ततः पक्षि निनादेन वृक्ष भन्ग स्वनेन च
बभूवुः त्रास सम्भ्रान्ताः सर्वे लन्का निवासिनः

tataḥ pakṣi ninādena vṛkṣa bhanga svanena ca
babhūvuḥ trāsa sambhrāntāḥ sarve lankā nivāsinaḥ

विद्रुताः च भय त्रस्ता विनेदुः मृग पक्षुणः
रक्षसाम् च निमित्तानि क्रूराणि प्रतिपेदिरे

vidrutāḥ ca bhaya trastā vineduḥ mṛga pakṣuṇaḥ
rakṣasām ca nimittāni krūrāṇi pratipedire

ततो गतायाम् निद्रायाम् राक्षस्यो विकृत आननाः
तत् वनम् ददृशुः भग्नम् तम् च वीरम् महाकपिम्

tato gatāyām nidrāyām rākṣasyo vikṛta ānanāḥ
tat vanam dadṛśuḥ bhagnam tam ca vīram mahākapim

स ता दृष्ट्व महाबाहुः महासत्त्वो महाबलः
चकार सुमहत् रूपम् राक्षसीनाम् भय आवहम्

sa tā dṛṣṭva mahābāhuḥ mahāsattvo mahābalaḥ
cakāra sumahat rūpam rākṣasīnām bhaya āvaham

ततः तम् गिरि सम्काशम् अतिकायम् महाबलम्
राक्षस्यो वानरम् दृष्ट्वा पप्रच्छुः जनक आत्मजाम्

tataḥ tam giri samkāśam atikāyam mahābalam
rākṣasyo vānaram dṛṣṭvā papracchuḥ janaka ātmajām

को अयम् कस्य कुतो वा अयम् किम् निमित्तम् इह आगतः
कथम् त्वया सह अनेन सम्वादः कृत इति उत

ko ayam kasya kuto vā ayam kim nimittam iha āgataḥ
katham tvayā saha anena samvādaḥ kṛta iti uta

आचक्ष्व नो विशाल अक्षि मा भूत् ते सुभगे भयम्
सम्वादम् असित अपान्गे त्वया किम् कृतवान् अयम्

ācakṣva no viśāla akṣi mā bhūt te subhage bhayam
samvādam asita apānge tvayā kim kṛtavān ayam

अथ अब्रवीत् तदा साध्वी सीता सर्व अन्ग शोभना
रक्षसाम् काम रूपाणाम् विज्ञाने मम का गतिः

atha abravīt tadā sādhvī sītā sarva anga śobhanā
rakṣasām kāma rūpāṇām vijñāne mama kā gatiḥ

यूयम् एव अस्य जानीत यो अयम् यत् वा करिष्यति
अहिः एव अहेः पादान् विजानाति न संशयः

yūyam eva asya jānīta yo ayam yat vā kariṣyati
ahiḥ eva aheḥ pādān vijānāti na saṃśayaḥ

अहम् अपि अस्य भीता अस्मि न एनम् जानामि को अन्वयम्
वेद्मि राक्षसम् एव एनम् काम रूपिणम् आगतम्

aham api asya bhītā asmi na enam jānāmi ko anvayam
vedmi rākṣasam eva enam kāma rūpiṇam āgatam

वैदेह्या वचनम् श्रुत्वा राक्षस्यो विद्रुता द्रुतम्
स्थिताः काश्चित् गताः काश्चित् रावणाय निवेदितुम्

vaidehyā vacanam śrutvā rākṣasyo vidrutā drutam
sthitāḥ kāścit gatāḥ kāścit rāvaṇāya niveditum

रावणस्य समीपे तु राक्षस्यो विकृत आननाः
विरूपम् वानरम् भीमम् आख्यतुम् उपचक्रमुः

rāvaṇasya samīpe tu rākṣasyo vikṛta ānanāḥ
virūpam vānaram bhīmam ākhyatum upacakramuḥ

अशोक वनिका मध्ये राजन् भीम वपुः कपिः
सीतया कृत सम्वादः तिष्ठति अमित विक्रमः

aśoka vanikā madhye rājan bhīma vapuḥ kapiḥ
sītayā kṛta samvādaḥ tiṣṭhati amita vikramaḥ

न च तम् जानकी सीता हरिम् हरिण लोचणा
अस्माभिः बहुधा पृष्टा निवेदयितुम् इच्छति

na ca tam jānakī sītā harim hariṇa locaṇā
asmābhiḥ bahudhā pṛṣṭā nivedayitum icchati

