विमानात् तु सुसम्क्रम्य प्राकारम् हरि यूथपः
हनूमान् वेगवान् आसीद् यथा विद्युद् घन
अन्तरे

vimānāt tu susamkramya prākāram hari yūthapaḥ
hanūmān vegavān āsīd yathā vidyud ghana
antare

सम्परिक्रम्य हनुमान् रावणस्य निवेशनान्
अदृष्ट्वा जानकीम् सीताम् अब्रवीद् वचनम् कपिः

samparikramya hanumān rāvaṇasya niveśanān
adṛṣṭvā jānakīm sītām abravīd vacanam kapiḥ

भूयिष्ठम् लोडिता लन्का रामस्य चरता प्रियम्
न हि पश्यामि वैदेहीम् सीताम् सर्व अन्ग
शोभनाम्

bhūyiṣṭham loḍitā lankā rāmasya caratā priyam
na hi paśyāmi vaidehīm sītām sarva anga
śobhanām

पल्वलानि तटाकानि सरांसि सरितः तथा
नद्यो अनूपवन अन्ताः च दुर्गाः च धरणी धराः

palvalāni taṭākāni sarāṃsi saritaḥ tathā
nadyo anūpavana antāḥ ca durgāḥ ca dharaṇī dharāḥ

इह सम्पातिना सीता रावणस्य निवेशने

iha sampātinā sītā rāvaṇasya niveśane

किम् नु सीता अथ वैदेही मैथिली जनक आत्मजा

kim nu sītā atha vaidehī maithilī janaka ātmajā

क्षिप्रम् उत्पततो मन्ये सीताम् आदाय रक्षसः

kṣipram utpatato manye sītām ādāya rakṣasaḥ

अथवा ह्रियमाणायाः पथि सिद्ध निषेविते

athavā hriyamāṇāyāḥ pathi siddha niṣevite

रावणस्य ऊरु वेगेन भुजाभ्याम् पीडितेन च

rāvaṇasya ūru vegena bhujābhyām pīḍitena ca

उपरि उपरि वा नूनम् सागरम् क्रमतः तदा

upari upari vā nūnam sāgaram kramataḥ tadā

आहो क्षुद्रेण च अनेन रक्षन्ती शीलम् आत्मनः

āho kṣudreṇa ca anena rakṣantī śīlam ātmanaḥ

अथवा राक्षस इन्द्रस्य पत्नीभिर् असित ईक्षणा

athavā rākṣasa indrasya patnībhir asita īkṣaṇā

सम्पूर्ण चन्द्र प्रतिमम् पद्म पत्र निभ ईक्षणम्

sampūrṇa candra pratimam padma patra nibha īkṣaṇam

हा राम लक्ष्मण इति एव हा अयोध्येति च मैथिली

hā rāma lakṣmaṇa iti eva hā ayodhyeti ca maithilī

अथवा निहिता मन्ये रावणस्य निवेशने

athavā nihitā manye rāvaṇasya niveśane

जनकस्य कुले जाता राम पत्नी सुमध्यमा

janakasya kule jātā rāma patnī sumadhyamā

विनष्टा वा प्रनष्टा वा मृता वा जनक आत्मजा

vinaṣṭā vā pranaṣṭā vā mṛtā vā janaka ātmajā

निवेद्यमाने दोषः स्याद् दोषः स्याद् अनिवेदने

nivedyamāne doṣaḥ syād doṣaḥ syād anivedane

अस्मिन्न् एवम् गते कर्ये प्राप्त कालम् क्षमम् च किम्

asminn evam gate karye prāpta kālam kṣamam ca kim

