अथ ताम् जात सम्तापाम् तेन वाक्येन मोदिताम्
सरमा ह्लादयाम् आस महीं दग्धामिवाम्भसा

atha tām jāta samtāpām tena vākyena moditām
saramā hlādayām āsa mahīṃ dagdhāmivāmbhasā

ततस् तस्या हितम् सख्याश् चिकीर्षन्ती सखी वचः
उवाच काले कालज्ना स्मित पूर्व अभिभाषिणी

tatas tasyā hitam sakhyāś cikīrṣantī sakhī vacaḥ
uvāca kāle kālajnā smita pūrva abhibhāṣiṇī

उत्सहेयम् अहम् गत्वा त्वद् वाक्यम् असित ईक्षणे
निवेद्य कुशलम् रामे प्रतिच्चन्ना निवर्तितुम्

utsaheyam aham gatvā tvad vākyam asita īkṣaṇe
nivedya kuśalam rāme praticcannā nivartitum

न हि मे क्रममाणाया निरालम्बे विहायसि
समर्थो गतिम् अन्वेतुम् पवनो गरुडो अपि वा

na hi me kramamāṇāyā nirālambe vihāyasi
samartho gatim anvetum pavano garuḍo api vā

एवम् ब्रुवाणाम् ताम् सीता सरमाम् पुनर् अब्रवीत्
मधुरम् श्लक्ष्णया वाचा पूर्व शोक अभिपन्नया

evam bruvāṇām tām sītā saramām punar abravīt
madhuram ślakṣṇayā vācā pūrva śoka abhipannayā

समर्था गगनम् गन्तुम् अपि वा त्वम् रसा तलम्
अवगच्चाम्य् अकर्तव्यम् कर्तव्यम् ते मद् अन्तरे

samarthā gaganam gantum api vā tvam rasā talam
avagaccāmy akartavyam kartavyam te mad antare

मत् प्रियम् यदि कर्तव्यम् यदि बुद्धिः स्थिरा तव
ज्नातुम् इच्चामि तम् गत्वा किम् करोति इति रावणः

mat priyam yadi kartavyam yadi buddhiḥ sthirā tava
jnātum iccāmi tam gatvā kim karoti iti rāvaṇaḥ

स हि माया बलः क्रूरो रावणः शत्रु रावणः
माम् मोहयति दुष्ट आत्मा पीत मात्रा इव वारुणी

sa hi māyā balaḥ krūro rāvaṇaḥ śatru rāvaṇaḥ
mām mohayati duṣṭa ātmā pīta mātrā iva vāruṇī

तर्जापयति माम् नित्यम् भर्त्सापयति च असक्र्त्
राक्षसीभिः सुघोराभिर् या माम् रक्षन्ति नित्यशः

tarjāpayati mām nityam bhartsāpayati ca asakrt
rākṣasībhiḥ sughorābhir yā mām rakṣanti nityaśaḥ

उद्विग्ना शन्किता च अस्मि न च स्वस्थम् मनो मम
तद् भयाच् च अहम् उद्विग्ना;अशोक वनिकाम् गताः

udvignā śankitā ca asmi na ca svastham mano mama
tad bhayāc ca aham udvignā;aśoka vanikām gatāḥ

यदि नाम कथा तस्य निश्चितम् वा अपि यद् भवेत्
निवेदयेथाः सर्वम् तत् परो मे स्याद् अनुग्रहः

yadi nāma kathā tasya niścitam vā api yad bhavet
nivedayethāḥ sarvam tat paro me syād anugrahaḥ

साप्येवम् ब्रुवतीम् सीताम् सरमा वल्गु भाषिणी
उवाच वचनम् तस्याः स्पृशन्ती बाष्प विक्लवम्

sāpyevam bruvatīm sītām saramā valgu bhāṣiṇī
uvāca vacanam tasyāḥ spṛśantī bāṣpa viklavam

एष ते यद्य् अभिप्रायस् तस्माद् गच्चामि जानकि
गृह्य शत्रोर् अभिप्रायम् उपाव्र्त्ताम् च पश्य माम्

eṣa te yady abhiprāyas tasmād gaccāmi jānaki
gṛhya śatror abhiprāyam upāvrttām ca paśya mām

एवम् उक्त्वा ततो गत्वा समीपम् तस्य रक्षसः
शुश्राव कथितम् तस्य रावणस्य समन्त्रिणः

evam uktvā tato gatvā samīpam tasya rakṣasaḥ
śuśrāva kathitam tasya rāvaṇasya samantriṇaḥ

