तथा ब्रुवति तारे तु तारा अधिपति वर्चसि
अथ मेने हृतम् राज्यम् हनुमान् अंगदेन तत्

tathā bruvati tāre tu tārā adhipati varcasi
atha mene hṛtam rājyam hanumān aṃgadena tat

बुद्ध्या हि अष्ट अंगया युक्तम् चतुर् बल समन्वितम्
चतुर् दश गुणम् मेने हनुमान् वालिनः सुतम्

buddhyā hi aṣṭa aṃgayā yuktam catur bala samanvitam
catur daśa guṇam mene hanumān vālinaḥ sutam

आपूर्यमाणम् शश्वत् च तेजो बल पराक्रमैः
शशिनम् शुक्ल पक्ष आदौ वर्धमानम् इव श्रिया

āpūryamāṇam śaśvat ca tejo bala parākramaiḥ
śaśinam śukla pakṣa ādau vardhamānam iva śriyā

स चतुर्णाम् उपायानाम् तृतीयम् उपवर्णयन्
भेदयामास तान् सर्वान् वानरान् वाक्य संपदा

sa caturṇām upāyānām tṛtīyam upavarṇayan
bhedayāmāsa tān sarvān vānarān vākya saṃpadā

तेषु सर्वेषु भिन्नेषु ततो अभीषय अंगदम्
भीषणैः विविधैः वाक्यैः कोप उपाय समन्वितैः

teṣu sarveṣu bhinneṣu tato abhīṣaya aṃgadam
bhīṣaṇaiḥ vividhaiḥ vākyaiḥ kopa upāya samanvitaiḥ

त्वम् समर्थ तरः पित्रा युद्धे तारेय वै ध्रुवम्
दृढम् धारयितुम् शक्तः कपि राज्यम् यथा पिता

tvam samartha taraḥ pitrā yuddhe tāreya vai dhruvam
dṛḍham dhārayitum śaktaḥ kapi rājyam yathā pitā

नित्यम् अस्थिर चित्ता हि कपयो हरि पुंगव
न आज्ञाप्यम् विषहिष्यन्ति पुत्र दारान् विना त्वया

nityam asthira cittā hi kapayo hari puṃgava
na ājñāpyam viṣahiṣyanti putra dārān vinā tvayā

त्वाम् न एते हि अनुयुंजेयुः प्रत्यक्षम् प्रवदामि ते
यथा अयम् जांबवान् नीलः सुहोत्रः च महाकपिः

tvām na ete hi anuyuṃjeyuḥ pratyakṣam pravadāmi te
yathā ayam jāṃbavān nīlaḥ suhotraḥ ca mahākapiḥ

विगृह्य आसनम् अपि आहुः दुर्बलेन बलीयसा
आत्म रक्षा करः तस्मात् न विगृह्णीत दुर्बलः

vigṛhya āsanam api āhuḥ durbalena balīyasā
ātma rakṣā karaḥ tasmāt na vigṛhṇīta durbalaḥ

याम् च इमाम् मन्यसे धात्रीम् एतत् बिलम् इति श्रुतम्
एतत् लक्ष्मण बाणानाम् ईषत् कार्यम् विदारणे

yām ca imām manyase dhātrīm etat bilam iti śrutam
etat lakṣmaṇa bāṇānām īṣat kāryam vidāraṇe

स्वल्पम् हि कृतम् इन्द्रेण क्षिपता हि अशनिम् पुरा
लक्ष्मणो निशितैः बाणैः भिन्द्यात् पत्र पुटम् यथा

svalpam hi kṛtam indreṇa kṣipatā hi aśanim purā
lakṣmaṇo niśitaiḥ bāṇaiḥ bhindyāt patra puṭam yathā

लक्ष्मणस्य च नाराचा बहवः सन्ति तत् विधाः
वज्र अशनि सम स्पर्शा गिरीणाम् अपि दारकाः

lakṣmaṇasya ca nārācā bahavaḥ santi tat vidhāḥ
vajra aśani sama sparśā girīṇām api dārakāḥ

अवस्थाने यदा एव त्वम् आसिष्यसि परंतप
तदा एव हरयः सर्वे त्यक्ष्यन्ति कृत निश्चयाः

avasthāne yadā eva tvam āsiṣyasi paraṃtapa
tadā eva harayaḥ sarve tyakṣyanti kṛta niścayāḥ

स्मरंतः पुत्र दाराणाम् नित्य उद्विग्ना बुभुक्षिताः
खेदिता दुःख शय्याभिः त्वाम् करिष्यन्ति पृष्ठतः

smaraṃtaḥ putra dārāṇām nitya udvignā bubhukṣitāḥ
kheditā duḥkha śayyābhiḥ tvām kariṣyanti pṛṣṭhataḥ

स त्वम् हीनः सुहृद्भिः च हित कामैः च बंधुभिः
तृणात् अपि भृश उद्विग्नः स्पंदमानात् भविष्यसि

sa tvam hīnaḥ suhṛdbhiḥ ca hita kāmaiḥ ca baṃdhubhiḥ
tṛṇāt api bhṛśa udvignaḥ spaṃdamānāt bhaviṣyasi

अति उग्र वेगा निशिता घोरा लक्ष्मण सायकाः
अपवृत्तम् जिघांसन्तो महावेगा दुरासदाः

ati ugra vegā niśitā ghorā lakṣmaṇa sāyakāḥ
apavṛttam jighāṃsanto mahāvegā durāsadāḥ

अस्माभिः तु गतम् सार्धम् विनीतवत् उपस्थितम्
आनुपूर्व्यात् तु सुग्रीवो राज्ये त्वाम् स्थापयिष्यति

asmābhiḥ tu gatam sārdham vinītavat upasthitam
ānupūrvyāt tu sugrīvo rājye tvām sthāpayiṣyati

धर्म राजः पितृव्यः ते प्रीति कामो दृढ व्रतः
शुचिः सत्य प्रतिज्ञः च स त्वाम् जातु न नाशयेत्

dharma rājaḥ pitṛvyaḥ te prīti kāmo dṛḍha vrataḥ
śuciḥ satya pratijñaḥ ca sa tvām jātu na nāśayet

इति वाल्मीकि रामायणे आदि काव्ये किष्किन्ध काण्डे चतुः पंचाशः सर्गः

iti vālmīki rāmāyaṇe ādi kāvye kiṣkindha kāṇḍe catuḥ paṃcāśaḥ sargaḥ