अग्रतः प्रययौ रामः सीता मध्ये सुशोभना
पृष्ठतः तु धनुष्पाणिः लक्ष्मणः अनुजगाम ह

agrataḥ prayayau rāmaḥ sītā madhye suśobhanā
pṛṣṭhataḥ tu dhanuṣpāṇiḥ lakṣmaṇaḥ anujagāma ha

तौ पश्यमानौ विविधान् शैल प्रस्थान् वनानि च
नदीः च विविधा रम्या जग्मतुः सह सीतया

tau paśyamānau vividhān śaila prasthān vanāni ca
nadīḥ ca vividhā ramyā jagmatuḥ saha sītayā

सारसान् चक्रवाकां च नदी पुलिन चारिणः
सरांसि च सपद्मानि युतानि जलजैः खगैः

sārasān cakravākāṃ ca nadī pulina cāriṇaḥ
sarāṃsi ca sapadmāni yutāni jalajaiḥ khagaiḥ

यूथ बद्धाम् च पृषतान् मद उन्मत्तान् विषाणिनः
महिषाम् च वराहाम् च गजाम् च द्रुम वैरिणः

yūtha baddhām ca pṛṣatān mada unmattān viṣāṇinaḥ
mahiṣām ca varāhām ca gajām ca druma vairiṇaḥ

ते गत्वा दूरम् अध्वानम् लंबमाने दिवाकरे
ददृशुः सहिता रंयम् तटाकम् योजन आयुतम्

te gatvā dūram adhvānam laṃbamāne divākare
dadṛśuḥ sahitā raṃyam taṭākam yojana āyutam

प्रसन्न सलिले रम्ये तस्मिन् सरसि शुश्रुवे
गीत वादित्र निर्घोषो न तु कश्चन दृश्यते

prasanna salile ramye tasmin sarasi śuśruve
gīta vāditra nirghoṣo na tu kaścana dṛśyate

ततः कौतूहलात् रामो लक्ष्मणः च महारथः
मुनिम् धर्मभृतम् नाम प्रष्टुम् समुपचक्रमे

tataḥ kautūhalāt rāmo lakṣmaṇaḥ ca mahārathaḥ
munim dharmabhṛtam nāma praṣṭum samupacakrame

इदम् अत्यद्भुतम् श्रुत्वा सर्वेषाम् नो महामुने
कौतूहलम् महत् जातम् किम् इदम् साधु कथ्यताम्

idam atyadbhutam śrutvā sarveṣām no mahāmune
kautūhalam mahat jātam kim idam sādhu kathyatām

तेन एवम् उक्तो धर्मात्मा राघवेण मुनिः तदा
प्रभावम् सरसः क्षिप्रम् आख्यातुम् उपचक्रमे

tena evam ukto dharmātmā rāghaveṇa muniḥ tadā
prabhāvam sarasaḥ kṣipram ākhyātum upacakrame

इदम् पंच अप्सरो नाम तटाकम् सार्व कालिकम्
निर्मितम् तपसा राम मुनिना माण्डकर्णिना

idam paṃca apsaro nāma taṭākam sārva kālikam
nirmitam tapasā rāma muninā māṇḍakarṇinā

स हि तेपे तपः तीव्रम् माण्डकर्णिः महामुनिः
दश वर्ष सहस्राणि वायु भक्षो जलाशये

sa hi tepe tapaḥ tīvram māṇḍakarṇiḥ mahāmuniḥ
daśa varṣa sahasrāṇi vāyu bhakṣo jalāśaye

ततः प्रव्यथिताः सर्वे देवाः स अग्नि पुरोगमाः
अब्रुवन् वचनम् सर्वे परस्पर समागताः

tataḥ pravyathitāḥ sarve devāḥ sa agni purogamāḥ
abruvan vacanam sarve paraspara samāgatāḥ

अस्मकम् कस्यचित् स्थानम् एष प्रार्थयते मुनिः
इति संविग्न मनसः सर्वे तत्र दिवौकसः

asmakam kasyacit sthānam eṣa prārthayate muniḥ
iti saṃvigna manasaḥ sarve tatra divaukasaḥ

ततः कर्तुम् तपो विघ्नम् सर्व देवैः नियोजिताः
प्रधान अप्सरसः पंच विद्युत् चलित वर्चसः

tataḥ kartum tapo vighnam sarva devaiḥ niyojitāḥ
pradhāna apsarasaḥ paṃca vidyut calita varcasaḥ

