ततः तत् अमृत आस्वादम् गृध्र राजेन भाषितम्
निशम्य मुदितो हृष्टाः ते वचः प्लवगर्षभाः

tataḥ tat amṛta āsvādam gṛdhra rājena bhāṣitam
niśamya mudito hṛṣṭāḥ te vacaḥ plavagarṣabhāḥ

जांबवान् वानर श्रेष्ठः सह सर्वैः प्लवंगमैः
भू तलात् सहसा उत्थाय गृध्र राजानम् अब्रवीत्

jāṃbavān vānara śreṣṭhaḥ saha sarvaiḥ plavaṃgamaiḥ
bhū talāt sahasā utthāya gṛdhra rājānam abravīt

क्व सीता केन वा दृष्टा को वा हरति मैथिलीम्
तत् आख्यातु भवान् सर्वम् गतिः भव वन ओकसाम्

kva sītā kena vā dṛṣṭā ko vā harati maithilīm
tat ākhyātu bhavān sarvam gatiḥ bhava vana okasām

को दाशरथि बाणानाम् वज्र वेग निपातिनाम्
स्वयम् लक्ष्मणम् मुक्तानाम् न चिंतयति विक्रमम्

ko dāśarathi bāṇānām vajra vega nipātinām
svayam lakṣmaṇam muktānām na ciṃtayati vikramam

स हरीन् प्रति संयुक्तान् सीता श्रुति समाहितान्
पुनः आश्वासयन् प्रीत इदम् वचनम् अब्रवीत्

sa harīn prati saṃyuktān sītā śruti samāhitān
punaḥ āśvāsayan prīta idam vacanam abravīt

श्रूयताम् इह वैदेह्या यथा मे हरणम् श्रुतम्
येन च अपि मम आख्यातम् यत्र च आयत लोचना

śrūyatām iha vaidehyā yathā me haraṇam śrutam
yena ca api mama ākhyātam yatra ca āyata locanā

अहम् अस्मिन् गिरौ दुर्गे बहु योजनम् आयते
चिरात् निपतितो वृद्धः क्षीण प्राण पराक्रमः

aham asmin girau durge bahu yojanam āyate
cirāt nipatito vṛddhaḥ kṣīṇa prāṇa parākramaḥ

तम् माम् एवम् गतम् पुत्रः सुपार्श्वो नाम नामतः
आहारेण यथा कालम् बिभर्ति पतताम् वरः

tam mām evam gatam putraḥ supārśvo nāma nāmataḥ
āhāreṇa yathā kālam bibharti patatām varaḥ

तीक्ष्ण कामाः तु गंधर्वाः तीक्ष्ण कोपा भुजंगमाः
मृगाणाम् तु भयम् तीक्ष्णम् ततः तीक्ष्ण क्षुधा वयम्

tīkṣṇa kāmāḥ tu gaṃdharvāḥ tīkṣṇa kopā bhujaṃgamāḥ
mṛgāṇām tu bhayam tīkṣṇam tataḥ tīkṣṇa kṣudhā vayam

स कदाचित् क्षुधा आर्तस्य मम आहार कान्क्षिणः
गत सूर्यो अहनि प्राप्तो मम पुत्रो हि अनामिषः

sa kadācit kṣudhā ārtasya mama āhāra kānkṣiṇaḥ
gata sūryo ahani prāpto mama putro hi anāmiṣaḥ

स मया आहार संरोधात् पीडितः प्रीति वर्धनः
अनुमान्य यथा तत्त्वम् इदम् वचनम् अब्रवीत्

sa mayā āhāra saṃrodhāt pīḍitaḥ prīti vardhanaḥ
anumānya yathā tattvam idam vacanam abravīt

अहम् तात यथा कालम् आमिष अर्थी खम् आप्लुतः
महेन्द्रस्य गिरेः द्वारम् आवृत्य च सुसमाश्रितः

aham tāta yathā kālam āmiṣa arthī kham āplutaḥ
mahendrasya gireḥ dvāram āvṛtya ca susamāśritaḥ

