Chapter 7
Sundara Kanda - Book Of Beauty
स वेश्म जालम् बलवान् ददर्श
व्यासक्त वैदूर्य सुवर्ण जालम्
यथा महत् प्राव्र्षि मेघ जालम्
विद्युत् पिनद्धम् सविहम्ग जालम्
sa veśma jālam balavān dadarśa
vyāsakta vaidūrya suvarṇa jālam
yathā mahat prāvrṣi megha jālam
vidyut pinaddham savihamga jālam
SYNONYMS
TRANSLATION
That Hanuma, the strong one, saw a group of houses with windows in golden hue, embedded with cat's-eye gems, like a great group of clouds in rainy season with lighting, together with a group of birds.
निवेशनानाम् विविधाः च शालाः
प्रधान शन्ख आयुध चाप शालाः
मनो हराः च अपि पुनर् विशाला
ददर्श वेश्म अद्रिषु चन्द्र शालाः
niveśanānām vividhāḥ ca śālāḥ
pradhāna śankha āyudha cāpa śālāḥ
mano harāḥ ca api punar viśālā
dadarśa veśma adriṣu candra śālāḥ
SYNONYMS
TRANSLATION
Hanuma saw various halls of the houses, important buildings storing conches, bows, and other weapons, and also heartening spacious attics at the top of mountain- like houses.
गृहाणि नाना वसु राजितानि
देव असुरैः च अपि सुपूजितानि
सर्वैः च दोषैः परिवर्जितानि
कपिर् ददर्श स्व बल अर्जितानि
gṛhāṇi nānā vasu rājitāni
deva asuraiḥ ca api supūjitāni
sarvaiḥ ca doṣaiḥ parivarjitāni
kapir dadarśa sva bala arjitāni
SYNONYMS
TRANSLATION
Hanuma saw houses glittered by various riches, well worshipped by Devas and Asuras, devoid of all flaws and obtained by the self-might of rakshasas.
तानि प्रयत्न अभिसमाहितानि
मयेन साक्षाद् इव निर्मितानि
मही तले सर्व गुण उत्तराणि
ददर्श लन्का अधिपतेर् ग्र्हाणि
tāni prayatna abhisamāhitāni
mayena sākṣād iva nirmitāni
mahī tale sarva guṇa uttarāṇi
dadarśa lankā adhipater grhāṇi
SYNONYMS
TRANSLATION
Hanuma saw those houses of the ruler of Lanka, constructed by great effort as though constructed by Mayaa himself on earth with all best qualities.
ततो ददर्श उच्च्रित मेघ रूपम्
मनो हरम् कान्चन चारु रूपम्
रक्षो अधिपस्य आत्म बल अनुरूपम्
गृह उत्तमम् हि अप्रतिरूप रूपम्
tato dadarśa uccrita megha rūpam
mano haram kāncana cāru rūpam
rakṣo adhipasya ātma bala anurūpam
gṛha uttamam hi apratirūpa rūpam
SYNONYMS
TRANSLATION
Thereafter Hanuma saw the best house of the lord of rakshasas, having the appearance of a cloud, soul-captivating one having a beautiful form made of gold which has no comparison, suitable of Ravana's might
मही तले स्वर्गम् इव प्रकीर्णम्
श्रिया ज्वलन्तम् बहु रत्न कीर्णम्
नाना तरूणाम् कुसुम अवकीर्णम्
गिरेर् इव अग्रम् रजसा अवकीर्णम्
mahī tale svargam iva prakīrṇam
śriyā jvalantam bahu ratna kīrṇam
nānā tarūṇām kusuma avakīrṇam
girer iva agram rajasā avakīrṇam
SYNONYMS
TRANSLATION
Hanuma saw Ravana's house like heaven thrown upon earth, effulgent with glory, embedded with variety of diamonds covered by flowers of various trees, like the summit of a mountain covered by pollen.
नारी प्रवेकैर् इव दीप्यमानम्
तडिद्भिर् अम्भोदवद् अर्च्यमानम्
हंस प्रवेकैर् इव वाह्यमानम्
श्रिया युतम् खे सुक्र्ताम् विमानम्
nārī pravekair iva dīpyamānam
taḍidbhir ambhodavad arcyamānam
haṃsa pravekair iva vāhyamānam
śriyā yutam khe sukrtām vimānam
SYNONYMS
TRANSLATION
Being shone by the best among women like a cloud by lightening, being worshipped, like being carried by the best swans, like an aerial car full of splendor, of good people in sky.
यथा नग अग्रम् बहु धातु चित्रम्
यथा नभः च ग्रह चन्द्र चित्रम्
ददर्श युक्ती कृत मेघ चित्रम्
विमान रत्नम् बहु रत्न चित्रम्
yathā naga agram bahu dhātu citram
yathā nabhaḥ ca graha candra citram
dadarśa yuktī kṛta megha citram
vimāna ratnam bahu ratna citram
SYNONYMS
TRANSLATION
Hanuma saw the best house like a beautiful cloud endowed with many hues, like the sky illumined by planets including the moon, decked with numerous precious stones like a mountain peak, looking picturesque with numerous minerals.
मही कृता पर्वत राजि पूर्णा
शैलाः कृता वृक्ष वितान पूर्णाः
वृक्षाः क्र्ताः पुष्प वितान पूर्णाः
पुष्पम् क्र्तम् केसर पत्र पूर्णम्
mahī kṛtā parvata rāji pūrṇā
śailāḥ kṛtā vṛkṣa vitāna pūrṇāḥ
vṛkṣāḥ krtāḥ puṣpa vitāna pūrṇāḥ
puṣpam krtam kesara patra pūrṇam
SYNONYMS
TRANSLATION
The earth was made to be full of mountain ranges. The mountains were made to be abounded of trees. The trees were made to be full of flowers. The flower was made to be full of filaments and petals.