यदि सीताम् अदृष्ट्वा अहम् वानर इन्द्र पुरीम् इतः

yadi sītām adṛṣṭvā aham vānara indra purīm itaḥ

मम इदम् लन्घनम् व्यर्थम् सागरस्य भविष्यति

mama idam langhanam vyartham sāgarasya bhaviṣyati

किम् वा वक्ष्यति सुग्रीवो हरयो व समागताः

kim vā vakṣyati sugrīvo harayo va samāgatāḥ

गत्वा तु यदि काकुत्स्थम् वक्ष्यामि परम् अप्रियम्

gatvā tu yadi kākutstham vakṣyāmi param apriyam

परुषम् दारुणम् क्रूरम् तीक्ष्णम् इन्द्रिय तापनम्

paruṣam dāruṇam krūram tīkṣṇam indriya tāpanam

तम् तु कृच्च्र गतम् दृष्ट्वा पन्चत्व गत मानसम्

tam tu kṛccra gatam dṛṣṭvā pancatva gata mānasam

विनष्टौ भ्रातरौ श्रुत्वा भरतो अपि मरिष्यति

vinaṣṭau bhrātarau śrutvā bharato api mariṣyati

पुत्रान् मृतान् समीक्ष्य अथ न भविष्यन्ति मातरः

putrān mṛtān samīkṣya atha na bhaviṣyanti mātaraḥ

कृतज्ञः सत्य संधः च सुग्रीवः प्लवग अधिपः

kṛtajñaḥ satya saṃdhaḥ ca sugrīvaḥ plavaga adhipaḥ

दुर्मना व्यथिता दीना निरानन्दा तपस्विनी

durmanā vyathitā dīnā nirānandā tapasvinī

वालिजेन तु दुह्खेन पीडिता शोक कर्शिता

vālijena tu duhkhena pīḍitā śoka karśitā

माता पित्रोर् विनाशेन सुग्रीव व्यसनेन च

mātā pitror vināśena sugrīva vyasanena ca

भर्तृजेन तु शोकेन अभिभूता वन ओकसः

bhartṛjena tu śokena abhibhūtā vana okasaḥ

सान्त्वेन अनुप्रदानेन मानेन च यशस्विना

sāntvena anupradānena mānena ca yaśasvinā

न वनेषु न शैलेषु न निरोधेषु वा पुनः

na vaneṣu na śaileṣu na nirodheṣu vā punaḥ

सपुत्र दाराः सामात्या भर्तृ व्यसन पीडिताः

saputra dārāḥ sāmātyā bhartṛ vyasana pīḍitāḥ

विषम् उद्बन्धनम् वा अपि प्रवेशम् ज्वलनस्य वा

viṣam udbandhanam vā api praveśam jvalanasya vā

घोरम् आरोदनम् मन्ये गते मयि भविष्यति

ghoram ārodanam manye gate mayi bhaviṣyati

सो अहम् न एव गमिष्यामि किष्किन्धाम् नगरीम् इतः

so aham na eva gamiṣyāmi kiṣkindhām nagarīm itaḥ

मयि अगच्चति च इहस्थे धर्म आत्मानौ महा रथौ

mayi agaccati ca ihasthe dharma ātmānau mahā rathau

हस्त आदानो मुख आदानो नियतो वृक्ष मूलिकः

hasta ādāno mukha ādāno niyato vṛkṣa mūlikaḥ

चिताम् कृत्वा प्रवेक्ष्यामि समिद्धम् अरणी सुतम्
उपविष्टस्य वा सम्यग् लिन्गिनम् साधयिष्यतः

citām kṛtvā pravekṣyāmi samiddham araṇī sutam
upaviṣṭasya vā samyag linginam sādhayiṣyataḥ

