वाली नाम मम भ्राता ज्येष्ठः शत्रु निषूदनः
पितुः बहुमतः नित्यम् मम च अपि तथा पुरा

vālī nāma mama bhrātā jyeṣṭhaḥ śatru niṣūdanaḥ
pituḥ bahumataḥ nityam mama ca api tathā purā

पितरि उपरते तस्मिन् ज्येष्ठो अयम् इति मंत्रिभिः
कपीनाम् ईश्वरो राज्ये कृतः परम सम्मतः

pitari uparate tasmin jyeṣṭho ayam iti maṃtribhiḥ
kapīnām īśvaro rājye kṛtaḥ parama sammataḥ

राज्यम् प्रशासतः तस्य पितृ पैतामहम् महत्
अहम् सर्वेषु कालेषु प्रणतः प्रेष्यवत् स्थितः

rājyam praśāsataḥ tasya pitṛ paitāmaham mahat
aham sarveṣu kāleṣu praṇataḥ preṣyavat sthitaḥ

मायावी नाम तेजस्वी पूर्वजो दुन्दुभेः सुतः
तेन तस्य महद् वैरम् वालिनः स्त्री कृतम् पुरा

māyāvī nāma tejasvī pūrvajo dundubheḥ sutaḥ
tena tasya mahad vairam vālinaḥ strī kṛtam purā

स तु सुप्ते जने रात्रौ किष्किन्धा द्वारम् आगतः
नर्दति स्म सुसम्रब्धो वालिनम् च आह्वयत् रणे

sa tu supte jane rātrau kiṣkindhā dvāram āgataḥ
nardati sma susamrabdho vālinam ca āhvayat raṇe

प्रसुप्तः तु मम भ्राता नर्दितो भैरव स्वनम्
श्रुत्वा न ममृषे वाली निष्पपात जवात् तदा

prasuptaḥ tu mama bhrātā nardito bhairava svanam
śrutvā na mamṛṣe vālī niṣpapāta javāt tadā

स तु वै निःसृतः क्रोधात् तम् हन्तुम् असुरोत्तमम्
वार्यमाणः ततः स्त्रीभिः मया च प्रणत आत्मना

sa tu vai niḥsṛtaḥ krodhāt tam hantum asurottamam
vāryamāṇaḥ tataḥ strībhiḥ mayā ca praṇata ātmanā

स तु निर्धूय सर्वान् नो निर्जगाम महाबलः
ततः अहम् अपि सौहार्दान् निःसृतः वालिना सह

sa tu nirdhūya sarvān no nirjagāma mahābalaḥ
tataḥ aham api sauhārdān niḥsṛtaḥ vālinā saha

स तु मे भ्रातरम् दृष्ट्वा माम् च दूरात् अवस्थितम्
असुरो जात संत्रासः प्रदुद्राव तदा भृशम्

sa tu me bhrātaram dṛṣṭvā mām ca dūrāt avasthitam
asuro jāta saṃtrāsaḥ pradudrāva tadā bhṛśam

तस्मिन् द्रवति संत्रस्ते हि आवाम् द्रुततरम् गतौ
प्रकाशः अपि कृतः मार्गः चन्द्रेण उद्गच्छता तदा

tasmin dravati saṃtraste hi āvām drutataram gatau
prakāśaḥ api kṛtaḥ mārgaḥ candreṇa udgacchatā tadā

स तृणैः आवृतम् दुर्गम् धरण्या विवरम् महत्
प्रविवेश असुरः वेगात् आवाम् आसाद्य विष्ठितौ

sa tṛṇaiḥ āvṛtam durgam dharaṇyā vivaram mahat
praviveśa asuraḥ vegāt āvām āsādya viṣṭhitau

तम् प्रविष्टम् रिपुम् दृष्ट्वा बिलम् रोष वशम् गतः
माम् उवाच ततो वाली वचनम् क्षुभित इन्द्रियः

tam praviṣṭam ripum dṛṣṭvā bilam roṣa vaśam gataḥ
mām uvāca tato vālī vacanam kṣubhita indriyaḥ

इह तिष्ठ अद्य सुग्रीव बिल द्वारि समाहितः
यावत् अत्र प्रविश्य अहम् निहन्मि समरे रिपुम्

iha tiṣṭha adya sugrīva bila dvāri samāhitaḥ
yāvat atra praviśya aham nihanmi samare ripum

मया तु एतत् वचः श्रुत्वा याचितः स परंतपः
शापयित्वा च माम् पद्भ्याम् प्रविवेश बिलम् ततः

mayā tu etat vacaḥ śrutvā yācitaḥ sa paraṃtapaḥ
śāpayitvā ca mām padbhyām praviveśa bilam tataḥ

तस्य प्रविष्टस्य बिलम् साग्रः संवत्सरः गतः
स्थितस्य च बिल द्वारि सः कालः व्यत्यवर्तत

tasya praviṣṭasya bilam sāgraḥ saṃvatsaraḥ gataḥ
sthitasya ca bila dvāri saḥ kālaḥ vyatyavartata

अहम् तु नष्टम् तम् ज्ञात्वा स्नेहात् आगत संभ्रमः
भ्रातरम् न प्रपश्यामि पाप शङ्कि च मे मनः

aham tu naṣṭam tam jñātvā snehāt āgata saṃbhramaḥ
bhrātaram na prapaśyāmi pāpa śaṅki ca me manaḥ

अथ दीर्घस्य कालस्य बिलात् तस्मात् विनिःसृतम्
सः फेनम् रुधिरम् दृष्ट्वा ततो अहम् भृशदुःखितः

atha dīrghasya kālasya bilāt tasmāt viniḥsṛtam
saḥ phenam rudhiram dṛṣṭvā tato aham bhṛśaduḥkhitaḥ

नर्दताम् असुराणाम् च ध्वनिः मे श्रोत्रम् आगतः
न रस्तस्य च संग्रामे क्रोशतो अपि स्वनो गुरोः

nardatām asurāṇām ca dhvaniḥ me śrotram āgataḥ
na rastasya ca saṃgrāme krośato api svano guroḥ

अहम् तु अवगतः बुद्ध्या चिह्नैः तैः भ्रातरम् हतम्
पिधाय च बिल द्वारम् शिलया गिरि मात्रया

aham tu avagataḥ buddhyā cihnaiḥ taiḥ bhrātaram hatam
pidhāya ca bila dvāram śilayā giri mātrayā

ततः अहम् तैः समागम्य समेतैः अभिषेचितः
राज्यम् प्रशासतः तस्य न्यायतो मम राघव

tataḥ aham taiḥ samāgamya sametaiḥ abhiṣecitaḥ
rājyam praśāsataḥ tasya nyāyato mama rāghava

अभिषिक्तम् तु माम् दृष्ट्वा कोपात् संरक्त लोचनः

abhiṣiktam tu mām dṛṣṭvā kopāt saṃrakta locanaḥ

निग्रहे च समर्थस्य तम् पापम् प्रति राघव

nigrahe ca samarthasya tam pāpam prati rāghava

हत्वा शत्रुम् सः मे भ्राता प्रविवेश पुरम् तदा

hatvā śatrum saḥ me bhrātā praviveśa puram tadā

इति वाल्मीकि रामायणे आदि काव्ये किष्किन्ध काण्डे नवमः सर्गः

iti vālmīki rāmāyaṇe ādi kāvye kiṣkindha kāṇḍe navamaḥ sargaḥ