकम्पते

pūritaḥ śarajālena dhanurmuktena sanyuge
mahāgiririvākampyaḥ kākustho na prakampate

स शरैः शरजालानि वारयन्समरे स्थितः
गभस्तीनिव सूर्यस्य प्रतिजग्राह वीर्यवान्

sa śaraiḥ śarajālāni vārayansamare sthitaḥ
gabhastīniva sūryasya pratijagrāha vīryavān

ततः शरसहस्राणि क्षिप्रहस्तो निशाचरः
निजघानोरसि क्रुद्धो राघवस्य महात्मनः

tataḥ śarasahasrāṇi kṣiprahasto niśācaraḥ
nijaghānorasi kruddho rāghavasya mahātmanaḥ

स शोणित समादिग्धः समरे लक्ष्मणाग्रजः
दृष्टः फुल्ल इवारण्ये सुमहान्किंशुकद्रुमः

sa śoṇita samādigdhaḥ samare lakṣmaṇāgrajaḥ
dṛṣṭaḥ phulla ivāraṇye sumahānkiṃśukadrumaḥ

शराभिघातसन्रब्धः सोअपि जग्राह सायकान्
काकुत्स्थः सुमहातेजा युगान्तादित्यवर्चसः

śarābhighātasanrabdhaḥ soapi jagrāha sāyakān
kākutsthaḥ sumahātejā yugāntādityavarcasaḥ

ततोअन्योन्यन् सुसन्रब्धावुभौ तौ रामरावणौ
शरान्धकारे समरे नोपालक्षयतान् तदा

tatoanyonyan susanrabdhāvubhau tau rāmarāvaṇau
śarāndhakāre samare nopālakṣayatān tadā

ततः क्रोधसमाविष्टो रामो दशरथात्मजः
उवाच रावणन् वीरः प्रहस्य परुषं वचः

tataḥ krodhasamāviṣṭo rāmo daśarathātmajaḥ
uvāca rāvaṇan vīraḥ prahasya paruṣaṃ vacaḥ

मम भार्या जनस्थानादज्ञानाद्राक्षसाधम
हृता ते विवशा यस्मात्तस्मात्त्वं नासि वीर्यवान्

mama bhāryā janasthānādajñānādrākṣasādhama
hṛtā te vivaśā yasmāttasmāttvaṃ nāsi vīryavān

मया विरहितान् दीनान् वर्तमानां महावने
वैदेहीं प्रसभन् हृत्वा शूरोअहमिति मन्यसे

mayā virahitān dīnān vartamānāṃ mahāvane
vaidehīṃ prasabhan hṛtvā śūroahamiti manyase

स्त्रीषु शूर विनाथासु परदाराभिमर्शके
कृत्वा कापुरुषन् कर्म शूरोअहमिति मन्यसे

strīṣu śūra vināthāsu paradārābhimarśake
kṛtvā kāpuruṣan karma śūroahamiti manyase

भिन्नमर्याद निर्लज्ज चारित्रेष्वनवस्थित
दर्पान्मृत्युमुपादाय शूरोअहमिति मन्यसे

bhinnamaryāda nirlajja cāritreṣvanavasthita
darpānmṛtyumupādāya śūroahamiti manyase

शूरेण धनदभ्रात्रा बलैः समुदितेन च
श्लाघनीयन् यशस्यन् च कृतं कर्म महत्त्वया

śūreṇa dhanadabhrātrā balaiḥ samuditena ca
ślāghanīyan yaśasyan ca kṛtaṃ karma mahattvayā

उत्सेकेनाभिपन्नस्य गर्हितस्याहितस्य च
कर्मणः प्राप्नुहीदानीन् तस्याद्य सुमहत्फलम्

utsekenābhipannasya garhitasyāhitasya ca
karmaṇaḥ prāpnuhīdānīn tasyādya sumahatphalam

शूरो।अहमिति चात्मानमवगच्छसि दुर्मते
नैव लज्जास्ति ते सीतान् चोरवद्व्यपकर्षतः

śūro|ahamiti cātmānamavagacchasi durmate
naiva lajjāsti te sītān coravadvyapakarṣataḥ

यदि मत्संनिधौ सीता धर्षिता स्यात्त्वया बलात्
भ्रातरन् तु खरं पश्येस्तदा मत्सायकैर्हतः

yadi matsaṃnidhau sītā dharṣitā syāttvayā balāt
bhrātaran tu kharaṃ paśyestadā matsāyakairhataḥ

