Chapter 25
Sundara Kanda - Book Of Beauty
अथ तासां वदन्तीनां परुषं दारुणं बहु
राक्षसीनामसौम्यानां रुरोद जनकात्मजा
atha tāsāṃ vadantīnāṃ paruṣaṃ dāruṇaṃ bahu
rākṣasīnāmasaumyānāṃ ruroda janakātmajā
SYNONYMS
TRANSLATION
As those ogre woman with a cruel nature were speaking a lot harshly and horribly, Seetha cried.
एवमुक्ता तु वैदेही राक्षसीभिर्मनस्विनी
उवाच परमत्रस्ताबाष्पगद्गदया गिरा
evamuktā tu vaidehī rākṣasībhirmanasvinī
uvāca paramatrastābāṣpagadgadayā girā
SYNONYMS
TRANSLATION
Thus being spoken to by ogre women, Seetha with a good mind being frightened a lot spoke as follows with a voice indistinct due to tears.
न मानुषी राक्षसस्य भार्या भवितुमर्हति
कामं खादत मां सर्वा न करिष्यामि वो वचः
na mānuṣī rākṣasasya bhāryā bhavitumarhati
kāmaṃ khādata māṃ sarvā na kariṣyāmi vo vacaḥ
SYNONYMS
TRANSLATION
"A human woman is not suited to become a wife of an ogre. All of you eat me according to your desire. I will not do according to your words."
सा राक्षसीमध्यगता सीता सुरसुतोपमा
न शर्म लेभे दुःखार्ता रावणेन च तर्जिता
sā rākṣasīmadhyagatā sītā surasutopamā
na śarma lebhe duḥkhārtā rāvaṇena ca tarjitā
SYNONYMS
TRANSLATION
Being in the middle of ogre women, being frightened by Ravana also, like a daughter of gods, that Seetha did not get comfort being tormented by grief.
वेपते स्माधिकं सीता विशन्ती वाङ्गमात्मनः
वने यथा परिभ्रष्टा मृगी कोकैरिवार्दिता
vepate smādhikaṃ sītā viśantī vāṅgamātmanaḥ
vane yathā paribhraṣṭā mṛgī kokairivārditā
SYNONYMS
TRANSLATION
Like a fawn in a forest lost from its herd and tormented by wolves, Seetha was as though sinking into own body and shook a lot.
सा त्वशोकस्य विपुलां शाखामालम्ब्य पुष्पिताम्
चिन्तयामास शोकेन भर्तारं भग्नमानसा
sā tvaśokasya vipulāṃ śākhāmālambya puṣpitām
cintayāmāsa śokena bhartāraṃ bhagnamānasā
SYNONYMS
TRANSLATION
That Seetha with a broken heart due to grief, held a wide flowering branch of Ashoka tree and thought about Her husband.
सा स्नापयन्ती विपुलौ स्तनौ नेत्रजलस्रवैः
चिन्तयन्ती न शोकस्य तदान्तमधिगच्छति
sā snāpayantī vipulau stanau netrajalasravaiḥ
cintayantī na śokasya tadāntamadhigacchati
SYNONYMS
TRANSLATION
Then that Seetha washing Her wide breasts with a flow of tears from eyes and thinking, did not get end of sorrow.
सा वेपमाना पतिता प्रवाते कदल्दी यथा
राक्षसीनां भयत्रस्ता विवर्णवदनाभवत्
sā vepamānā patitā pravāte kadaldī yathā
rākṣasīnāṃ bhayatrastā vivarṇavadanābhavat
SYNONYMS
TRANSLATION
That Seetha was shaking like a plantain tree fallen down in an exceedingly windy place, trembling with fear of the ogre women, and became with a pale face.
तस्याः सा दीर्घविपुला वेपन्त्या सीतया तदा
ददृशे कम्पिनी वेणी व्याल्दीव परिसर्पती
tasyāḥ sā dīrghavipulā vepantyā sītayā tadā
dadṛśe kampinī veṇī vyāldīva parisarpatī
SYNONYMS
TRANSLATION
That moving plait, which was wide and long, of that best woman was seen to be like a serpant in motion.
सा निःश्वसन्ती दुःखार्ता शोकोपहतचेतना
आर्ता व्यसृजदश्रूणि मैथिली विललाप च
sā niḥśvasantī duḥkhārtā śokopahatacetanā
ārtā vyasṛjadaśrūṇi maithilī vilalāpa ca
SYNONYMS
TRANSLATION
That Seetha tormented by grief, with a mind hit by sorrow, struck by calamity was sighing and let down tears and also cried.