कृतानि वेश्मानि च पाण्डुराणि
तथा सुपुष्पा अपि पुष्करिण्यः
पुनः च पद्मानि सकेसराणि
धन्यानि चित्राणि तथा वनानि
kṛtāni veśmāni ca pāṇḍurāṇi
tathā supuṣpā api puṣkariṇyaḥ
punaḥ ca padmāni sakesarāṇi
dhanyāni citrāṇi tathā vanāni
SYNONYMS
TRANSLATION
White mansions were also built in the same way. Lakes also with beautiful flowers and also lotuses together with filaments and forest that were the best and wonderful.
पुष्प आह्वयम् नाम विराजमानम्
रत्न प्रभाभिः च विवर्धमानम्
वेश्म उत्तमानाम् अपि च उच्च मानम्
महा कपिः तत्र महा विमानम्
puṣpa āhvayam nāma virājamānam
ratna prabhābhiḥ ca vivardhamānam
veśma uttamānām api ca ucca mānam
mahā kapiḥ tatra mahā vimānam
SYNONYMS
TRANSLATION
There the great Hanuma saw a great aerial car, the best among best of aerial cars, shining with the name of Pushpaka with the rays of precious stones, and capable of traveling long distances.
कृताः च वैदूर्यमया विहम्गा
रूप्य प्रवालैः च तथा विहम्गाः
चित्राः च नाना वसुभिर् भुजम्गा
जात्या अनुरूपाः तुरगाः शुभ अन्गाः
kṛtāḥ ca vaidūryamayā vihamgā
rūpya pravālaiḥ ca tathā vihamgāḥ
citrāḥ ca nānā vasubhir bhujamgā
jātyā anurūpāḥ turagāḥ śubha angāḥ
SYNONYMS
TRANSLATION
Artificial birds made of cat's-eye gems, as well as birds made of silver and coral, wonderful serpants made of various jewels, horses of beautiful limbs suitable by their noble breed were arranged.
प्रवाल जाम्बूनद पुष्प पक्षाः
सलीलम् आवर्जित जिह्म पक्षाः
कामस्य साक्षाद् इव भान्ति पक्षाः
कृता विहम्गाः सुमुखाः सुपक्षाः
pravāla jāmbūnada puṣpa pakṣāḥ
salīlam āvarjita jihma pakṣāḥ
kāmasya sākṣād iva bhānti pakṣāḥ
kṛtā vihamgāḥ sumukhāḥ supakṣāḥ
SYNONYMS
TRANSLATION
Birds were made with corals on their wings and ogether with golden flowers, with good wings, with curved and bent wings in a playful way, shining like helpers of the god of love himself
नियुज्यमानाः च गजाः सुहस्ताः
सकेसराः च उत्पल पत्र हस्ताः
बभूव देवी च कृता सुहस्ता
लक्ष्मीः तथा पद्मिनि पद्म हस्ता
niyujyamānāḥ ca gajāḥ suhastāḥ
sakesarāḥ ca utpala patra hastāḥ
babhūva devī ca kṛtā suhastā
lakṣmīḥ tathā padmini padma hastā
SYNONYMS
TRANSLATION
Images of elephants in a lotus-pool with filaments of lotus on body, with lotus petals held in their trunks, were devoted to the worship of an image of Goddess Lakshmi. And also an image of Goddess Lakshmi with four graceful hands and holding lotus in Her hand was made to exist in Pushpaka.
इति इव तद् ग्र्हम् अभिगम्य शोभनम्
सविस्मयो नगम् इव चारु शोभनम्
पुनः च तत् परम सुगन्धि सुन्दरम्
हिम अत्यये नगम् इव चारु कन्दरम्
iti iva tad grham abhigamya śobhanam
savismayo nagam iva cāru śobhanam
punaḥ ca tat parama sugandhi sundaram
hima atyaye nagam iva cāru kandaram
SYNONYMS
TRANSLATION
In this fashion, nearing that house which was shining like a mountain with a beautiful glow that house with great sweet fragrance like a beautiful mountain during spring, with beautiful cave became surprised and saw (again).
ततः स ताम् कपिर् अभिपत्य पूजिताम्
चरन् पुरीम् दश मुख बाहु पालिताम्
अदृश्य ताम् जनक सुताम् सुपूजिताम्
सुदुह्खिताम् पति गुण वेग निर्जिताम्
tataḥ sa tām kapir abhipatya pūjitām
caran purīm daśa mukha bāhu pālitām
adṛśya tām janaka sutām supūjitām
suduhkhitām pati guṇa vega nirjitām
SYNONYMS
TRANSLATION
Thereafter that Hanuma nearing that city of Lanka worshipped by Rakshasas, ruled by arms of ten-headed Ravana, moving thereabout became very gloomy on not seeing that Seetha well worshipped by all and greatly conquered by the virtues of Her husband Sri Rama
इति वाल्मीकि रामायणे आदि काव्ये सुन्दर काण्डे सप्तमः सर्गः
iti vālmīki rāmāyaṇe ādi kāvye sundara kāṇḍe saptamaḥ sargaḥ
SYNONYMS
TRANSLATION
Thereafter then the heart of the great souled Hanuma who contemplated supreme spirit in many ways with a disciplined mind following righteous path, with good observant eyes, moving about in the city of Lanka became greatly sorrowful on not seeing Seetha. Thus, this is the 7th chapter in Sundara Kanda of Valmiki Ramayana, the First Epic poem of India.