वासवस्य भवेत् दूतो दूतो वैश्रवणस्य वा
प्रेषितो वा अपि रामेण सीता अन्वेषण कान्क्षया

vāsavasya bhavet dūto dūto vaiśravaṇasya vā
preṣito vā api rāmeṇa sītā anveṣaṇa kānkṣayā

तेन त्वत् भूत रूपेण यत् तत् तव मनो हरम्
नाना मृग गण आकीर्णम् प्रमृष्टम् प्रमदा वनम्

tena tvat bhūta rūpeṇa yat tat tava mano haram
nānā mṛga gaṇa ākīrṇam pramṛṣṭam pramadā vanam

न तत्र कश्चित् उद्देशो यः तेन न विनाशितः
यत्र सा जानकी सीता स तेन न विनाशितः

na tatra kaścit uddeśo yaḥ tena na vināśitaḥ
yatra sā jānakī sītā sa tena na vināśitaḥ

जानकी रक्षण अर्थम् वा श्रमात् वा न उपलभ्यते
अथवा कः श्रमः तस्य सा एव तेन अभिरक्षिता

jānakī rakṣaṇa artham vā śramāt vā na upalabhyate
athavā kaḥ śramaḥ tasya sā eva tena abhirakṣitā

चारु पल्लव पत्र आढ्यम् यम् सीता स्वयम् आस्थिता
प्रवृद्धः शिंशपा वृक्षः स च तेन अभिरक्षितः

cāru pallava patra āḍhyam yam sītā svayam āsthitā
pravṛddhaḥ śiṃśapā vṛkṣaḥ sa ca tena abhirakṣitaḥ

तस्य उग्र रूपस्य उग्रम् त्वम् दण्डम् आज्ञातुम् अर्हसि
सीता सम्भाषिता येन तत् वनम् च विनाशितम्

tasya ugra rūpasya ugram tvam daṇḍam ājñātum arhasi
sītā sambhāṣitā yena tat vanam ca vināśitam

मनः परिगृहीताम् ताम् तव रक्षो गण ईश्वर
कः सीताम् अभिभाषेत यो न स्यात् त्यक्त जीवितः

manaḥ parigṛhītām tām tava rakṣo gaṇa īśvara
kaḥ sītām abhibhāṣeta yo na syāt tyakta jīvitaḥ

राक्षसीनाम् वचः श्रुत्वा रावणो राक्षस ईश्वरः
हुत अगिः इव जज्वाल कोप सम्वर्तित ईक्षणः

rākṣasīnām vacaḥ śrutvā rāvaṇo rākṣasa īśvaraḥ
huta agiḥ iva jajvāla kopa samvartita īkṣaṇaḥ

तस्य क्रुद्धस्य नेत्राभ्याम् प्रापतन्नस्रबिन्दवः
दीप्ताभ्यामिव जज्वाल कोपसंवर्तितेक्षणः

tasya kruddhasya netrābhyām prāpatannasrabindavaḥ
dīptābhyāmiva jajvāla kopasaṃvartitekṣaṇaḥ

आत्मनः सदृशान् शूरान् किम्करान् नाम राक्षसान्
व्यादिदेश महातेजा निग्रह अर्थम् हनूमतः

ātmanaḥ sadṛśān śūrān kimkarān nāma rākṣasān
vyādideśa mahātejā nigraha artham hanūmataḥ

तेषाम् अशीति साहस्रम् किम्कराणाम् तरस्विनाम्
निर्ययुः भवनात् तस्मात् कूट मुद्गर पाणयः

teṣām aśīti sāhasram kimkarāṇām tarasvinām
niryayuḥ bhavanāt tasmāt kūṭa mudgara pāṇayaḥ

ते कपिम् तम् समासाद्य तोरणस्थम् अवस्थितम्
अभिपेतुः महावेगाः पतन्गा इव पावकम्

te kapim tam samāsādya toraṇastham avasthitam
abhipetuḥ mahāvegāḥ patangā iva pāvakam

ते गदाभिः विचित्राभिः परिघैः कान्चन अन्गदैः
आजघ्नुः वानर श्रेष्ठम् शरैः आदित्य सम्निभैः

te gadābhiḥ vicitrābhiḥ parighaiḥ kāncana angadaiḥ
ājaghnuḥ vānara śreṣṭham śaraiḥ āditya samnibhaiḥ