अप्सरोभिः ततः ताभिः मुनिः दृष्ट परावरः
नीतो मदन वश्यत्वम् देवानाम् कार्य सिद्धये

apsarobhiḥ tataḥ tābhiḥ muniḥ dṛṣṭa parāvaraḥ
nīto madana vaśyatvam devānām kārya siddhaye

ताः चैव अप्सरसः पंच मुनेः पत्नीत्वम् आगताः
तटाके निर्मितम् तासाम् तस्मिन् अन्तर्हितम् गृहम्

tāḥ caiva apsarasaḥ paṃca muneḥ patnītvam āgatāḥ
taṭāke nirmitam tāsām tasmin antarhitam gṛham

तत्र एव अप्सरसः पंच निवसन्त्यो यथा सुखम्
रमयन्ति तपोयोगात् मुनिम् यौवनम् आस्थितम्

tatra eva apsarasaḥ paṃca nivasantyo yathā sukham
ramayanti tapoyogāt munim yauvanam āsthitam

तासाम् संक्रीड मानानाम् एष वादित्र निःस्वनः
श्रूयते भूषण उन्मिश्रः गीत शब्दः मनोहरः

tāsām saṃkrīḍa mānānām eṣa vāditra niḥsvanaḥ
śrūyate bhūṣaṇa unmiśraḥ gīta śabdaḥ manoharaḥ

आश्चर्यम् इति तस्य एतद् वचनम् भावितात्मनः
राघवः प्रतिजग्राह सह भ्रात्रा महा यशाः

āścaryam iti tasya etad vacanam bhāvitātmanaḥ
rāghavaḥ pratijagrāha saha bhrātrā mahā yaśāḥ

एवम् कथयमानः स ददर्श आश्रम मण्डलम्
कुश चीर परिक्षिप्तम् ब्राह्म्या लक्ष्म्या समावृतम्

evam kathayamānaḥ sa dadarśa āśrama maṇḍalam
kuśa cīra parikṣiptam brāhmyā lakṣmyā samāvṛtam

तदा तस्मिन् स काकुत्स्थः श्रीमति आश्रम मण्डले

tadā tasmin sa kākutsthaḥ śrīmati āśrama maṇḍale

क्वचित् परिदशान् मासान् एक संवत्सरम् क्वचित्

kvacit paridaśān māsān eka saṃvatsaram kvacit

तत्र संवसतः तस्य मुनीनाम् आश्रमेषु वै

tatra saṃvasataḥ tasya munīnām āśrameṣu vai

परिसृत्य च धर्मज्ञः राघवः सह सीतया

parisṛtya ca dharmajñaḥ rāghavaḥ saha sītayā

स तम् आश्रमम् आगम्य मुनिभिः परिपूजितः

sa tam āśramam āgamya munibhiḥ paripūjitaḥ

अथ आश्रमस्थो विनयात् कदाचित् तम् महामुनिम्

atha āśramastho vinayāt kadācit tam mahāmunim

अस्मिन् अरण्ये भगवन् अगस्त्यो मुनिसत्तमः

asmin araṇye bhagavan agastyo munisattamaḥ

न तु जानामि तम् देशम् वनस्य अस्य महत्तया

na tu jānāmi tam deśam vanasya asya mahattayā

प्रसाद अर्थम् भगवतः सानुजः सह सीतया

prasāda artham bhagavataḥ sānujaḥ saha sītayā

मनोरथो महान् एष हृदि परिवर्तते

manoratho mahān eṣa hṛdi parivartate

इति रामस्य स मुनिः श्रुत्वा धर्मात्मनो वचः

iti rāmasya sa muniḥ śrutvā dharmātmano vacaḥ

अहम् अपि एतद् एव त्वाम् वक्तु कामः स लक्ष्मणम्

aham api etad eva tvām vaktu kāmaḥ sa lakṣmaṇam

दिष्ट्या तु इदानीम् अर्थे अस्मिन् स्वयम् एव ब्रवीषि माम्

diṣṭyā tu idānīm arthe asmin svayam eva bravīṣi mām

योजनानि आश्रमात् तात याहि चत्वारि वै ततः
दक्षिणेन महान् श्रीमान् अगस्त्य भ्रातुर् आश्रमः

yojanāni āśramāt tāta yāhi catvāri vai tataḥ
dakṣiṇena mahān śrīmān agastya bhrātur āśramaḥ