तत्र सत्त्व सहस्राणाम् सागर अन्तर चारिणाम्
पंथानम् एको अध्यवसम् संनिरोद्धुम् अवाङ् मुखः

tatra sattva sahasrāṇām sāgara antara cāriṇām
paṃthānam eko adhyavasam saṃniroddhum avāṅ mukhaḥ

तत्र कश्चित् मया दृष्टः सूर्य उदय सम प्रभाम्
स्त्रियम् आदाय गच्छन् वै भिन्न अंजन चय उपमः

tatra kaścit mayā dṛṣṭaḥ sūrya udaya sama prabhām
striyam ādāya gacchan vai bhinna aṃjana caya upamaḥ

सो अहम् अभ्यवहार अर्थम् तौ दृष्ट्वा कृत निश्चयः
तेन साम्ना विनीतेन पन्थानम् अनुयाचितः

so aham abhyavahāra artham tau dṛṣṭvā kṛta niścayaḥ
tena sāmnā vinītena panthānam anuyācitaḥ

न हि साम उपपन्नानाम् प्रहर्ता विद्यते भुवि
नीचेषु अपि जनः कश्चित् किम् अङ्ग बत मत् विधः

na hi sāma upapannānām prahartā vidyate bhuvi
nīceṣu api janaḥ kaścit kim aṅga bata mat vidhaḥ

स यातः तेजसा व्योम संक्षिपन् इव वेगतः
अथ अहम् खे चरैः भूतैः अभिगम्य सभाजितः

sa yātaḥ tejasā vyoma saṃkṣipan iva vegataḥ
atha aham khe caraiḥ bhūtaiḥ abhigamya sabhājitaḥ

दिष्ट्या जीवति सीत इति हि अब्रुवन् माम् महर्षयः
कथंचित् स कलत्रः असौ गतः ते स्वस्ति असंशयम्

diṣṭyā jīvati sīta iti hi abruvan mām maharṣayaḥ
kathaṃcit sa kalatraḥ asau gataḥ te svasti asaṃśayam

एवम् उक्तः ततो अहम् तैः सिद्धैः परम शोभनैः
स च मे रावणो राजा रक्षसाम् प्रतिवेदितः

evam uktaḥ tato aham taiḥ siddhaiḥ parama śobhanaiḥ
sa ca me rāvaṇo rājā rakṣasām prativeditaḥ

एष काल अत्ययः तात इति वाक्यविदाम् वरः

eṣa kāla atyayaḥ tāta iti vākyavidām varaḥ

तत् श्रुत्वा अपि हि मे बुद्धिः न आसीत् काचित् पराक्रमे

tat śrutvā api hi me buddhiḥ na āsīt kācit parākrame

यत् तु शक्यम् मया कर्तुम् वाक् बुद्धि गुण वर्तिना

yat tu śakyam mayā kartum vāk buddhi guṇa vartinā

वाक् मतिभ्याम् हि सार्वेषाम् करिष्यामि प्रियम् हि वः

vāk matibhyām hi sārveṣām kariṣyāmi priyam hi vaḥ

तत् भवन्तो मति श्रेष्ठा बलवन्तो मनस्विनः

tat bhavanto mati śreṣṭhā balavanto manasvinaḥ

राम लक्ष्मण बाणाः च निशिताः कंक पत्रिणः

rāma lakṣmaṇa bāṇāḥ ca niśitāḥ kaṃka patriṇaḥ

कामम् खलु दशग्रीवः तेजो बल समन्वितः
भवताम् तु समर्थानाम् न किंचित् अपि दुष्करम्

kāmam khalu daśagrīvaḥ tejo bala samanvitaḥ
bhavatām tu samarthānām na kiṃcit api duṣkaram

इति वाल्मीकि रामायणे आदि काव्ये किष्किन्ध काण्डे एको न षष्टितमः सर्गः

iti vālmīki rāmāyaṇe ādi kāvye kiṣkindha kāṇḍe eko na ṣaṣṭitamaḥ sargaḥ