मुद्गरैः पट्टिसैः शूलैः प्रासतोमरशक्तिभिः
परिवार्य हनूमन्तं सहसा तस्थुरग्रतः

mudgaraiḥ paṭṭisaiḥ śūlaiḥ prāsatomaraśaktibhiḥ
parivārya hanūmantaṃ sahasā tasthuragrataḥ

हनूमान् अपि तेजस्वी श्रीमान् पर्वत सम्निभः
क्षिताव् आविध्य लान्गूलम् ननाद च महास्वनम्

hanūmān api tejasvī śrīmān parvata samnibhaḥ
kṣitāv āvidhya lāngūlam nanāda ca mahāsvanam

स भूत्वा सुमहाकायो हनुमान् मारुतात्मजः
धृष्टमास्फोटयामास लङ्काम् शब्देन पूरयन्

sa bhūtvā sumahākāyo hanumān mārutātmajaḥ
dhṛṣṭamāsphoṭayāmāsa laṅkām śabdena pūrayan

तस्यस्फोटितशब्देन महता सानुनादिना
पेतुर्विहङ्गा गगनादुच्चैश्चेदमघोयत्

tasyasphoṭitaśabdena mahatā sānunādinā
peturvihaṅgā gaganāduccaiścedamaghoyat

जयत्यतिबलो रामो लक्ष्मणश्च महाबलः
राजा जयति सुग्रीवो राघवेणाभिपालितः

jayatyatibalo rāmo lakṣmaṇaśca mahābalaḥ
rājā jayati sugrīvo rāghaveṇābhipālitaḥ

दासो।अहम् कोसलेन्द्रस्य रामस्याक्लिष्टकर्मणः
हनुमान् शत्रुसैन्यानाम् निहन्ता मारुतात्मजः

dāso|aham kosalendrasya rāmasyākliṣṭakarmaṇaḥ
hanumān śatrusainyānām nihantā mārutātmajaḥ

न रावणसहस्रम् मे युद्धे प्रतिबलं भवेत्
शिलाभिस्तु प्रहरतः पादपैश्च सहस्रशः

na rāvaṇasahasram me yuddhe pratibalaṃ bhavet
śilābhistu praharataḥ pādapaiśca sahasraśaḥ

अर्दयित्वा पुरीम् लङ्कामभिवाद्य च मैथिलीम्
समृद्धार्थो गमिष्यामि मिषताम् सर्वरक्षसाम्

ardayitvā purīm laṅkāmabhivādya ca maithilīm
samṛddhārtho gamiṣyāmi miṣatām sarvarakṣasām

तस्य सन्नाद शब्देन ते अभवन् भय शन्किताः
ददृशुः च हनूमन्तम् संध्या मेघम् इव उन्नतम्

tasya sannāda śabdena te abhavan bhaya śankitāḥ
dadṛśuḥ ca hanūmantam saṃdhyā megham iva unnatam

स्वामि संदेश निह्शन्काः ततः ते राक्षसाः कपिम्
चित्रैः प्रहरणैः भीमैः अभिपेतुः ततः ततः

svāmi saṃdeśa nihśankāḥ tataḥ te rākṣasāḥ kapim
citraiḥ praharaṇaiḥ bhīmaiḥ abhipetuḥ tataḥ tataḥ

स तैः परिवृतः शूरैः सर्वतः स महाबलः
आससाद आयसम् भीमम् परिघम् तोरण आश्रितम्

sa taiḥ parivṛtaḥ śūraiḥ sarvataḥ sa mahābalaḥ
āsasāda āyasam bhīmam parigham toraṇa āśritam

स तम् परिघम् आदाय जघान रजनी चरान्
स पन्नगम् इव आदाय स्फुरन्तम् विनता सुतः

sa tam parigham ādāya jaghāna rajanī carān
sa pannagam iva ādāya sphurantam vinatā sutaḥ

स हत्वा राक्षसान् वीरः किम्करान् मारुत आत्मजः

sa hatvā rākṣasān vīraḥ kimkarān māruta ātmajaḥ

ततः तस्मात् भयान् मुक्ताः कतिचित् तत्र राक्षसाः

tataḥ tasmāt bhayān muktāḥ katicit tatra rākṣasāḥ

इत्यार्षे श्रीमद्रामायणे आदिकाव्ये सुन्दरकाण्डे द्विचत्वारिंशः सर्गः

ityārṣe śrīmadrāmāyaṇe ādikāvye sundarakāṇḍe dvicatvāriṃśaḥ sargaḥ