हा रामेति च दुःखार्ता हा पुनर्लक्ष्मणेति च
हा श्वश्रु मम कौसल्ये हा सुमित्रेति भामिनी
hā rāmeti ca duḥkhārtā hā punarlakṣmaṇeti ca
hā śvaśru mama kausalye hā sumitreti bhāminī
SYNONYMS
TRANSLATION
Seetha being tormented by grief said : "Oh! Rama!" and again "Oh! Lakshmana!","Oh! Kausalya!, my mother-in-law" "Oh! Sumitra!"
लोकप्रवादः सत्यो।अयं पण्डितैः समुदाहृतः
अकाले दुर्लभो मृत्युः स्त्रिया वा पुरुषस्य
वा
lokapravādaḥ satyo|ayaṃ paṇḍitaiḥ samudāhṛtaḥ
akāle durlabho mṛtyuḥ striyā vā puruṣasya
vā
SYNONYMS
TRANSLATION
"I thus being tormented by cruel ogre women here lacking Rama, being tormented by grief, when I am living even for a moment,' death at wrong time to woman or to a man is hard' - thus being said this popular saying in the world is true."
एषाल्पपुण्या कृपणा विनशिष्याम्यनाथवत्
समुद्रमथ्ये नौः पूर्णा वायुवेगैरिवाहता
eṣālpapuṇyā kṛpaṇā vinaśiṣyāmyanāthavat
samudramathye nauḥ pūrṇā vāyuvegairivāhatā
SYNONYMS
TRANSLATION
"This me with small merit,wreched, like an orphan, will perish like a ship in the middle of the ocean being hit by the speed of wind."
भर्तारं तमपश्यन्ती राक्षसीवशमागता
सीदामि खलु शोकेन कूलं तोयहतं यथा
bhartāraṃ tamapaśyantī rākṣasīvaśamāgatā
sīdāmi khalu śokena kūlaṃ toyahataṃ yathā
SYNONYMS
TRANSLATION
"Not seeing my husband that Rama and obtaining control of ogre women like a bank hit by water I am verily perishing with sorrow."
तं पद्मदल्दपत्राक्षं सिंहविक्रान्तगामिनम्
धन्याः पश्यन्ति मे नाथं कृतज्ञं प्रियवादिनम्
taṃ padmadaldapatrākṣaṃ siṃhavikrāntagāminam
dhanyāḥ paśyanti me nāthaṃ kṛtajñaṃ priyavādinam
SYNONYMS
TRANSLATION
"Only fortunate see that my husband with eyes like petals of an expanded lotus, walking with the gait of a lion, correct in conduct and a pleasant talker."
सर्वथा तेन हीनाया रामेण विदितात्मना
तीक्ष्णंविषमिवास्वाद्यदुर्लभं मम जीवितम्
sarvathā tena hīnāyā rāmeṇa viditātmanā
tīkṣṇaṃviṣamivāsvādyadurlabhaṃ mama jīvitam
SYNONYMS
TRANSLATION
"To me lacking that Rama with a famous soul, like after eating a pungent poison life in all ways is hard."
कीदृशं तु महापापं मया जन्मान्तरे कृतम्
येनेदं प्राप्यते दुःखं मया घोरं सुदारुणं
kīdṛśaṃ tu mahāpāpaṃ mayā janmāntare kṛtam
yenedaṃ prāpyate duḥkhaṃ mayā ghoraṃ sudāruṇaṃ
SYNONYMS
TRANSLATION
"By what this horrible and very dreadful grief is obtained by me, what kind of great sin had been done by me in another life."
जीवितं त्यक्तुंइच्छामि शोकेन महता वृता
राक्षसीभिश्च रक्ष्यन्त्या रामो नासाद्यते मया
jīvitaṃ tyaktuṃicchāmi śokena mahatā vṛtā
rākṣasībhiśca rakṣyantyā rāmo nāsādyate mayā
SYNONYMS
TRANSLATION
"Together with great grief, I desire to give away my life. This desire is not obtainable by me. I am well protected by ogre women."
इत्यार्षे श्रीमद्रामायणे आदिकाव्ये सुन्दरकाण्डे पञ्चविंशः सर्गः
ityārṣe śrīmadrāmāyaṇe ādikāvye sundarakāṇḍe pañcaviṃśaḥ sargaḥ
SYNONYMS
TRANSLATION
"Fie upon human condition! Fie upon being in the control of others. By what reason it is not possible according to own desire to give up life."