कदाचित् अपि अहम् वीर्यात् पर्यटन् पृथिवीम् इमाम्
बलम् नाग सहस्रस्य धारयन् पर्वतोपमः

kadācit api aham vīryāt paryaṭan pṛthivīm imām
balam nāga sahasrasya dhārayan parvatopamaḥ

विश्वामित्रो अथ धर्मात्मा मत् वित्रस्तो महामुनिः

viśvāmitro atha dharmātmā mat vitrasto mahāmuniḥ

अयम् रक्षतु माम् रामः पर्व काले समाहितः

ayam rakṣatu mām rāmaḥ parva kāle samāhitaḥ

इति एवम् उक्तो धर्मात्मा राजा दशरथः तदा

iti evam ukto dharmātmā rājā daśarathaḥ tadā

ऊन द्वादश वर्षो अयम् अकृत अस्त्रः च राघवः

ūna dvādaśa varṣo ayam akṛta astraḥ ca rāghavaḥ

बलेन चतुरंगेण स्वयम् एत्य निशाचरम्

balena caturaṃgeṇa svayam etya niśācaram

] एवम् उक्तः स तु मुनी राजानम् इदम् अब्रवीत्

] evam uktaḥ sa tu munī rājānam idam abravīt

देवतानाम् अपि भवान् समरेषु अभिपालकः

devatānām api bhavān samareṣu abhipālakaḥ

कामम् अस्ति महत् सैन्यम् तिष्टतु इह परंतप

kāmam asti mahat sainyam tiṣṭatu iha paraṃtapa

इति एवम् उक्त्वा स मुनिः तम् आदाय नृपात्मजम्
जगाम परम प्रीतो विश्वामित्रः स्वम् आश्रमम्

iti evam uktvā sa muniḥ tam ādāya nṛpātmajam
jagāma parama prīto viśvāmitraḥ svam āśramam

तम् तदा दण्डकारण्ये यज्ञम् उद्दिश्य दीक्षितम्
बभूव उपस्थितो रामः चित्रम् विस्फारयन् धनुः

tam tadā daṇḍakāraṇye yajñam uddiśya dīkṣitam
babhūva upasthito rāmaḥ citram visphārayan dhanuḥ

अजात व्यंजनः श्रीमान् बालः श्यामः शुभेक्षणः
एक वस्त्र धरो धन्वी शिखी कनक मालया

ajāta vyaṃjanaḥ śrīmān bālaḥ śyāmaḥ śubhekṣaṇaḥ
eka vastra dharo dhanvī śikhī kanaka mālayā

ततो अहम् मेघ संकाशः तप्त कांचन कुण्डलः
बली दत्त वरो दर्पात् आजगाम आश्रम अंतरम्

tato aham megha saṃkāśaḥ tapta kāṃcana kuṇḍalaḥ
balī datta varo darpāt ājagāma āśrama aṃtaram

तेन दृष्टः प्रविष्टो अहम् सहसा एव उद्यत आयुधः
माम् तु दृष्ट्वा धनुः सज्यम् असम्भ्रान्तः चकार ह

tena dṛṣṭaḥ praviṣṭo aham sahasā eva udyata āyudhaḥ
mām tu dṛṣṭvā dhanuḥ sajyam asambhrāntaḥ cakāra ha

अवजानन् अहम् मोहात् बालो अयम् इति राघवम्
विश्वामित्रस्य ताम् वेदिम् अभ्यधावम् कृत त्वरः

avajānan aham mohāt bālo ayam iti rāghavam
viśvāmitrasya tām vedim abhyadhāvam kṛta tvaraḥ

तेन मुक्तः ततो बाणः शितः शत्रु निबर्हणः
तेन अहम् ताडितः क्षिप्तः समुद्रे शत योजने

tena muktaḥ tato bāṇaḥ śitaḥ śatru nibarhaṇaḥ
tena aham tāḍitaḥ kṣiptaḥ samudre śata yojane

न इच्छता तात माम् हन्तुम् तदा वीरेण रक्षितः
रामस्य शर वेगेन निरस्तो भ्रान्त चेतनः

na icchatā tāta mām hantum tadā vīreṇa rakṣitaḥ
rāmasya śara vegena nirasto bhrānta cetanaḥ

