ततो निपतिताम् ताराम् च्युताम् ताराम् इव अंबरात्
शनैः आश्वासयामास हनूमान् हरि यूथपः

tato nipatitām tārām cyutām tārām iva aṃbarāt
śanaiḥ āśvāsayāmāsa hanūmān hari yūthapaḥ

गुण दोष कृतम् जंतुः स्वकर्म फल हेतुकम्
अव्यग्रः तद् अवाप्नोति सर्वम् प्रेत्य शुभ अशुभम्

guṇa doṣa kṛtam jaṃtuḥ svakarma phala hetukam
avyagraḥ tad avāpnoti sarvam pretya śubha aśubham

शोच्या शोचसि कम् शोच्यम् दीनम् दीना अनुकंपसे
कः च कस्य अनुशोच्यो अस्ति देहे अस्मिन् बुद्बुद उपमे

śocyā śocasi kam śocyam dīnam dīnā anukaṃpase
kaḥ ca kasya anuśocyo asti dehe asmin budbuda upame

अंगदः तु कुमारो अयम् द्रष्टव्यो जीव पुत्रया
आयत्या च विधेयानि समर्थानि अस्य चिन्तय

aṃgadaḥ tu kumāro ayam draṣṭavyo jīva putrayā
āyatyā ca vidheyāni samarthāni asya cintaya

जानासि अनियताम् एवम् भूतानाम् आगतिम् गतिम्
तस्मात् शुभम् हि कर्तव्यम् पण्डितेन इह लौकिकम्

jānāsi aniyatām evam bhūtānām āgatim gatim
tasmāt śubham hi kartavyam paṇḍitena iha laukikam

यस्मिन् हरि सहस्राणि शतानि नियुतानि च
वर्तयन्ति कृत आशानि सो अयम् दिष्टांतम् आगतः

yasmin hari sahasrāṇi śatāni niyutāni ca
vartayanti kṛta āśāni so ayam diṣṭāṃtam āgataḥ

यद् अयम् न्याय दृष्ट अर्थः साम दान क्षमा परः
गतो धर्म जिताम् भूमिम् न एनम् शोचितुम् अर्हसि

yad ayam nyāya dṛṣṭa arthaḥ sāma dāna kṣamā paraḥ
gato dharma jitām bhūmim na enam śocitum arhasi

सर्वे च हरि शार्दूलाः पुत्रः च अयम् तव अंगदः
हरि ऋक्ष पति राज्यम् च त्वत् सनाथम् अनिन्दिते

sarve ca hari śārdūlāḥ putraḥ ca ayam tava aṃgadaḥ
hari ṛkṣa pati rājyam ca tvat sanātham anindite

तौ इमौ शोक संतप्तौ शनैः प्रेरय भामिनि
त्वया परिगृहीतो अयम् अंगदः शास्तु मेदिनीम्

tau imau śoka saṃtaptau śanaiḥ preraya bhāmini
tvayā parigṛhīto ayam aṃgadaḥ śāstu medinīm

संततिः च यथा दृष्टा कृत्यम् यत् च अपि सांप्रतम्
राज्ञः तत् क्रियताम् सर्वम् एष कालस्य निश्चयः

saṃtatiḥ ca yathā dṛṣṭā kṛtyam yat ca api sāṃpratam
rājñaḥ tat kriyatām sarvam eṣa kālasya niścayaḥ

संस्कार्यो हरि राजः तु अंगदः च अभिषिच्यताम्
सिंहासन गतम् पुत्रम् पश्यन्ती शान्तिम् एष्यसि

saṃskāryo hari rājaḥ tu aṃgadaḥ ca abhiṣicyatām
siṃhāsana gatam putram paśyantī śāntim eṣyasi

सा तस्य वचनम् श्रुत्वा भर्तृ व्यसन पीडिता
अब्रवीत् उत्तरम् तारा हनूमन्तम् अवस्थितम्

sā tasya vacanam śrutvā bhartṛ vyasana pīḍitā
abravīt uttaram tārā hanūmantam avasthitam

अंगद प्रतिरूपाणाम् पुत्राणाम् एकतः शतम्
हतस्य अपि अस्य वीरस्य गात्र संश्लेषणम् वरम्

aṃgada pratirūpāṇām putrāṇām ekataḥ śatam
hatasya api asya vīrasya gātra saṃśleṣaṇam varam

न च अहम् हरि राज्यस्य प्रभवामि अंगदस्य वा
पितृव्यः तस्य सुग्रीवः सर्व कार्येषुइ अनंतरः

na ca aham hari rājyasya prabhavāmi aṃgadasya vā
pitṛvyaḥ tasya sugrīvaḥ sarva kāryeṣui anaṃtaraḥ

न हि एषा बुद्धिः आस्थेया हनूमन् अंगदम् प्रति
पिता हि बंधुः पुत्रस्य न माता हरि सत्तम

na hi eṣā buddhiḥ āstheyā hanūman aṃgadam prati
pitā hi baṃdhuḥ putrasya na mātā hari sattama

इति वाल्मीकि रामायणे आदि काव्ये किष्किन्ध काण्डे एक विंशः सर्गः

iti vālmīki rāmāyaṇe ādi kāvye kiṣkindha kāṇḍe eka viṃśaḥ sargaḥ