स्थली प्राय वनोद्देशे पिप्पली वन शोभिते
बहु पुष्प फले रम्ये नाना विहग नादिते

sthalī prāya vanoddeśe pippalī vana śobhite
bahu puṣpa phale ramye nānā vihaga nādite

पद्मिन्यो विविधाः तत्र प्रसन्न सलिल आशयाः
हंस कारण्डव आकीर्णाः चक्रवाक उपशोभिताः

padminyo vividhāḥ tatra prasanna salila āśayāḥ
haṃsa kāraṇḍava ākīrṇāḥ cakravāka upaśobhitāḥ

दक्षिणाम् दिशम् आस्थाय वन षण्डस्य पार्श्वतः

dakṣiṇām diśam āsthāya vana ṣaṇḍasya pārśvataḥ

रमणीये वनोद्देशे बहु पादप शोभिते

ramaṇīye vanoddeśe bahu pādapa śobhite

यदि बुद्धिः कृता द्रष्टुम् अगस्त्यम् तम् महामुनिम्
अद्य एव गमने बुद्धिम् रोचयस्व महामते

yadi buddhiḥ kṛtā draṣṭum agastyam tam mahāmunim
adya eva gamane buddhim rocayasva mahāmate

इति रामो मुनेः श्रुत्वा सह भ्रात्रा अभिवाद्य च
प्रतस्थे अगस्त्यम् उद्दिश्य सानुगः सह सीतया

iti rāmo muneḥ śrutvā saha bhrātrā abhivādya ca
pratasthe agastyam uddiśya sānugaḥ saha sītayā

पश्यन् वनानि चित्राणि पर्वतां च अभ्र संनिभान्
सरांसि सरितः चैव पथि मार्ग वश अनुगतान्

paśyan vanāni citrāṇi parvatāṃ ca abhra saṃnibhān
sarāṃsi saritaḥ caiva pathi mārga vaśa anugatān

एतद् एव आश्रम पदम् नूनम् तस्य महात्मनः
अगस्त्यस्य मुनेर् भ्रातुर् दृश्यते पुण्य कर्मणः

etad eva āśrama padam nūnam tasya mahātmanaḥ
agastyasya muner bhrātur dṛśyate puṇya karmaṇaḥ

यथा हि इमे वनस्य अस्य ज्ञाताः पथि सहस्रशः
संनताः फल भरेण पुष्प भारेण च द्रुमाः

yathā hi ime vanasya asya jñātāḥ pathi sahasraśaḥ
saṃnatāḥ phala bhareṇa puṣpa bhāreṇa ca drumāḥ

पिप्पलीनाम् च पक्वानाम् वनाद् अस्माद् उपागतः
गन्धो अयम् पवन उत्क्षिप्तः सहसा कटुकोदयः

pippalīnām ca pakvānām vanād asmād upāgataḥ
gandho ayam pavana utkṣiptaḥ sahasā kaṭukodayaḥ

तत्र तत्र च दृश्यन्ते संक्षिप्ताः काष्ठ संचयाः
लूनाः च परिदृश्यन्ते दर्भा वैदूर्य वर्चसः

tatra tatra ca dṛśyante saṃkṣiptāḥ kāṣṭha saṃcayāḥ
lūnāḥ ca paridṛśyante darbhā vaidūrya varcasaḥ

एतत् च वन मध्यस्थम् कृष्ण अभ्र शिखर उपमम्
पावकस्य आश्रमस्थस्य धूमाग्रम् संप्रदृश्यते

etat ca vana madhyastham kṛṣṇa abhra śikhara upamam
pāvakasya āśramasthasya dhūmāgram saṃpradṛśyate

विविक्तेषु च तीर्थेषु कृत स्नाना द्विजातयः
पुष्प उपहारम् कुर्वन्ति कुसुमैः स्वयम् आर्जितैः

vivikteṣu ca tīrtheṣu kṛta snānā dvijātayaḥ
puṣpa upahāram kurvanti kusumaiḥ svayam ārjitaiḥ

ततः सुतीक्ष्णस्य वचनम् यथा सौम्य मया श्रुतम्
अगस्त्यस्य आश्रमो भ्रातुर् नूनम् एष भविष्यति

tataḥ sutīkṣṇasya vacanam yathā saumya mayā śrutam
agastyasya āśramo bhrātur nūnam eṣa bhaviṣyati