इदम् अपि ऋषिभिर् दृष्टम् निर्याणम् इति मे मतिः

idam api ṛṣibhir dṛṣṭam niryāṇam iti me matiḥ

सुजात मूला सुभगा कीर्ति माला यशस्विनी

sujāta mūlā subhagā kīrti mālā yaśasvinī

तापसो वा भविष्यामि नियतो वृक्ष मूलिकः

tāpaso vā bhaviṣyāmi niyato vṛkṣa mūlikaḥ

यदि इतः प्रतिगच्चामि सीताम् अनधिगम्य ताम्

yadi itaḥ pratigaccāmi sītām anadhigamya tām

विनाशे बहवो दोषा जीवन् प्राप्नोति भद्रकम्

vināśe bahavo doṣā jīvan prāpnoti bhadrakam

एवम् बहु विधम् दुह्खम् मनसा धारयन् मुहुः

evam bahu vidham duhkham manasā dhārayan muhuḥ

रावणम् वा वधिष्यामि दशग्रीवम् महा बलम्

rāvaṇam vā vadhiṣyāmi daśagrīvam mahā balam

अथवा एनम् समुत्क्षिप्य उपरि उपरि सागरम्

athavā enam samutkṣipya upari upari sāgaram

इति चिन्ता समापन्नः सीताम् अनधिगम्य ताम्

iti cintā samāpannaḥ sītām anadhigamya tām

यावत् सीताम् न पश्यामि राम पत्नीम् यशस्विनीम्

yāvat sītām na paśyāmi rāma patnīm yaśasvinīm

सम्पाति वचनाच् च अपि रामम् यदि आनयामि अहम्

sampāti vacanāc ca api rāmam yadi ānayāmi aham

इह एव नियत आहारो वत्स्यामि नियत इन्द्रियः

iha eva niyata āhāro vatsyāmi niyata indriyaḥ

अशोक वनिका च अपि महती इयम् महा द्रुमा

aśoka vanikā ca api mahatī iyam mahā drumā

वसून् रुद्राम्ः तथा आदित्यान् अश्विनौ मरुतो अपि च

vasūn rudrāmḥ tathā ādityān aśvinau maruto api ca

जित्वा तु राक्षसान् देवीम् इक्ष्वाकु कुल नन्दिनीम्

jitvā tu rākṣasān devīm ikṣvāku kula nandinīm

स मुहूर्तम् इव ध्यात्वा चिन्ता विग्रथित इन्द्रियः

sa muhūrtam iva dhyātvā cintā vigrathita indriyaḥ

नमो अस्तु रामाय सलक्ष्मणाय
देव्यै च तस्यै जनक आत्मजायै
नमो अस्तु रुद्र
इन्द्र यम अनिलेभ्यो
नमो अस्तु चन्द्र अर्क मरुद् गणेभ्यः

namo astu rāmāya salakṣmaṇāya
devyai ca tasyai janaka ātmajāyai
namo astu rudra
indra yama anilebhyo
namo astu candra arka marud gaṇebhyaḥ

स तेभ्यः तु नमः कृत्वा सुग्रीवाय च मारुतिः
दिशः सर्वाः समालोक्य अशोक वनिकाम् प्रति

sa tebhyaḥ tu namaḥ kṛtvā sugrīvāya ca mārutiḥ
diśaḥ sarvāḥ samālokya aśoka vanikām prati

स गत्वा मनसा पूर्वम् अशोक वनिकाम् शुभाम्
उत्तरम् चिन्तयाम् आस वानरो मारुत आत्मजः

sa gatvā manasā pūrvam aśoka vanikām śubhām
uttaram cintayām āsa vānaro māruta ātmajaḥ

ध्रुवम् तु रक्षो बहुला भविष्यति वन आकुला
अशोक वनिका चिन्त्या सर्व संस्कार संस्कृता

dhruvam tu rakṣo bahulā bhaviṣyati vana ākulā
aśoka vanikā cintyā sarva saṃskāra saṃskṛtā

रक्षिणः च अत्र विहिता नूनम् रक्षन्ति पादपान्
भगवान् अपि सर्व आत्मा न अतिक्षोभम्
प्रवायति

rakṣiṇaḥ ca atra vihitā nūnam rakṣanti pādapān
bhagavān api sarva ātmā na atikṣobham
pravāyati

सिद्धिम् मे सम्विधास्यन्ति देवाः सर्षि गणाः त्व् इह

siddhim me samvidhāsyanti devāḥ sarṣi gaṇāḥ tv iha

तद् उन्नसम् पाण्डुर दन्तम् अव्रणम्
शुचि स्मितम् पद्म पलाश लोचनम्
द्रक्ष्ये तद्
आर्या वदनम् कदा न्व् अहम्
प्रसन्न तारा अधिप तुल्य दर्शनम्

tad unnasam pāṇḍura dantam avraṇam
śuci smitam padma palāśa locanam
drakṣye tad
āryā vadanam kadā nv aham
prasanna tārā adhipa tulya darśanam

इत्यार्षे श्रीमद्रामायणे आदिकाव्ये सुन्दरकाण्डे त्रयोदशः सर्गः

ityārṣe śrīmadrāmāyaṇe ādikāvye sundarakāṇḍe trayodaśaḥ sargaḥ