तस्य अमात्या गुणैर् आसन् इक्ष्ह्वकोस्तु महात्मनः
मंत्रज्ञाः च इङ्गितज्ञाः च नित्यम् प्रिय हिते रताः

tasya amātyā guṇair āsan ikṣhvakostu mahātmanaḥ
maṃtrajñāḥ ca iṅgitajñāḥ ca nityam priya hite ratāḥ

अष्टौ बभूवुः वीरस्य तस्य अमात्या यशस्विनः
शुचयः च अनुरक्ताः च राजकृत्येषु नित्यशः

aṣṭau babhūvuḥ vīrasya tasya amātyā yaśasvinaḥ
śucayaḥ ca anuraktāḥ ca rājakṛtyeṣu nityaśaḥ

धृष्टिर् जयन्तो विजयो सुराष्ट्रो राष्ट्र वर्धनः
अकोपो धर्मपालः च सुमंत्रः च अष्टमो अर्थवित्

dhṛṣṭir jayanto vijayo surāṣṭro rāṣṭra vardhanaḥ
akopo dharmapālaḥ ca sumaṃtraḥ ca aṣṭamo arthavit

ऋत्विजौ द्वौ अभिमतौ तस्याः ताम् ऋषि सत्तमौ
वशिष्ठो वामदेवः च मंत्रिणः च तथा अपरे

ṛtvijau dvau abhimatau tasyāḥ tām ṛṣi sattamau
vaśiṣṭho vāmadevaḥ ca maṃtriṇaḥ ca tathā apare

सुयज्ञो अपि अथ जाबालिः काशय्पो अपि अथ गौतमः
मार्कण्डेयः तु दीर्घायुः तथा कात्यायनो द्विजः

suyajño api atha jābāliḥ kāśaypo api atha gautamaḥ
mārkaṇḍeyaḥ tu dīrghāyuḥ tathā kātyāyano dvijaḥ

विद्या विनीता ह्रीमंतः कुशला नियतेन्द्रियाः

vidyā vinītā hrīmaṃtaḥ kuśalā niyatendriyāḥ

क्रोधात् काम अर्थ हेतोर् वा न ब्रूयुर् अनृतम् वचः

krodhāt kāma artha hetor vā na brūyur anṛtam vacaḥ

कुशला व्य्वहारेषु सौहृदेषु परीक्षिताः
प्राप्त कालम् यथा दण्डम् धारयेयुः सुतेषु अपि

kuśalā vyvahāreṣu sauhṛdeṣu parīkṣitāḥ
prāpta kālam yathā daṇḍam dhārayeyuḥ suteṣu api

कोश संग्रहणे युक्ता बलस्य च परिग्रहे
अहितम् च अपि पुरुषम् न हिंस्युर् अविदूषकम्

kośa saṃgrahaṇe yuktā balasya ca parigrahe
ahitam ca api puruṣam na hiṃsyur avidūṣakam

वीराः च नियतोत्साहा राज शास्त्रम् अनुष्ठिताः
शुचीनाम् रक्षितारः च नित्यम् विषय वासिनाम्

vīrāḥ ca niyatotsāhā rāja śāstram anuṣṭhitāḥ
śucīnām rakṣitāraḥ ca nityam viṣaya vāsinām

ब्रह्म क्षत्रम् अहिंसन्तः ते कोशम् समपूरयन्
सुतीक्ष्ण दण्डाः संप्रेक्ष्य पुरुषस्य बलाबलम्

brahma kṣatram ahiṃsantaḥ te kośam samapūrayan
sutīkṣṇa daṇḍāḥ saṃprekṣya puruṣasya balābalam

शुचीनाम् एक बुद्धीनाम् सर्वेषाम् संप्रजानताम्
न आसीत् पुरे वा राष्ट्रे वा मृषा वादी नरः क्वचित्

śucīnām eka buddhīnām sarveṣām saṃprajānatām
na āsīt pure vā rāṣṭre vā mṛṣā vādī naraḥ kvacit

कश्चिन् न दुष्टः तत्र आसीत् पर दार रतिर् नरः
प्रशांतम् सर्वम् एव असीत् राष्ट्रम् पुरवरम् च तत्

kaścin na duṣṭaḥ tatra āsīt para dāra ratir naraḥ
praśāṃtam sarvam eva asīt rāṣṭram puravaram ca tat

सु वासस सु वेषाः च ते च सर्वे शुचिव्रताः
हितार्थः च नरेन्द्रस्य जाग्रतो नय चक्षुषा

su vāsasa su veṣāḥ ca te ca sarve śucivratāḥ
hitārthaḥ ca narendrasya jāgrato naya cakṣuṣā

गुरोर् गुण गृहीताः च प्रख्याताः च पराक्रमे
विदेशेषु अपि विज्ञाता सर्वतो बुद्धि निश्चयाः

guror guṇa gṛhītāḥ ca prakhyātāḥ ca parākrame
videśeṣu api vijñātā sarvato buddhi niścayāḥ

अभितो गुणवन्तः च न च आसन् गुण वर्जिताः
सन्धि विग्रह तत्वज्ञाः प्रकृत्या संपदान्विताः
१७१८

abhito guṇavantaḥ ca na ca āsan guṇa varjitāḥ
sandhi vigraha tatvajñāḥ prakṛtyā saṃpadānvitāḥ
1-7-18

मंत्र संवरणे शक्ताः शक्ताः सूक्ष्मासु बुद्धिषु
नीति शास्त्र विशेषज्ञाः सततम् प्रिय वादिनः

maṃtra saṃvaraṇe śaktāḥ śaktāḥ sūkṣmāsu buddhiṣu
nīti śāstra viśeṣajñāḥ satatam priya vādinaḥ

ईदृशैः तैः अमात्यैः च राजा दशरथो।अनघः
उपपन्नो गुणोपेतैः अन्वशासद् वसुंधराम्

īdṛśaiḥ taiḥ amātyaiḥ ca rājā daśaratho|anaghaḥ
upapanno guṇopetaiḥ anvaśāsad vasuṃdharām

अवेक्षमाणः चारेण प्रजा धर्मेण रक्षयन्
प्रजानाम् पालनम् कुर्वन् अधर्मम् परिवर्जयन्

avekṣamāṇaḥ cāreṇa prajā dharmeṇa rakṣayan
prajānām pālanam kurvan adharmam parivarjayan

न अध्यगच्छत् विशिष्टम् वा तुल्यम् वा शत्रुम् आत्मनः
मित्रवान् नत सामन्तः प्रताप हत कण्टकः
स शशास जगत् राजा दिवि देव पतिर् यथा

na adhyagacchat viśiṣṭam vā tulyam vā śatrum ātmanaḥ
mitravān nata sāmantaḥ pratāpa hata kaṇṭakaḥ
sa śaśāsa jagat rājā divi deva patir yathā

इति वाल्मीकि रामायणे आदि काव्ये बाल काण्डे सप्तमः सर्गः

iti vālmīki rāmāyaṇe ādi kāvye bāla kāṇḍe saptamaḥ sargaḥ