निगृह्य तरसा मृत्युम् लोकानाम् हित काम्यया
यस्य भ्रात्रा कृता इयम् दिक् शरण्या पुण्य कर्मणा

nigṛhya tarasā mṛtyum lokānām hita kāmyayā
yasya bhrātrā kṛtā iyam dik śaraṇyā puṇya karmaṇā

इह एकदा किल क्रूरो वातापिः अपि च इल्वलः
भ्रातरौ सहितौ आस्ताम् ब्राह्मणघ्नौ महा असुरौ

iha ekadā kila krūro vātāpiḥ api ca ilvalaḥ
bhrātarau sahitau āstām brāhmaṇaghnau mahā asurau

धारयन् ब्राह्मणम् रूपम् इल्वलः संस्कृतम् वदन्
आमंत्रयति विप्रान् स श्राद्धम् उद्दिश्य निर्घृणः

dhārayan brāhmaṇam rūpam ilvalaḥ saṃskṛtam vadan
āmaṃtrayati viprān sa śrāddham uddiśya nirghṛṇaḥ

भ्रातरम् संस्कृतम् कृत्वा ततः तम् मेष रूपिणम्
तान् द्विजान् भोजयामास श्राद्ध दृष्टेन कर्मणा

bhrātaram saṃskṛtam kṛtvā tataḥ tam meṣa rūpiṇam
tān dvijān bhojayāmāsa śrāddha dṛṣṭena karmaṇā

ततो भुक्तवताम् तेषाम् विप्राणाम् इल्वलो अब्रवीत्
वातापे निष्क्रमस्व इति स्वरेण महता वदन्

tato bhuktavatām teṣām viprāṇām ilvalo abravīt
vātāpe niṣkramasva iti svareṇa mahatā vadan

ततो भ्रातुर् वचः श्रुत्वा वातापिः मेषवत् नदन्
भित्त्वा भित्वा शरीराणि ब्राह्मणानाम् विनिष्पतत्

tato bhrātur vacaḥ śrutvā vātāpiḥ meṣavat nadan
bhittvā bhitvā śarīrāṇi brāhmaṇānām viniṣpatat

ब्राह्मणानाम् सहस्राणि तैः एवम् काम रूपिभिः
विनाशितानि संहत्य नित्यशः पिशित अशनैः

brāhmaṇānām sahasrāṇi taiḥ evam kāma rūpibhiḥ
vināśitāni saṃhatya nityaśaḥ piśita aśanaiḥ

अगस्त्येन तदा देवैः प्रार्थितेन महर्षिणा
अनुभूय किल श्राद्धे भक्षितः स महा असुरः

agastyena tadā devaiḥ prārthitena maharṣiṇā
anubhūya kila śrāddhe bhakṣitaḥ sa mahā asuraḥ

ततः संपन्नम् इति उक्त्वा दत्त्वा हस्ते अवनेजनम्
भ्रातरम् निष्क्रमस्व इति च इल्वलः समभाषत

tataḥ saṃpannam iti uktvā dattvā haste avanejanam
bhrātaram niṣkramasva iti ca ilvalaḥ samabhāṣata

स तदा भाषमाणम् तु भ्रातरम् विप्र घातिनम्
अब्रवीत् प्रहसन् धीमान् अगस्त्यो मुनि सत्तमः

sa tadā bhāṣamāṇam tu bhrātaram vipra ghātinam
abravīt prahasan dhīmān agastyo muni sattamaḥ

कुतो निष्क्रमितुम् शक्तिर् मया जीर्णस्य रक्षसः
भ्रातुः ते मेष रूपस्य गतस्य यम सादनम्

kuto niṣkramitum śaktir mayā jīrṇasya rakṣasaḥ
bhrātuḥ te meṣa rūpasya gatasya yama sādanam

अथ तस्य वचः श्रुत्वा भ्रातुर् निधन संश्रितम्
प्रधर्षयितुम् आरेभे मुनिम् क्रोधात् निशा चरः

atha tasya vacaḥ śrutvā bhrātur nidhana saṃśritam
pradharṣayitum ārebhe munim krodhāt niśā caraḥ

