ततः भूत उपसृष्टा इव वेपमाना पुनः पुनः
धरण्याम् गत सत्त्वा इव कौसल्या सूतम् अब्रवीत्

tataḥ bhūta upasṛṣṭā iva vepamānā punaḥ punaḥ
dharaṇyām gata sattvā iva kausalyā sūtam abravīt

नय माम् यत्र काकुत्स्थः सीता यत्र च लक्ष्मणः
तान् विना क्षणम् अपि अत्र जीवितुम् न उत्सहे हि अहम्

naya mām yatra kākutsthaḥ sītā yatra ca lakṣmaṇaḥ
tān vinā kṣaṇam api atra jīvitum na utsahe hi aham

निवर्तय रथम् शीघ्रम् दण्डकान् नय माम् अपि
अथ तान् न अनुगच्चामि गमिष्यामि यम क्षयम्

nivartaya ratham śīghram daṇḍakān naya mām api
atha tān na anugaccāmi gamiṣyāmi yama kṣayam

बाष्प वेगौपहतया स वाचा सज्जमानया
इदम् आश्वासयन् देवीम् सूतः प्रान्जलिर् अब्रवीत्

bāṣpa vegaupahatayā sa vācā sajjamānayā
idam āśvāsayan devīm sūtaḥ prānjalir abravīt

त्यज शोकम् च मोहम् च सम्भ्रमम् दुह्खजम् तथा
व्यवधूय च सम्तापम् वने वत्स्यति राघवः

tyaja śokam ca moham ca sambhramam duhkhajam tathā
vyavadhūya ca samtāpam vane vatsyati rāghavaḥ

लक्ष्मणः च अपि रामस्य पादौ परिचरन् वने
आराधयति धर्मज्ञः पर लोकम् जित इन्द्रियः

lakṣmaṇaḥ ca api rāmasya pādau paricaran vane
ārādhayati dharmajñaḥ para lokam jita indriyaḥ

विजने अपि वने सीता वासम् प्राप्य गृहेष्व् इव
विस्रम्भम् लभते अभीता रामे सम्न्यस्त मानसा

vijane api vane sītā vāsam prāpya gṛheṣv iva
visrambham labhate abhītā rāme samnyasta mānasā

न अस्या दैन्यम् कृतम् किंचित् सुसूक्ष्मम् अपि लक्षये
उचिता इव प्रवासानाम् वैदेही प्रतिभाति मा

na asyā dainyam kṛtam kiṃcit susūkṣmam api lakṣaye
ucitā iva pravāsānām vaidehī pratibhāti mā

नगर उपवनम् गत्वा यथा स्म रमते पुरा
तथैव रमते सीता निर्जनेषु वनेष्व् अपि

nagara upavanam gatvā yathā sma ramate purā
tathaiva ramate sītā nirjaneṣu vaneṣv api

बाला इव रमते सीता बाल चन्द्र निभ आनना
रामा रामे हि अदीन आत्मा विजने अपि वने सती

bālā iva ramate sītā bāla candra nibha ānanā
rāmā rāme hi adīna ātmā vijane api vane satī

तत् गतम् हृदयम् हि अस्याः तत् अधीनम् च जीवितम्
अयोध्या अपि भवेत् तस्या राम हीना तथा वनम्

tat gatam hṛdayam hi asyāḥ tat adhīnam ca jīvitam
ayodhyā api bhavet tasyā rāma hīnā tathā vanam

परि पृच्चति वैदेही ग्रामाम्ः च नगराणि च
गतिम् दृष्ट्वा नदीनाम् च पादपान् विविधान् अपि

pari pṛccati vaidehī grāmāmḥ ca nagarāṇi ca
gatim dṛṣṭvā nadīnām ca pādapān vividhān api

इदमेव स्मराम्यस्याः सहसैवोपजल्पितम्
कैकेयीसंश्रितम् वाक्यम् नेदानीम् प्रतिभाति माम्

idameva smarāmyasyāḥ sahasaivopajalpitam
kaikeyīsaṃśritam vākyam nedānīm pratibhāti mām

ध्वंसयित्वा तु तद्वाक्यम् प्रमादात्पर्युपस्थितम्
ह्लदनम् वचनम् सूतो देव्या मधुरमब्रवीत्

dhvaṃsayitvā tu tadvākyam pramādātparyupasthitam
hladanam vacanam sūto devyā madhuramabravīt

अध्वना वात वेगेन सम्भ्रमेण आतपेन च
न हि गच्चति वैदेह्याः चन्द्र अंशु सदृशी प्रभा

adhvanā vāta vegena sambhrameṇa ātapena ca
na hi gaccati vaidehyāḥ candra aṃśu sadṛśī prabhā

सदृशम् शत पत्रस्य पूर्ण चन्द्र उपम प्रभम्
वदनम् तत् वदान्याया वैदेह्या न विकम्पते

sadṛśam śata patrasya pūrṇa candra upama prabham
vadanam tat vadānyāyā vaidehyā na vikampate

अलक्त रस रक्त अभाव् अलक्त रस वर्जितौ
अद्य अपि चरणौ तस्याः पद्म कोश सम प्रभौ

alakta rasa rakta abhāv alakta rasa varjitau
adya api caraṇau tasyāḥ padma kośa sama prabhau

नूपुर उद्घुष्ट हेला इव खेलम् गच्चति भामिनी
इदानीम् अपि वैदेही तत् रागा न्यस्त भूषणा

nūpura udghuṣṭa helā iva khelam gaccati bhāminī
idānīm api vaidehī tat rāgā nyasta bhūṣaṇā

गजम् वा वीक्ष्य सिम्हम् वा व्याघ्रम् वा वनम् आश्रिता
न आहारयति सम्त्रासम् बाहू रामस्य संश्रिता

gajam vā vīkṣya simham vā vyāghram vā vanam āśritā
na āhārayati samtrāsam bāhū rāmasya saṃśritā

न शोच्याः ते न च आत्मा ते शोच्यो न अपि जन अधिपः
इदम् हि चरितम् लोके प्रतिष्ठास्यति शाश्वतम्

na śocyāḥ te na ca ātmā te śocyo na api jana adhipaḥ
idam hi caritam loke pratiṣṭhāsyati śāśvatam

विधूय शोकम् परिहृष्ट मानसा
महर्षि याते पथि सुव्यवस्थिताः
वने रता वन्य फल अशनाः पितुः
शुभाम् प्रतिज्ञाम् परिपालयन्ति ते

vidhūya śokam parihṛṣṭa mānasā
maharṣi yāte pathi suvyavasthitāḥ
vane ratā vanya phala aśanāḥ pituḥ
śubhām pratijñām paripālayanti te

इत्यार्षे श्रीमद्रामायणे आदिकाव्ये अयोध्याकाण्डे ष्ष्टितमः सर्गः

ityārṣe śrīmadrāmāyaṇe ādikāvye ayodhyākāṇḍe ṣṣṭitamaḥ sargaḥ