सीताम् अपश्यन् धर्मात्मा शोक उपहत चेतनः
विललाप महाबाहू रामः कमल लोचनः

sītām apaśyan dharmātmā śoka upahata cetanaḥ
vilalāpa mahābāhū rāmaḥ kamala locanaḥ

पश्यन् इव च ताम् सीताम् अपश्यन् मदन अर्दितः
उवाच राघवो वाक्यम् विलाप आश्रय दुर्वचम्

paśyan iva ca tām sītām apaśyan madana arditaḥ
uvāca rāghavo vākyam vilāpa āśraya durvacam

त्वम् अशोकस्य शाखाभिः पुष्प प्रिय तराअ प्रिये
अवृणोषि शरीरम् ते मम शोक विवर्धिनी

tvam aśokasya śākhābhiḥ puṣpa priya tarāa priye
avṛṇoṣi śarīram te mama śoka vivardhinī

कदली काण्ड सदृशौ कदल्या संवृता उभौ
ऊरू पश्यामि ते देवि न असि शक्ता निगूहितुम्

kadalī kāṇḍa sadṛśau kadalyā saṃvṛtā ubhau
ūrū paśyāmi te devi na asi śaktā nigūhitum

कर्णिकार वनम् भद्रे हसंती देवि सेवसे
अलम् ते परिहासेन मम बाधावहेन वै

karṇikāra vanam bhadre hasaṃtī devi sevase
alam te parihāsena mama bādhāvahena vai

विशेषेण आश्रमस्थाने हासो अयम् न प्रशस्यते
अवगच्छामि ते शीलम् परिहास प्रियम् प्रिये

viśeṣeṇa āśramasthāne hāso ayam na praśasyate
avagacchāmi te śīlam parihāsa priyam priye

सु व्यक्तम् राक्षैः सीता भक्षिता वा हृता अपि वा

su vyaktam rākṣaiḥ sītā bhakṣitā vā hṛtā api vā

एतानि मृग यूधानि स अश्रु नेत्राणि लक्ष्मण

etāni mṛga yūdhāni sa aśru netrāṇi lakṣmaṇa

हा मम आर्ये क्व याता असि हा साध्वि वर वर्णिनि

hā mama ārye kva yātā asi hā sādhvi vara varṇini

सीताया सह निर्यातो विना सीताम् उपागतः

sītāyā saha niryāto vinā sītām upāgataḥ

निर्वीर्य इति लोको माम् निर्दयः च इति वक्ष्यति

nirvīrya iti loko mām nirdayaḥ ca iti vakṣyati

निवृत्त वन वासः च जनकम् मिथिल अधिपम्

nivṛtta vana vāsaḥ ca janakam mithila adhipam

विदेह रजो नूनम् माम् दृष्ट्वा विरहितम् तया

videha rajo nūnam mām dṛṣṭvā virahitam tayā

अथवा न गमिष्यामि पुरीम् भरत पालितम्

athavā na gamiṣyāmi purīm bharata pālitam

तत् माम् उत्सृज्य हि वने गच्छ अयोध्या पुरीम् शुभाम्

tat mām utsṛjya hi vane gaccha ayodhyā purīm śubhām

गाढम् आश्लिष्य भरतो वाच्यो मत् वचनात् त्वया

gāḍham āśliṣya bharato vācyo mat vacanāt tvayā

अंबा च मम कैकेयी सुमित्रा च त्वया विभो

aṃbā ca mama kaikeyī sumitrā ca tvayā vibho

सीतायाः च विनाशो अयम् मम च अमित्र सूदन
विस्तरेण जनन्या विनिवेद्य त्वया भवेत्

sītāyāḥ ca vināśo ayam mama ca amitra sūdana
vistareṇa jananyā vinivedya tvayā bhavet

इति वाल्मीकि रामायणे आदि काव्ये अरण्य काण्डे द्वि षष्टितमः सर्गः

iti vālmīki rāmāyaṇe ādi kāvye araṇya kāṇḍe dvi ṣaṣṭitamaḥ sargaḥ