सा श्रुत्वा निश्चयम् तस्य निश्चयज्ना दुरात्मनः
पुनर् एव अगमत् क्षिप्रम् अशोक वनिकाम् तदा

sā śrutvā niścayam tasya niścayajnā durātmanaḥ
punar eva agamat kṣipram aśoka vanikām tadā

सा प्रविष्टा पुनस् तत्र ददर्श जनक आत्मजाम्
प्रतीक्षमाणाम् स्वाम् एव भ्रष्ट पद्माम् इव श्रियम्

sā praviṣṭā punas tatra dadarśa janaka ātmajām
pratīkṣamāṇām svām eva bhraṣṭa padmām iva śriyam

ताम् तु सीता पुनः प्राप्ताम् सरमाम् वल्गु भाषिणीम्
परिष्वज्य च सुस्निग्धम् ददौ च स्वयम् आसनम्

tām tu sītā punaḥ prāptām saramām valgu bhāṣiṇīm
pariṣvajya ca susnigdham dadau ca svayam āsanam

इह आसीना सुखम् सर्वम् आख्याहि मम तत्त्वतः
क्रूरस्य निश्चयम् तस्य रावणस्य दुरात्मनः

iha āsīnā sukham sarvam ākhyāhi mama tattvataḥ
krūrasya niścayam tasya rāvaṇasya durātmanaḥ

एवम् उक्ता तु सरमा सीतया वेपमानया
कथितम् सर्वम् आचष्त रावणस्य समन्त्रिणः

evam uktā tu saramā sītayā vepamānayā
kathitam sarvam ācaṣta rāvaṇasya samantriṇaḥ

जनन्या राक्षस इन्द्रो वै त्वन् मोक्ष अर्थम् बृहद् वचः
अविद्धेन च वैदेहि मन्त्रि वृद्धेन बोधितः

jananyā rākṣasa indro vai tvan mokṣa artham bṛhad vacaḥ
aviddhena ca vaidehi mantri vṛddhena bodhitaḥ

दीयताम् अभिसत्क्र्त्य मनुज इन्द्राय मैथिली
निदर्शनम् ते पर्याप्तम् जन स्थाने यद् अद्भुतम्

dīyatām abhisatkrtya manuja indrāya maithilī
nidarśanam te paryāptam jana sthāne yad adbhutam

लन्घनम् च समुद्रस्य दर्शनम् च हनूमतः
वधम् च रक्षसाम् युद्धे कः कुर्यान् मानुषो भुवि

langhanam ca samudrasya darśanam ca hanūmataḥ
vadham ca rakṣasām yuddhe kaḥ kuryān mānuṣo bhuvi

एवम् स मन्त्रि वृद्धैश्च मात्रा च बहु भाषितः
न त्वाम् उत्सहते मोक्तुम् अर्तह्म् अर्थ परो यथा

evam sa mantri vṛddhaiśca mātrā ca bahu bhāṣitaḥ
na tvām utsahate moktum artahm artha paro yathā

न उत्सहत्य् अम्र्तो मोक्तुम् युद्धे त्वाम् इति मैथिलि
सामात्यस्य नृशंसस्य निश्चयो ह्य् एष वर्तते

na utsahaty amrto moktum yuddhe tvām iti maithili
sāmātyasya nṛśaṃsasya niścayo hy eṣa vartate

तद् एषा सुस्थिरा बुद्धिर्मृत्यु लोभाद् उपस्थिता
भयान् न शक्तस् त्वाम् मोक्तुम् अनिरस्तस् तु सम्युगे

tad eṣā susthirā buddhirmṛtyu lobhād upasthitā
bhayān na śaktas tvām moktum anirastas tu samyuge

निहत्य रावणम् सम्ख्ये सर्वथा निशितैः शरैः

nihatya rāvaṇam samkhye sarvathā niśitaiḥ śaraiḥ

एतस्मिन्न् अन्तरे शब्दो भेरी शन्ख समाकुलः

etasminn antare śabdo bherī śankha samākulaḥ

इत्यार्षे श्रीमद्रामायणे आदिकाव्ये युद्धकाण्डे चतुस्त्रिंशः सर्गः

ityārṣe śrīmadrāmāyaṇe ādikāvye yuddhakāṇḍe catustriṃśaḥ sargaḥ