श्रुत्वा तु वचनम् तस्य वायु सूनोः महात्मनः
उवाच आत्म हितम् वाक्यम् सीता सुर सुत उपमा

śrutvā tu vacanam tasya vāyu sūnoḥ mahātmanaḥ
uvāca ātma hitam vākyam sītā sura suta upamā

त्वाम् दृष्ट्वा प्रिय वक्तारम् सम्प्रहृष्यामि वानर
अर्ध सम्जात सस्य इव वृष्टिम् प्राप्य वसुम् धरा

tvām dṛṣṭvā priya vaktāram samprahṛṣyāmi vānara
ardha samjāta sasya iva vṛṣṭim prāpya vasum dharā

यथा तम् पुरुष व्याघ्रम् गात्रैः शोक अभिकर्शितैः
संस्पृशेयम् सकामा अहम् तथा कुरु दयाम् मयि

yathā tam puruṣa vyāghram gātraiḥ śoka abhikarśitaiḥ
saṃspṛśeyam sakāmā aham tathā kuru dayām mayi

अभिज्ञानम् च रामस्य दत्तम् हरि गण उत्तम
क्षिप्ताम् ईषिकाम् काकस्य कोपात् एक अक्षि शातनीम्

abhijñānam ca rāmasya dattam hari gaṇa uttama
kṣiptām īṣikām kākasya kopāt eka akṣi śātanīm

मनः शिलायाः तिकलो गण्ड पार्श्वे निवेशितः
त्वया प्रनष्टे तिलके तम् किल स्मर्तुम् अर्हसि

manaḥ śilāyāḥ tikalo gaṇḍa pārśve niveśitaḥ
tvayā pranaṣṭe tilake tam kila smartum arhasi

स वीर्यवान् कथम् सीताम् हृताम् समनुमन्यसे
वसन्तीम् रक्षसाम् मध्ये महाइन्द्र वरुण उपम

sa vīryavān katham sītām hṛtām samanumanyase
vasantīm rakṣasām madhye mahāindra varuṇa upama

एष चूडा मणिः दिव्यो मया सुपरिरक्षितः
एतम् दृष्ट्वा प्रहृष्यामि व्यसने त्वाम् इव अनघ

eṣa cūḍā maṇiḥ divyo mayā suparirakṣitaḥ
etam dṛṣṭvā prahṛṣyāmi vyasane tvām iva anagha

एष निर्यातितः श्रीमान् मया ते वारि सम्भवः
अतः परम् न शक्ष्यामि जीवितुम् शोक लालसा

eṣa niryātitaḥ śrīmān mayā te vāri sambhavaḥ
ataḥ param na śakṣyāmi jīvitum śoka lālasā

असह्यानि च दुह्खानि वाचः च हृदयच् चिदः
राक्षसीनाम् सुघोराणाम् त्वत् कृते मर्षयामि अहम्

asahyāni ca duhkhāni vācaḥ ca hṛdayac cidaḥ
rākṣasīnām sughorāṇām tvat kṛte marṣayāmi aham

धारयिष्यामि मासम् तु जीवितम् शत्रु सूदन
मासात् ऊर्ध्वम् न जीविष्ये त्वया हीना नृप आत्मज

dhārayiṣyāmi māsam tu jīvitam śatru sūdana
māsāt ūrdhvam na jīviṣye tvayā hīnā nṛpa ātmaja

घोरो राक्षस राजो अयम् दृष्टिः च न सुखा मयि
त्वाम् च श्रुत्वा विपद्यन्तम् न जीवेयम् अहम् क्षणम्

ghoro rākṣasa rājo ayam dṛṣṭiḥ ca na sukhā mayi
tvām ca śrutvā vipadyantam na jīveyam aham kṣaṇam

वैदेह्या वचनम् श्रुत्वा करुणम् स अश्रु भाषितम्
अथ अब्रवीन् महातेजा हनुमान् मारुत आत्मजः

vaidehyā vacanam śrutvā karuṇam sa aśru bhāṣitam
atha abravīn mahātejā hanumān māruta ātmajaḥ

त्वत् शोक विमुखो रामो देवि सत्येन ते शपे
रामे शोक अभिभूते तु लक्ष्मणः परितप्यते

tvat śoka vimukho rāmo devi satyena te śape
rāme śoka abhibhūte tu lakṣmaṇaḥ paritapyate

यत् तु रामो विजानीयात् अभिज्ञानम् अनिन्दिते
प्रीति सम्जननम् तस्य भूयः त्वम् दातुम् अर्हसि

yat tu rāmo vijānīyāt abhijñānam anindite
prīti samjananam tasya bhūyaḥ tvam dātum arhasi

सा अब्रवीत् दत्तम् एव इह मया अभिज्ञानम् उत्तमम्
एतत् एव हि रामस्य दृष्ट्वा मत् केश भूषणम्

sā abravīt dattam eva iha mayā abhijñānam uttamam
etat eva hi rāmasya dṛṣṭvā mat keśa bhūṣaṇam

स तम् मणि वरम् गृह्य श्रीमान् प्लवग सत्तमः

sa tam maṇi varam gṛhya śrīmān plavaga sattamaḥ

तम् उत्पात कृत उत्साहम् अवेक्ष्य हरि पुम्गवम्

tam utpāta kṛta utsāham avekṣya hari pumgavam

हनूमन् सिम्ह सम्काशौ भ्रातरौ राम लक्ष्मणौ
सुग्रीवम् च सह अमात्यम् सर्वान् ब्रूया अनामयम्

hanūman simha samkāśau bhrātarau rāma lakṣmaṇau
sugrīvam ca saha amātyam sarvān brūyā anāmayam

यथा च स महाबाहुः माम् तारयति राघवः
अस्मात् दुह्ख अम्बु सम्रोधात् तत् समाधातुम् अर्हसि

yathā ca sa mahābāhuḥ mām tārayati rāghavaḥ
asmāt duhkha ambu samrodhāt tat samādhātum arhasi

इमम् च तीव्रम् मम शोक वेगम्
रक्षोभिः एभिः परिभर्त्सनम् च
ब्रूयाः तु रामस्य गतः समीपम्
शिवः च ते अध्वा अस्तु हरि प्रवीर

imam ca tīvram mama śoka vegam
rakṣobhiḥ ebhiḥ paribhartsanam ca
brūyāḥ tu rāmasya gataḥ samīpam
śivaḥ ca te adhvā astu hari pravīra

इत्यार्षे श्रीमद्रामायणे आदिकाव्ये सुन्दरकाण्डे चत्वारिंशः सर्गः

ityārṣe śrīmadrāmāyaṇe ādikāvye sundarakāṇḍe catvāriṃśaḥ sargaḥ