तथा तु तम् समादिश्य भ्रातरम् रघुनंदनः
बबन्ध असिम् महातेजा जांबूनदमयः त्सरुम्

tathā tu tam samādiśya bhrātaram raghunaṃdanaḥ
babandha asim mahātejā jāṃbūnadamayaḥ tsarum

ततः त्रि विनतम् चापम् आदाय आत्म विभूषणम्
आबध्य च कलापौ द्वौ जगाम उदग्र विक्रमः

tataḥ tri vinatam cāpam ādāya ātma vibhūṣaṇam
ābadhya ca kalāpau dvau jagāma udagra vikramaḥ

तम् वंचयानो राजेन्द्रम् आपतन्तम् निरीक्ष्य वै
बभूव अंतर्हितः त्रासात् पुनः संदर्शने अभवत्

tam vaṃcayāno rājendram āpatantam nirīkṣya vai
babhūva aṃtarhitaḥ trāsāt punaḥ saṃdarśane abhavat

तम् स्म पश्यति रूपेण द्योतमानम् इव अग्रतः

tam sma paśyati rūpeṇa dyotamānam iva agrataḥ

मुहूर्तात् एव ददृशे मुहुर् दूरात् प्रकाशते

muhūrtāt eva dadṛśe muhur dūrāt prakāśate

आसीत् क्रुद्धः तु काकुत्स्थो विवशः तेन मोहितः
अथ अवतस्थे सुश्रान्तः च्छायाम् आश्रित्य शाद्वले

āsīt kruddhaḥ tu kākutstho vivaśaḥ tena mohitaḥ
atha avatasthe suśrāntaḥ cchāyām āśritya śādvale

स तम् उन्मादयामास मृगरूपो निशाचर
मृगैः परिवृतो अथ वन्यैः अदूरात् प्रत्यदृश्यत

sa tam unmādayāmāsa mṛgarūpo niśācara
mṛgaiḥ parivṛto atha vanyaiḥ adūrāt pratyadṛśyata

ग्रहीतु कामम् दृष्ट्वा तम् पुनः एव अभ्यधावत
तत् क्षणात् एव संत्रासात् पुनर् अंतर्हितो अभवत्

grahītu kāmam dṛṣṭvā tam punaḥ eva abhyadhāvata
tat kṣaṇāt eva saṃtrāsāt punar aṃtarhito abhavat

पुनर् एव ततो दूरात् वृक्ष खण्डात् विनिःसृतः
दृष्ट्वा रामो महातेजाः तम् हन्तुम् कृत निश्चयः

punar eva tato dūrāt vṛkṣa khaṇḍāt viniḥsṛtaḥ
dṛṣṭvā rāmo mahātejāḥ tam hantum kṛta niścayaḥ

भूयः तु शरम् उद्धृत्य कुपितः तत्र राघवः
सूर्य रश्मि प्रतीकाशम् ज्वलंतम् अरि मर्दनम्

bhūyaḥ tu śaram uddhṛtya kupitaḥ tatra rāghavaḥ
sūrya raśmi pratīkāśam jvalaṃtam ari mardanam

शरीरम् मृग रूपस्य विनिर्भिद्य शरोत्तमः

śarīram mṛga rūpasya vinirbhidya śarottamaḥ

ताल मात्रम् अथ उत्प्लुत्य न्यपतत् स भृश आतुरः

tāla mātram atha utplutya nyapatat sa bhṛśa āturaḥ

म्रियमाणः तु मारीचो जहौ ताम् कृत्रिमाम् तनुम्

mriyamāṇaḥ tu mārīco jahau tām kṛtrimām tanum

स प्राप्त कालम् अज्ञाय चकार च ततः स्वरम्
सदृशम् राघवस्य एव हा सीते लक्ष्मण इति च

sa prāpta kālam ajñāya cakāra ca tataḥ svaram
sadṛśam rāghavasya eva hā sīte lakṣmaṇa iti ca

तेन मर्मणि निर्विद्धम् शरेण अनुपमेन हि
मृग रूपम् तु तत् त्यक्त्वा राक्षसम् रूपम् आस्थितः

tena marmaṇi nirviddham śareṇa anupamena hi
mṛga rūpam tu tat tyaktvā rākṣasam rūpam āsthitaḥ

तम् दृष्ट्वा पतितम् भूमौ राक्षसम् भीम दर्शनम्

tam dṛṣṭvā patitam bhūmau rākṣasam bhīma darśanam

मारीचस्य तु माय एषा पूर्व उक्तम् लक्ष्मणेन तु
तत् तदा हि अभवत् च अद्य मारीचो अयम् मया हतः

mārīcasya tu māya eṣā pūrva uktam lakṣmaṇena tu
tat tadā hi abhavat ca adya mārīco ayam mayā hataḥ

हा सीते लक्ष्मण इति एवम् आक्रुश्य तु महा स्वनम्
ममार राक्षसः सो अयम् श्रुत्वा सीता कथम् भवेत्

hā sīte lakṣmaṇa iti evam ākruśya tu mahā svanam
mamāra rākṣasaḥ so ayam śrutvā sītā katham bhavet

तत्र रामम् भयम् तीव्रम् आविवेश विषादजम्
राक्षसम् मृग रूपम् तम् हत्वा श्रुत्वा च तत् स्वनम्

tatra rāmam bhayam tīvram āviveśa viṣādajam
rākṣasam mṛga rūpam tam hatvā śrutvā ca tat svanam

इति वाल्मीकि रामायणे आदि काव्ये अरण्य काण्डे चतुः चत्वारिंशः सर्गः

iti vālmīki rāmāyaṇe ādi kāvye araṇya kāṇḍe catuḥ catvāriṃśaḥ sargaḥ