कृत अभिषेको रामः तु सीता सौमित्रिर् एव च
तस्मात् गोदावरी तीरात् ततो जग्मुः स्वम् आश्रमम्

kṛta abhiṣeko rāmaḥ tu sītā saumitrir eva ca
tasmāt godāvarī tīrāt tato jagmuḥ svam āśramam

आश्रमम् तम् उपागम्य राघवः सह लक्ष्मणः
कृत्वा पौर्वाह्णिकम् कर्म पर्णशालाम् उपागमत्

āśramam tam upāgamya rāghavaḥ saha lakṣmaṇaḥ
kṛtvā paurvāhṇikam karma parṇaśālām upāgamat

उवास सुखितः तत्र पूज्यमानो महर्षभः
स रामः पर्ण शालायाम् आसीनः सह सीतया

uvāsa sukhitaḥ tatra pūjyamāno maharṣabhaḥ
sa rāmaḥ parṇa śālāyām āsīnaḥ saha sītayā

तदा आसीनस्य रामस्य कथा संसक्त चेतसः
तम् देशम् राक्षसी काचिद् आजगाम यदृच्छ्हया

tadā āsīnasya rāmasya kathā saṃsakta cetasaḥ
tam deśam rākṣasī kācid ājagāma yadṛcchhayā

सा तु शूर्पणखा नाम दशग्रीवस्य रक्षसः
भगिनी रामम् आसाद्य ददर्श त्रिदश उपमम्

sā tu śūrpaṇakhā nāma daśagrīvasya rakṣasaḥ
bhaginī rāmam āsādya dadarśa tridaśa upamam

दीप्तास्यम् च महाबाहुम् पद्म पत्रायत ईक्षणम्
गज विक्रांत गमनम् जटा मण्दल धारिणम्

dīptāsyam ca mahābāhum padma patrāyata īkṣaṇam
gaja vikrāṃta gamanam jaṭā maṇdala dhāriṇam

सुमुखम् दुर्मुखी रामम् वृत्त मध्यम् महोदरी

sumukham durmukhī rāmam vṛtta madhyam mahodarī

जटी तापस रूपेण सभार्यः शर चाप धृक्

jaṭī tāpasa rūpeṇa sabhāryaḥ śara cāpa dhṛk

एवम् उक्तः तु राक्षस्या शूर्पणख्या परंतपः
ऋजु बुद्धितया सर्वम् आख्यातुम् उपचक्रमे

evam uktaḥ tu rākṣasyā śūrpaṇakhyā paraṃtapaḥ
ṛju buddhitayā sarvam ākhyātum upacakrame

आसीत् दशरथो नाम राजा त्रिदश विक्रमः
तस्य अहम् अग्रजः पुत्रो रामो नाम जनैः श्रुतः

āsīt daśaratho nāma rājā tridaśa vikramaḥ
tasya aham agrajaḥ putro rāmo nāma janaiḥ śrutaḥ

भ्राता अयम् लक्ष्मणो नाम यवीयान् माम् अनुव्रतः
इयम् भार्या च वैदेही मम सीतेति विश्रुता

bhrātā ayam lakṣmaṇo nāma yavīyān mām anuvrataḥ
iyam bhāryā ca vaidehī mama sīteti viśrutā

नियोगात् तु नरेन्द्रस्य पितुर् मातुः च यंत्रितः
धर्मार्थम् धर्मकांक्षी च वनम् वस्तुम् इह आगतः

niyogāt tu narendrasya pitur mātuḥ ca yaṃtritaḥ
dharmārtham dharmakāṃkṣī ca vanam vastum iha āgataḥ

त्वाम् तु वेदितुम् इच्छ्हामि कस्य त्वम् का असि कस्य वा
त्वम् हि तावन्मनोज्ञा।ंगी राक्षसी प्रतिभासि
मे

tvām tu veditum icchhāmi kasya tvam kā asi kasya vā
tvam hi tāvanmanojñā|ṃgī rākṣasī pratibhāsi
me

इह वा किम् निमित्तम् त्वम् आगता ब्रूहि तत्त्वतः
सा अब्रवीत् वचनम् श्रुत्वा राक्षसी मदन अर्दिता

iha vā kim nimittam tvam āgatā brūhi tattvataḥ
sā abravīt vacanam śrutvā rākṣasī madana arditā

श्रूयताम् राम वक्ष्यामि तत्त्वार्थम् वचनम् मम
अहम् शूर्पणखा नाम राक्षसी कामरूपिणी

śrūyatām rāma vakṣyāmi tattvārtham vacanam mama
aham śūrpaṇakhā nāma rākṣasī kāmarūpiṇī

रावणो नाम मे भ्राता यदि ते श्रोत्रम् आगतः

rāvaṇo nāma me bhrātā yadi te śrotram āgataḥ

प्रवृद्ध निद्रः च सदा कुंभकर्णो महाबलः

pravṛddha nidraḥ ca sadā kuṃbhakarṇo mahābalaḥ

तान् अहम् समतिक्रान्ता राम त्वा पूर्व दर्शनात्
समुपेता अस्मि भावेन भर्तारम् पुरुषोत्तमम्

tān aham samatikrāntā rāma tvā pūrva darśanāt
samupetā asmi bhāvena bhartāram puruṣottamam

अहम् प्रभाव संपन्ना स्वच्छ्हंद बल गामिनी
चिराय भव भर्ता मे सीतया किम् करिष्यसि

aham prabhāva saṃpannā svacchhaṃda bala gāminī
cirāya bhava bhartā me sītayā kim kariṣyasi

विकृता च विरूपा च न सा इयम् सदृशी तव
अहम् एव अनुरूपा ते भार्या रूपेण पश्य माम्

vikṛtā ca virūpā ca na sā iyam sadṛśī tava
aham eva anurūpā te bhāryā rūpeṇa paśya mām

इमाम् विरूपाम् असतीम् करालाम् निर्णत उदरीम्
अनेन सह ते भ्रात्रा भक्षयिष्यामि मानुषीम्

imām virūpām asatīm karālām nirṇata udarīm
anena saha te bhrātrā bhakṣayiṣyāmi mānuṣīm

ततः पर्वत शृ।ंगाणि वनानि विविधानि च
पश्यन्सहमयाकामीदण्डकान्विचरिष्यसि यद्वा
पश्यन्
सह मया कामी दण्डकान् विचरिष्यसि

tataḥ parvata śṛ|ṃgāṇi vanāni vividhāni ca
paśyansahamayākāmīdaṇḍakānvicariṣyasi - yadvā -
paśyan
saha mayā kāmī daṇḍakān vicariṣyasi

इति वाल्मीकि रामायणे आदि काव्ये अरण्य काण्डे सप्तदशः सर्गः

iti vālmīki rāmāyaṇe ādi kāvye araṇya kāṇḍe saptadaśaḥ sargaḥ