कृत आतिथ्यो।अथ रामस्तु सूर्यस्य उदयनम् प्रति
आमंत्र्य स मुनीम् तत् सर्वान् वनम् एव अन्वगाहत

kṛta ātithyo|atha rāmastu sūryasya udayanam prati
āmaṃtrya sa munīm tat sarvān vanam eva anvagāhata

नाना मृग गण आकीर्णम् ऋक्ष शार्दूल सेवितम्
ध्वस्त वृक्ष लता गुल्मम् दुर्दर्श सलिलाशयम्

nānā mṛga gaṇa ākīrṇam ṛkṣa śārdūla sevitam
dhvasta vṛkṣa latā gulmam durdarśa salilāśayam

सीताया सह काकुत्स्थः तस्मिन् घोर मृग आयुते
ददर्श गिरि शृङ्ग आभम् पुरुषादम् महास्वनम्

sītāyā saha kākutsthaḥ tasmin ghora mṛga āyute
dadarśa giri śṛṅga ābham puruṣādam mahāsvanam

गम्भीर अक्षम् महावक्त्रम् विकटम् विकटोदरम्
बीभत्सम् विषमम् दीर्घम् विकृतम् घोर दर्शनम्

gambhīra akṣam mahāvaktram vikaṭam vikaṭodaram
bībhatsam viṣamam dīrgham vikṛtam ghora darśanam

वसानम् चर्म वैयाघ्रम् वस आर्द्रम् रुधिरोक्षितम्
त्रासनम् सर्व भूतानाम् व्यादितास्यम् इव अन्तकम्

vasānam carma vaiyāghram vasa ārdram rudhirokṣitam
trāsanam sarva bhūtānām vyāditāsyam iva antakam

त्रीन् सिंहान् चतुरो व्याघ्रान् द्वौ वृकौ पृषतान् दश
सविषाणम् वसादिग्धम् गजस्य च शिरो महत्

trīn siṃhān caturo vyāghrān dvau vṛkau pṛṣatān daśa
saviṣāṇam vasādigdham gajasya ca śiro mahat

स रामम् लक्ष्मणम् चैव सीताम् दृष्ट्वा च मैथिलीम्

sa rāmam lakṣmaṇam caiva sītām dṛṣṭvā ca maithilīm

स कृत्वा भैरवम् नादम् चालयन् इव मेदिनीम्

sa kṛtvā bhairavam nādam cālayan iva medinīm

युवाम् जटा चीर धरौ सभार्यौ क्षीण जीवितौ

yuvām jaṭā cīra dharau sabhāryau kṣīṇa jīvitau

कथम् तापसयोः युवाम् च वासः प्रमदया सह

katham tāpasayoḥ yuvām ca vāsaḥ pramadayā saha

अहम् वनम् इदम् दुर्गम् विराघो नाम राक्षसः

aham vanam idam durgam virāgho nāma rākṣasaḥ

इयम् नारी वरारोहा मम भार्या भविष्यति

iyam nārī varārohā mama bhāryā bhaviṣyati

तस्य एवम् ब्रुवतो दुष्टम् विराधस्य दुरात्मनः

tasya evam bruvato duṣṭam virādhasya durātmanaḥ

सीता प्रावेपिता उद्वेगात् प्रवाते कदली यथा

sītā prāvepitā udvegāt pravāte kadalī yathā

पश्य सौंय नरेन्द्रस्य जनकस्य अत्म संभवाम्
मम भार्याम् शुभाचाराम् विराधाङ्के प्रवेशिताम्

paśya sauṃya narendrasya janakasya atma saṃbhavām
mama bhāryām śubhācārām virādhāṅke praveśitām

यत् अभिप्रेतम् अस्मासु प्रियम् वर वृतम् च यत्

yat abhipretam asmāsu priyam vara vṛtam ca yat

या न तुष्यति राज्येन पुत्रार्थे दीर्घ दर्शिनी

yā na tuṣyati rājyena putrārthe dīrgha darśinī

पर स्पर्शात् तु वैदेह्या न दुःखतरम् अस्ति मे
पितुर् विनाशात् सौमित्रे स्व राज्य हरणात् तथा

para sparśāt tu vaidehyā na duḥkhataram asti me
pitur vināśāt saumitre sva rājya haraṇāt tathā

इति ब्रुवति काकुत्स्थे बाष्प शोक परिप्लुतः
अब्रवीत् लक्ष्मणः क्रुद्धो रुद्धो नाग इव श्वसन्

iti bruvati kākutsthe bāṣpa śoka pariplutaḥ
abravīt lakṣmaṇaḥ kruddho ruddho nāga iva śvasan

अनाथ इव भूतानाम् नाथः त्वम् वासवोपमः
मया प्रेष्येण काकुत्स्थः किम् अर्थम् परितप्यसे

anātha iva bhūtānām nāthaḥ tvam vāsavopamaḥ
mayā preṣyeṇa kākutsthaḥ kim artham paritapyase

शरेण निहतस्य अद्य मया क्रुद्धेन रक्षसः
विराधस्य गत असोः हि मही पास्यति शोणितम्

śareṇa nihatasya adya mayā kruddhena rakṣasaḥ
virādhasya gata asoḥ hi mahī pāsyati śoṇitam

राज्य कामे मम क्रोधो भरते यो बभूव ह
तम् विराधे विमोक्ष्यामि वज्री वज्रम् इव अचले

rājya kāme mama krodho bharate yo babhūva ha
tam virādhe vimokṣyāmi vajrī vajram iva acale

इति वाल्मीकि रामयणे आदि काव्ये अरण्य काण्डे द्वितीयः सर्गः

iti vālmīki rāmayaṇe ādi kāvye araṇya kāṇḍe dvitīyaḥ sargaḥ