पातितो अहम् तदा तेन गंभीरे सागर अंभसि
प्राप्य संज्ञाम् चिरात् तात लंकाम् प्रति गतः पुरीम्

pātito aham tadā tena gaṃbhīre sāgara aṃbhasi
prāpya saṃjñām cirāt tāta laṃkām prati gataḥ purīm

एवम् अस्मि तदा मुक्तः सहायाः ते शायास्तु निपातिताः
अकृत अस्त्रेण रामेण बालेन अक्लिष्ट कर्मणा

evam asmi tadā muktaḥ sahāyāḥ te - śāyāstu - nipātitāḥ
akṛta astreṇa rāmeṇa bālena akliṣṭa karmaṇā

तत् मया वार्यमाणः त्वम् यदि रामेण विग्रहम्
करिष्यसि आपदम् घोराम् क्षिप्रम् प्राप्य न शिष्यसि

tat mayā vāryamāṇaḥ tvam yadi rāmeṇa vigraham
kariṣyasi āpadam ghorām kṣipram prāpya na śiṣyasi

क्रीडा रति विधिज्ञानाम् समाज उत्सव शालिनाम्
रक्षसाम् चैव संतापम् अनर्थम् च आहरिष्यसि

krīḍā rati vidhijñānām samāja utsava śālinām
rakṣasām caiva saṃtāpam anartham ca āhariṣyasi

हर्म्य प्रासाद संबाधाम् नाना रत्न विभूउषिताम्
द्रक्ष्यसि त्वम् पुरीम् लंकाम् विनष्टाम् मैथिली कृते

harmya prāsāda saṃbādhām nānā ratna vibhūuṣitām
drakṣyasi tvam purīm laṃkām vinaṣṭām maithilī kṛte

अकुर्वन्तो अपि पापानि शुचयः पाप संश्रयात्
पर पापैः विनश्यन्ति मत्स्या नाग ह्रदे यथा

akurvanto api pāpāni śucayaḥ pāpa saṃśrayāt
para pāpaiḥ vinaśyanti matsyā nāga hrade yathā

दिव्यचंदनदिग्धांगान्दिव्याअभरणभूषितान् यद्वा
दिव्य चंदन दिग्ध अंगान् दिव्य आभरण भूषितान्
द्रक्ष्यसि अभिहतान् भूमौ तव दोषात् तु राक्षसान्

divyacaṃdanadigdhāṃgāndivyāabharaṇabhūṣitān -yadvā-
divya caṃdana digdha aṃgān divya ābharaṇa bhūṣitān
drakṣyasi abhihatān bhūmau tava doṣāt tu rākṣasān

हृत दारान् स दारान् च दश विद्रवतो दिशः
हत शेषान् अशरणान् द्रक्ष्यसि त्वम् निशाचरान्

hṛta dārān sa dārān ca daśa vidravato diśaḥ
hata śeṣān aśaraṇān drakṣyasi tvam niśācarān

शर जाल परिक्षिप्ताम् अग्नि ज्वाला समावृताम्
प्रदग्ध भवनाम् लंकाम् द्रक्ष्यसि त्वम् असंशयम्

śara jāla parikṣiptām agni jvālā samāvṛtām
pradagdha bhavanām laṃkām drakṣyasi tvam asaṃśayam

पर दार अभिमर्षात् तु न अनयत् पाप तरम् महत्
प्रमदानाम् सहस्राणि तव राजन् परिग्रहे

para dāra abhimarṣāt tu na anayat pāpa taram mahat
pramadānām sahasrāṇi tava rājan parigrahe

भव स्व दार निरतः स्व कुलम् रक्ष राक्षस
मानम् वृद्धिम् च राज्यम् च जीवितम् च इष्टम् आत्मनः

bhava sva dāra nirataḥ sva kulam rakṣa rākṣasa
mānam vṛddhim ca rājyam ca jīvitam ca iṣṭam ātmanaḥ

कलत्राणि च सौम्यानि मित्र वर्गम् तथैव च
यदि इच्छसि चिरम् भोक्तुम् मा कृथा राम विप्रियम्

kalatrāṇi ca saumyāni mitra vargam tathaiva ca
yadi icchasi ciram bhoktum mā kṛthā rāma vipriyam

इति वाल्मीकि रामायणे आदि काव्ये अरण्य काण्डे अष्टा त्रिंशः सर्गः

iti vālmīki rāmāyaṇe ādi kāvye araṇya kāṇḍe aṣṭā triṃśaḥ sargaḥ