सो अभ्यद्रवत् द्विजेंद्रम् तम् मुनिना दीप्त तेजसा
चक्षुषा अनल कल्पेन निर्दग्धो निधनम् गतः

so abhyadravat dvijeṃdram tam muninā dīpta tejasā
cakṣuṣā anala kalpena nirdagdho nidhanam gataḥ

तस्य अयम् आश्रमो भ्रातुः तटाक वन शोभितः
विप्र अनुकंपया येन कर्म इदम् दुष्करम् कृतम्

tasya ayam āśramo bhrātuḥ taṭāka vana śobhitaḥ
vipra anukaṃpayā yena karma idam duṣkaram kṛtam

एवम् कथयमानस्य तस्य सौमित्रिणा सह
रामस्य अस्तम् गतः सूर्यः संध्या कालो अभ्यवर्तत

evam kathayamānasya tasya saumitriṇā saha
rāmasya astam gataḥ sūryaḥ saṃdhyā kālo abhyavartata

उपास्य पश्चिमाम् संध्याम् सह भ्रात्रा यथा विधि
प्रविवेश आश्रम पदम् तम् ऋषिम् च अभ्यवादयत्

upāsya paścimām saṃdhyām saha bhrātrā yathā vidhi
praviveśa āśrama padam tam ṛṣim ca abhyavādayat

सम्यक् प्रतिगृहीतः तु मुनिना तेन राघवः
न्यवसत् ताम् निशाम् एकाम् प्राश्य मूल फलानि च

samyak pratigṛhītaḥ tu muninā tena rāghavaḥ
nyavasat tām niśām ekām prāśya mūla phalāni ca

तस्याम् रात्र्याम् व्यतीतायाम् उदिते रवि मण्डले
भ्रातरम् तम् अगस्त्यस्य आमंत्रयत राघवः

tasyām rātryām vyatītāyām udite ravi maṇḍale
bhrātaram tam agastyasya āmaṃtrayata rāghavaḥ

अभिवादये त्वाम् भगवन् सुखम् स्म उष्यतो निशाम्
आमंत्रये त्वाम् गच्छ्हामि गुरुम् ते द्रष्टुम् अग्रजम्

abhivādaye tvām bhagavan sukham sma uṣyato niśām
āmaṃtraye tvām gacchhāmi gurum te draṣṭum agrajam

गम्यताम् इति तेन उक्तो जगाम रघु नन्दनः
यथा उद्दिष्टेन मार्गेण वनम् तत् च अवलोकयन्

gamyatām iti tena ukto jagāma raghu nandanaḥ
yathā uddiṣṭena mārgeṇa vanam tat ca avalokayan

नीवारान् पनसान् सालान् वन्जुलान् तिनिशान् तथा
चिरि बिल्वान् मधूकान् च बिल्वान् अथ च तिन्दुकान्

nīvārān panasān sālān vanjulān tiniśān tathā
ciri bilvān madhūkān ca bilvān atha ca tindukān

पुष्पितान् पुष्पित अग्राभिर् लताभिर् उपशोभितान्
ददर्श रामः शतशः तत्र कान्तार पादपान्

puṣpitān puṣpita agrābhir latābhir upaśobhitān
dadarśa rāmaḥ śataśaḥ tatra kāntāra pādapān

ततो अब्रवीत् समीपस्थम् रामो राजीव लोचनः
पृष्ठतो अनुगतम् वीरम् लक्ष्मणम् लक्ष्मिवर्धनम्

tato abravīt samīpastham rāmo rājīva locanaḥ
pṛṣṭhato anugatam vīram lakṣmaṇam lakṣmivardhanam

स्निग्ध पत्रा यथा वृक्षा यथा क्षान्ता मृग द्विजाः
आश्रमो न अतिदूरस्थो महर्षेर् भावित आत्मनः

snigdha patrā yathā vṛkṣā yathā kṣāntā mṛga dvijāḥ
āśramo na atidūrastho maharṣer bhāvita ātmanaḥ

अगस्त्य इति विख्यातो लोके स्वेन एव कर्मणा
आश्रमो दृश्यते तस्य परिश्रान्त श्रम अपहः

agastya iti vikhyāto loke svena eva karmaṇā
āśramo dṛśyate tasya pariśrānta śrama apahaḥ

प्राज्य धूम आकुल वनः चीर माला परिष्कृतः
प्रशान्त मृग यूथः च नाना शकुनि नादितः

prājya dhūma ākula vanaḥ cīra mālā pariṣkṛtaḥ
praśānta mṛga yūthaḥ ca nānā śakuni nāditaḥ