दिष्ट्यासि मम दुष्टात्मंश्चक्षुर्विषयमागतः
अद्य त्वान् सायकैस्तीक्ष्णैर्नयामि यमसादनम्

diṣṭyāsi mama duṣṭātmaṃścakṣurviṣayamāgataḥ
adya tvān sāyakaistīkṣṇairnayāmi yamasādanam

अद्य ते मच्छरैश्छिन्नन् शिरो ज्वलितकुण्डलम्
क्रव्यादा व्यपकर्षन्तु विकीर्णन् रणपान्सुषु

adya te maccharaiśchinnan śiro jvalitakuṇḍalam
kravyādā vyapakarṣantu vikīrṇan raṇapānsuṣu

निपत्योरसि गृध्रास्ते क्षितौ क्षिप्तस्य रावण
पिबन्तु रुधिरन् तर्षाद्बाणशल्यान्तरोथितम्

nipatyorasi gṛdhrāste kṣitau kṣiptasya rāvaṇa
pibantu rudhiran tarṣādbāṇaśalyāntarothitam

अद्य मद्बाणाभिन्नस्य गतासोः पतितस्य ते
कर्षन्त्वन्त्राणि पतगा गरुत्मन्त इवोरगान्

adya madbāṇābhinnasya gatāsoḥ patitasya te
karṣantvantrāṇi patagā garutmanta ivoragān

इत्येवन् स वदन्वीरो रामः शत्रुनिबर्हणः
राक्षसेन्द्रन् समीपस्थं शरवर्षैरवाकिरत्

ityevan sa vadanvīro rāmaḥ śatrunibarhaṇaḥ
rākṣasendran samīpasthaṃ śaravarṣairavākirat

बभूव द्विगुणन् वीर्यं बलं हर्षश्च सन्युगे
रामस्यास्त्रबलन् चैव शत्रोर्निधनकाङ्क्षिणः

babhūva dviguṇan vīryaṃ balaṃ harṣaśca sanyuge
rāmasyāstrabalan caiva śatrornidhanakāṅkṣiṇaḥ

प्रादुर्बभूवुरस्त्राणि सर्वाणि विदितात्मनः
प्रहर्षाच्च महातेजाः शीघ्रहस्ततरोअभवत्

prādurbabhūvurastrāṇi sarvāṇi viditātmanaḥ
praharṣācca mahātejāḥ śīghrahastataroabhavat

शुभान्येतानि चिह्नानि विज्ञायात्मगतानि सः
भूय एवार्दयद्रामो रावणन् राक्षसान्तकृत्

śubhānyetāni cihnāni vijñāyātmagatāni saḥ
bhūya evārdayadrāmo rāvaṇan rākṣasāntakṛt

हरीणान् चाश्मनिकरैः शरवर्षैश्च राघवात्
हन्यमानो दशग्रीवो विघूर्णहृदयोअभवत्

harīṇān cāśmanikaraiḥ śaravarṣaiśca rāghavāt
hanyamāno daśagrīvo vighūrṇahṛdayoabhavat

यदा च शस्त्रं नारेभे न व्यकर्षच्छरासनम्
नास्य प्रत्यकरोद्वीर्यन् विक्लवेनान्तरात्मना

yadā ca śastraṃ nārebhe na vyakarṣaccharāsanam
nāsya pratyakarodvīryan viklavenāntarātmanā

क्षिप्ताश्चापि शरास्तेन शस्त्राणि विविधानि च
न रणार्थाय वर्तन्ते मृत्युकालेअभिवर्ततः

kṣiptāścāpi śarāstena śastrāṇi vividhāni ca
na raṇārthāya vartante mṛtyukāleabhivartataḥ

सूतस्तु रथनेतास्य तदवस्थं निरीक्ष्य तम्
शनैर्युद्धादसम्भान्तो रथन् तस्यापवाहयत्

sūtastu rathanetāsya tadavasthaṃ nirīkṣya tam
śanairyuddhādasambhānto rathan tasyāpavāhayat

इत्यार्षे श्रीमद्रामायणे आदिकाव्ये युद्धकाण्डे त्र्यधिकशततमः सर्गः

ityārṣe śrīmadrāmāyaṇe ādikāvye yuddhakāṇḍe tryadhikaśatatamaḥ sargaḥ