तस्य तत् वचनम् श्रुत्वा विश्वामित्रस्य धीमतः
हृष्ट रोमा महातेजाः शताअनन्दो महातपाः

tasya tat vacanam śrutvā viśvāmitrasya dhīmataḥ
hṛṣṭa romā mahātejāḥ śatāanando mahātapāḥ

एतौ निषण्णौ संप्रेक्ष्य सुख आसीनौ नृपात्मजौ
शताअनंदो मुनिश्रेष्ठम् विश्वामित्रम् अथ अब्रवीत्

etau niṣaṇṇau saṃprekṣya sukha āsīnau nṛpātmajau
śatāanaṃdo muniśreṣṭham viśvāmitram atha abravīt

अपि ते मुनि शार्दूल मम माता यशस्विनी
दर्शिता राज पुत्राय तपो दीर्घम् उपागता

api te muni śārdūla mama mātā yaśasvinī
darśitā rāja putrāya tapo dīrgham upāgatā

अपि रामे महातेजो मम माता यशस्विनी
वन्यैः उपाहरत् पूजाम् पूजा अर्हे सर्व देहिनाम्

api rāme mahātejo mama mātā yaśasvinī
vanyaiḥ upāharat pūjām pūjā arhe sarva dehinām

अपि रामाय कथितम् यथा वृत्तम् पुरातनम्
मम मातुः महातेजो दैवेन दुरनुष्ठितम्

api rāmāya kathitam yathā vṛttam purātanam
mama mātuḥ mahātejo daivena duranuṣṭhitam

अपि कौशिक भद्रम् ते गुरुणा मम संगता
माता मम मुनिश्रेष्ठ राम संदर्शनात् इतः

api kauśika bhadram te guruṇā mama saṃgatā
mātā mama muniśreṣṭha rāma saṃdarśanāt itaḥ

अपि मे गुरुणा रामः पूजितः कुशिकात्मज
इह आगतो महातेजाः पूजाम् प्राप्य महात्मनः

api me guruṇā rāmaḥ pūjitaḥ kuśikātmaja
iha āgato mahātejāḥ pūjām prāpya mahātmanaḥ

अपि शांतेन मनसा गुरुः मे कुशिकात्मज
इह आगतेन रामेण पूजितेन अभिवादितः

api śāṃtena manasā guruḥ me kuśikātmaja
iha āgatena rāmeṇa pūjitena abhivāditaḥ

तत् श्रुत्वा वचनम् तस्य विश्वामित्रो महामुनिः
प्रति उवाच शतानंदम् वाक्यज्ञो वाक्य कोविदम्

tat śrutvā vacanam tasya viśvāmitro mahāmuniḥ
prati uvāca śatānaṃdam vākyajño vākya kovidam

न अतिक्रान्तम् मुनिश्रेष्ठ यत् कर्तव्यम् कृतम् मया
संगता मुनिना पत्नी भार्गवेण इव रेणुका

na atikrāntam muniśreṣṭha yat kartavyam kṛtam mayā
saṃgatā muninā patnī bhārgaveṇa iva reṇukā

तत् श्रुत्वा वचनम् तस्य विश्वामित्रस्य धीमतः
शतानंदो महातेजा रामम् वचनम् अब्रवीत्

tat śrutvā vacanam tasya viśvāmitrasya dhīmataḥ
śatānaṃdo mahātejā rāmam vacanam abravīt

स्वागतम् ते नरश्रेष्ठ दिष्ट्या प्राप्तो असि राघव
विश्वामित्रम् पुरस्कृत्य महर्षिम् अपराजितम्

svāgatam te naraśreṣṭha diṣṭyā prāpto asi rāghava
viśvāmitram puraskṛtya maharṣim aparājitam

अचिन्त्य कर्मा तपसा ब्रह्मर्षिः अमित प्रभः
विश्वामित्रो महातेजा वेद्ंय वेत्सि एनम् परमाम्
गतिम्

acintya karmā tapasā brahmarṣiḥ amita prabhaḥ
viśvāmitro mahātejā - vedṃya - vetsi enam paramām
gatim

न अस्ति धन्यतरो राम त्वत्तो अन्यो भुवि कश्चन
गोप्ता कुशिक पुत्रः ते येन तप्तम् महत् तपः

na asti dhanyataro rāma tvatto anyo bhuvi kaścana
goptā kuśika putraḥ te yena taptam mahat tapaḥ

श्रूयताम् च अभिधास्यामि कौशिकस्य महात्मनः
यथा बलम् यथा तत्त्वम् तत् मे निगदतः शृणु

śrūyatām ca abhidhāsyāmi kauśikasya mahātmanaḥ
yathā balam yathā tattvam tat me nigadataḥ śṛṇu

राजा अभूत् एष धर्मात्मा दीर्घ कालम् अरिन्दमः
धर्मज्ञः कृत विद्यः च प्रजानाम् च हिते रतः

rājā abhūt eṣa dharmātmā dīrgha kālam arindamaḥ
dharmajñaḥ kṛta vidyaḥ ca prajānām ca hite rataḥ

प्रजापति सुतः तु आसीत् कुशो नाम महीपतिः
कुशस्य पुत्रो बलवान् कुशनाभः सुधार्मिकः

prajāpati sutaḥ tu āsīt kuśo nāma mahīpatiḥ
kuśasya putro balavān kuśanābhaḥ sudhārmikaḥ

कुशनाभ सुतः तु आसीत् गाधिः इति एव विश्रुतः
गाधेः पुत्रो महातेजा विश्वामित्रो महामुनिः

kuśanābha sutaḥ tu āsīt gādhiḥ iti eva viśrutaḥ
gādheḥ putro mahātejā viśvāmitro mahāmuniḥ

विश्वमित्रो महातेजाः पालयामास मेदिनीम्
बहु वर्ष सहस्राणि राजा राज्यम् अकारयत्

viśvamitro mahātejāḥ pālayāmāsa medinīm
bahu varṣa sahasrāṇi rājā rājyam akārayat

कदाचित् तु महातेजा योजयित्वा वरूथिनीम्
अक्षौहिणी परिवृतः परिचक्राम मेदिनीम्

kadācit tu mahātejā yojayitvā varūthinīm
akṣauhiṇī parivṛtaḥ paricakrāma medinīm

नगराणि च राष्ट्रानि सरितः च तथा गिरीन्
आश्रमान् क्रमशो राजा विचरन् आजगाम ह

nagarāṇi ca rāṣṭrāni saritaḥ ca tathā girīn
āśramān kramaśo rājā vicaran ājagāma ha

इति वाल्मीकि रामायणे आदि काव्ये बाल काण्डे एक पंचाशः सर्गः

iti vālmīki rāmāyaṇe ādi kāvye bāla kāṇḍe eka paṃcāśaḥ sargaḥ