निगृह्य तरसा मृत्युम् लोकानाम् हित काम्यया
दक्षिणा दिक् कृता येन शरण्या पुण्य कर्मणा

nigṛhya tarasā mṛtyum lokānām hita kāmyayā
dakṣiṇā dik kṛtā yena śaraṇyā puṇya karmaṇā

तस्य इदम् आश्रम पदम् प्रभावाद् यस्य राक्षसैः
दिक् इयम् दक्षिणा त्रासाद् दृश्यते न उपभुज्यते

tasya idam āśrama padam prabhāvād yasya rākṣasaiḥ
dik iyam dakṣiṇā trāsād dṛśyate na upabhujyate

यदा प्रभृति च आक्रान्ता दिग् इयम् पुण्य कर्मणा
तदा प्रभृति निर् वैराः प्रशान्ता रजनी चराः

yadā prabhṛti ca ākrāntā dig iyam puṇya karmaṇā
tadā prabhṛti nir vairāḥ praśāntā rajanī carāḥ

नाम्ना च इयम् भगवतो दक्षिणा दिक् प्रदक्षिणा
प्रथिता त्रिषु लोकेषु दुर्धर्षा क्रूर कर्मभिः

nāmnā ca iyam bhagavato dakṣiṇā dik pradakṣiṇā
prathitā triṣu lokeṣu durdharṣā krūra karmabhiḥ

मार्गम् निरोद्धुम् सततम् भास्करस्य अचल उत्तमः
संदेशम् पालयन् तस्य विंध्य शैलो न वर्धते

mārgam niroddhum satatam bhāskarasya acala uttamaḥ
saṃdeśam pālayan tasya viṃdhya śailo na vardhate

एष लोक अर्चितः साधुः हिते नित्यम् रतः सताम्
अस्मान् अधिगतान् एष श्रेयसा योजयिष्यति

eṣa loka arcitaḥ sādhuḥ hite nityam rataḥ satām
asmān adhigatān eṣa śreyasā yojayiṣyati

आराधयिष्यामि अत्र अहम् अगस्त्यम् तम् महामुनिम्
शेषम् च वन वासस्य सौम्य वत्स्यामि अहम् प्रभो

ārādhayiṣyāmi atra aham agastyam tam mahāmunim
śeṣam ca vana vāsasya saumya vatsyāmi aham prabho

अत्र देवाः सगन्धर्वाः सिद्धाः च परम ऋषयः
अगस्त्यम् नियत आहाराः सततम् पर्युपासते

atra devāḥ sagandharvāḥ siddhāḥ ca parama ṛṣayaḥ
agastyam niyata āhārāḥ satatam paryupāsate

न अत्र जीवेत् मृषावादी क्रूरो वा यदि वा शठः
नृशंसः पाप वृत्तो वा मुनिः एष तथा विधः

na atra jīvet mṛṣāvādī krūro vā yadi vā śaṭhaḥ
nṛśaṃsaḥ pāpa vṛtto vā muniḥ eṣa tathā vidhaḥ

अत्र देवाः च यक्षाः च नागाः च पतगैः सह
वसन्ति नियत आहारा धर्मम् आराधयिष्णवः

atra devāḥ ca yakṣāḥ ca nāgāḥ ca patagaiḥ saha
vasanti niyata āhārā dharmam ārādhayiṣṇavaḥ

अत्र सिद्धा महात्मानो विमानैः सूर्य सन्निभैः
त्यक्त्वा देहान् नवैर् देहैः स्वर् याताः परम ऋषयः

atra siddhā mahātmāno vimānaiḥ sūrya sannibhaiḥ
tyaktvā dehān navair dehaiḥ svar yātāḥ parama ṛṣayaḥ

यक्षत्वम् अमरत्वम् च राज्यानि विविधानि च
अत्र देवाः प्रयच्छ्हन्ति भूतैः आराधिताः शुभैः

yakṣatvam amaratvam ca rājyāni vividhāni ca
atra devāḥ prayacchhanti bhūtaiḥ ārādhitāḥ śubhaiḥ

इति वाल्मीकि रामायणे आदि काव्ये अरण्य काण्डे एकादशः सर्गः

iti vālmīki rāmāyaṇe ādi kāvye araṇya kāṇḍe ekādaśaḥ sargaḥ